Około 200 osób - muzułmanów, żydów i chrześcijan - oddało we wtorek w muzeum Auschwitz uroczystym hołd ofiarom obozu. Kulminacją uroczystości była międzyreligijna modlitwa.
Przedstawicielom różnych religii towarzyszyszyli byli więźniowie oraz przedstawiciele organizacji międzynarodowych i rządów 40 państw afrykańskich, arabskich oraz europejskich. Wśród nich byli m.in. zastępczyni sekretarza generalnego ONZ Asha-Rose Migiro, były kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Gerhard Schroeder i były prezydent Chorwacji Stjepan Mesić.
Międzyreligijnej modlitwie przewodniczyli: arcybiskup Paryża Andre Vingt-Trois, Wielki Mufti Bośni i Hercegowiny Mustafa Ceric i były główny rabin Izraela Meir Lau.
Rabin Lau po żałobnej modlitwie żydowskiej El male rachamim powiedział, że ludzie powinni nauczyć się lekcji świętości ludzkiej osoby. "Życie jest zbyt cenne. Życie musi być cenione, chronione i zachowane. Po katastrofie Auschwitz musimy stworzyć język porozumienia" - podkreślił.
Wielki Mufti Bośni i Hercegowiny Mustafa Ceric w rozmowie z PAP powiedział, że od dawna chciał przyjechać do byłego obozu, by skierować przesłanie, szczególnie do Europy: "Chciałem zapytać: czy naprawdę jesteśmy szczerzy mówiąc: Nigdy więcej? Czy nasi wnukowie mogą się nie obawiać powtórzenia historii?"
Wielki Mufti zaznaczył, że "tu nie chodzi by czasem przyjechać do Auschwitz i współczuć ofiarom". "Chodzi o to, by uczyć w szkołach o tym, co stało się w Auschwitz, w Srebrenicy, i obiecać, że to się nie powtórzy nigdzie, w żadnym czasie" - podkreślił.
Również metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz wyraził przekonanie, że spotkanie w miejscu martyrologii narodów, jakim jest Auschwitz, odbywa się "dla pokoju". "Jesteśmy tu razem i modlimy się o pokój. Pamiętając, co się stało idziemy w kierunku przebaczenia, ale nie - zapomnienia" - mówił e rozmowie z PAP. Kardynał dodał: "Takie spotkania zbliżają ludzi. Są tu bowiem razem żydzi, chrześcijanie i muzułmanie, by wspominać tych, którzy zginęli".
Pod pomnikiem ofiar obozu, który stoi między ruinami dwóch największych komór gazowych i krematoriów w byłym niemieckim obozie Auschwitz II - Birkenau, przedstawiciele świata chrześcijaństwa, judaizmu i islamu, ONZ, a także Egiptu, Stanów Zjednoczonych, Rosji, Francji, Iraku, Maroko i Turcji złożyli kwiaty i oddali hołd ofiarom Zagłady.
Uczestnicy międzykulturowego i międzyreligijnego spotkania w byłym niemieckim obozie Auschwitz zwiedzili ekspozycje w Blokach IV i V Państwowego Muzeum Auschwitz. W Bloku IV zgromadzono prochy ofiar, ludzie włosy, puszki po cyklonie B, którym mordowano więźniów; w Bloku V zgromadzono buty, walizki, które należały do deportowanych z całej Europy Żydów.
Uroczystość zakończyło spotkania w sali kinowej Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Podczas niego b. kanclerz Niemiec Gerhard Schoeder podkreślał jak straszliwym miejscem jest Auschwitz, zwwracając uwagę na szczególną odpowiedzialność Niemców. B. kanclerz mówił też o konieczności edukowania młodzieży w kontekście historii i Auschwitz.
Po uroczystościach dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Piotr M.A. Cywiński powiedział, że "Miejsce Pamięci stało się symbolem na skalę światową". "Tragedia niewinnych ofiar Auschwitz stała się cywilizacyjnym punktem odniesienia. Odrzucanie zatem przesłania tego miejsca, historii zagłady, byłoby nie tylko moralnym błędem, ale i marginalizacją swej własnej pamięci, spłycaniem swojego zrozumienia świata i narażeniem się na powszechne niezrozumienie. Ta wizyta ma w sobie wymiar głębokiego świadectwa, i za to świadectwo należy jej uczestnikom podziękować" - powiedział Cywiński.
Spotkanie zorganizowali inicjatorzy międzykulturowego przedsięwzięcia pod auspicjami UNESCO o nazwie Projekt Aladyn. Realizowany jest on od dwóch lat przez pozarządową organizację o tej samej nazwie. Jej celem jest promocja międzykulturowych kontaktów, głównie między światem żydowskim i muzułmańskim. Jednym z zadań mającego siedzibę w Paryżu Projektu Aladyn jest przeciwdziałanie negacjonizmowi i szerzenie wiedzy na temat holokaustu w świecie islamu.
UNESCO na swojej stronie internetowej podało, że celem spotkanie w byłym obozie miało na celu przede wszystkim uwypuklić konsekwencje jakie ideologia nazistowska i faszystowska przyniosła Żydom. Miało też na celu inspirować przywódców politycznych, religijnych i intelektualnych do przeciwstawiania się negowaniu Holokaustu i wszelkim formom nietolerancji i dehumanizacji.
Nie była to pierwsza międzykulturowa wizyta w byłym obozie Auschwitz. W 2003 roku były obóz odwiedziła kilkusetosobowa grupa Żydów i Arabów izraelskich oraz Palestyńczyków, którym towarzyszyła dwustuosobowa grupa obywateli Francji, głównie żydów i muzułmanów. Organizatorem tamtego spotkania było działające w Izraelu i Francji stowarzyszenie Pamięć dla Pokoju.
Dwa lata temu hołd ofiarom złożyli przedstawiciele największych religii świata, którzy uczestniczyli w krakowskim Kongresu dla Pokoju. W uroczystościach wzięła wówczas udział grupa zwierzchników różnych religii: kardynałowie i biskupi, rabini, przedstawiciele islamu i buddyzmu.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II-Birkenau - dwa lata później. Stał się miejscem masowej zagłady Żydów. W ramach kompleksu Auschwitz funkcjonowała także sieć podobozów. W obozie Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i przedstawicieli innych narodów.
W 1947 roku na terenie byłego obozu Auschwitz I i Auschwitz II - Birkenau powstało muzeum, które dotychczas odwiedziło ponad 30 milionów osób. Rzecznik placówki Jarosław Mensfelt poinformował, że według niepełnych statystyk z krajów arabskich przyjechało dotychczas ponad 25 tysięcy .
Były niemiecki obóz w 1979 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (PAP)
szf/ ls/
