66. rocznica deportacji do niemieckiego obozu Auschwitz 15-letniej Żydówki Anny Frank przypada w niedzielę. Napisany przez nią dziennik jest jednym z najważniejszych świadectw holokaustu.
Czteroosobowa rodzina Franków: ojciec Otto, matka Edith, oraz dzieci Margot i Anna, została deportowana do Auschwitz ostatnim transportem, jaki dotarł z terenu okupowanej Holandii w ramach hitlerowskiej akcji "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej".
Transport wyjechał z obozu przejściowego w Westerbork 3 września. Było w nim 1019 Żydów, w tym 79 dzieci. 5 września dotarł do Auschwitz II - Birkenau. Po selekcji na rampie Niemcy zgładzili w komorach gazowych 549 osób. Pozostali, w tym Frankowie, zostali skierowani do obozu.
Holokaust przeżył jedynie ojciec Otto, którego oswobodziła z Auschwitz Armia Radziecka 27 stycznia 1945 roku. Matka zmarła w obozie tuż przed wyzwoleniem, w styczniu 1945 roku. Obie dziewczynki zostały przeniesione w październiku do obozu Bergen-Belsen, gdzie zmarły na tyfus w marcu 1945 roku.
Anna Frank urodziła się w 1929 roku we Frankfurcie nad Menem, w żydowskiej rodzinie od wielu pokoleń mieszkającej w Niemczech. Po dojściu Hitlera do władzy w roku 1933 Otto i Edith Frankowie z córkami - Anną i Margot - uciekli do Amsterdamu.
W 1940 roku Niemcy zajęli Holandię i rozpoczęli prześladowanie Żydów. Dwa lata później Margot została wezwana do stawienia się w obozie pracy przymusowej w Niemczech. Rodzina postanowiła się ukryć. Kryjówką stała się opuszczona oficyna kamienicy w Amsterdamie. Frankom pomagało kilku byłych pracowników biura Otta.
Ukrywająca się Anna prowadziła dziennik. Zapiski wpisywane były w formie listów do nieistniejącej przyjaciółki Kitty. Ostatni z nich nosił datę 1 sierpnia 1944 roku. Powstał na trzy dni przed aresztowaniem.
W sierpniu 1944 roku ktoś wydał ukrywających się Żydów. Wszyscy trafili do obozu, wpierw do Westerbork, a później do KL Auschwitz.
Dziennik Anny Frank ukazał się po raz pierwszy w 1947 roku. Do dziś przetłumaczono go na blisko 70 języków.
W Westerbork w latach 1939-1941 funkcjonował holenderski obóz internowania dla żydowskich uchodźców z Niemiec i innych krajów. Po przejęciu go przez Niemców w latach 1942-1944 deportowano stamtąd do miejsc zagłady około 100 tysięcy osób, z czego 54 930 Żydów do Auschwitz. Około 5 tysięcy Żydów deportowano do Auschwitz także poprzez obóz koncentracyjny Herzogenbusch. (PAP)
szf/ ls/ jra/
