W Teatrze Wielkim-Operze Narodowej trwają próby przed premierą opery "Oresteia" Iannisa Xenakisa w reżyserii Michała Zadary. "Moja +Oresteia+ będzie metaforą o losach naszego kraju" - mówi Zadara. Premierę spektaklu zaplanowano na 14 marca.
"Oresteię" reklamuje czarno-biały afisz. Widzimy na nim gruzy zdewastowanego wojną miasta, obok których stoi wózek z kilkuletnią dziewczynką. "Ta osoba na zdjęciu to moja mama, zdjęcie zrobił mój dziadek (...), w tle jest Warszawa z 1947 roku" - opowiadał podczas środowej konferencji prasowej reżyser, Michał Zadara.
Podkreślił, że "Oresteia" w jego realizacji będzie metaforą losów Polski. "+Oresteia+ ma opowiedzieć o źródle naszej tożsamości politycznej. W dziwny sposób, to źródło jest identyczne ze źródłem demokracji ateńskiej, jak go przedstawia Ajschylos - państwo wyłania się z wielkiej wojny, którą niby wygrało, ale która spowodowała zniszczenie całego kraju. Po niej nastąpił okres brutalnych morderstw i zdrad, a następnie zrezygnowaliśmy z prawa zemsty na oprawcach po to, by żyć w dobrobycie i spokoju. W przypadku Aten jest to wojna trojańska, w przypadku Polski jest to druga wojna światowa" - ocenił Zadara.
"+Oresteia+ jest zawsze mitem założycielskim danego społeczeństwa. My staramy się więc w spektaklu opowiedzieć mit założycielski współczesnej Polski, jakim jest okres od początku PRL-u do czasów Edwarda Gierka. Wtedy Polska przeszła od dyskursu mocno ideologicznego, politycznego, historycznego, do dyskursu postpolitycznego reprezentowanego poglądem, że ideologia się już nie liczy, chodzi jedynie o dobre życie obywateli, żeby się wszystkim dobrze wiodło, a poglądy właściwie są nieważne. Dzisiaj nadal mamy taką politykę, więc +Oresteia+ opowiada poniekąd o tym, jak do tego doszliśmy" - mówił reżyser.
"Oresteia" to pierwsza realizacja operowa Zadary; artysta podkreśla jednak, że właściwie każdą wystawianą przez siebie wcześniej sztukę czytał "przez jej strukturę, czyli muzycznie".
"+Wesele+, +Odprawa Posłów Greckich+, +Kartoteka+, +Wałęsa+ - to są wszystko partytury muzyczne, tylko że na skład czysto aktorski. Więc nic się nie zmienia w momencie, kiedy dochodzi skład orkiestrowy, dochodzi jeszcze jeden twórczy współpracownik, czyli dyrygent, i dochodzą ludzie, którzy wytwarzają ładne dźwięki, więc w ogóle mi to nie przeszkadza. Bardzo lubię jak są ładne dźwięki" - zapewnił reżyser.
"Oresteia" Xenakisa z librettem Ajschylosa miała swoją prapremierę w Gibellinie na Sycylii 21 sierpnia 1987 r. W obsadzie warszawskiej +Orestei+ znaleźli się Holger Falk (Kasandra), Tobias Hagge (Koryfeusz) oraz Barbara Wysocka, Juliusz Donajski, Sean Palmer, Mariusz Zaniewski. Wystąpi Chór i Orkiestra Opery Narodowej oraz Chór Alla Polacca pod dyrekcją Francka Ollu (Francja).
Michał Zadara (ur. 19 października 1976 w Warszawie) studiował teatr i politykę w Swarthmore College, oceanografię w Woods Hole, reżyserię w Krakowie. Był asystentem i współpracownikiem Małgorzaty Szczęśniak, Kazimierza Kutza, Jana Peszka, Krzysztofa Warlikowskiego i Armina Petrasa. Reżyserował w teatrach: Wybrzeże w Gdańsku, Starym w Krakowie, Współczesnym we Wrocławiu, Narodowym w Warszawie, Współczesnym w Szczecinie, Maxim Gorki w Berlinie, HaBima w Tel Awiwie, Capitol we Wrocławiu.
Był laureatem Paszportu Polityki w 2007 roku. Jest autorem filmów niezależnych i instalacji wideo. Obecnie przygotowuje inscenizację zagubionej książki Bruno Schulza "Mesjasz" w Schauspielhaus w Wiedniu. (PAP)
agz/ ls/ gma/
