Chciałbym, żeby Polska nadal była najaktywniejszym państwem w ksztatłowaniu polityki UE wobec Białorusi - powiedział PAP były kandydat na prezydenta Alaksandr Milinkiewicz, który uczestniczył w czwartek w szczycie chadeckiej rodziny politycznej w Brukseli.
"Nie wątpię, że możemy osiągnąć rezultaty, ale polityka musi być konsekwentna. Europa musi mówić jednym głosem i nie zwracać uwagi na słowa władz i prezydenta Łukaszenki, tylko na ich działania, oraz wspierać wśród społeczeństwa proeuropejskie nastroje" - dodał Milinkiewicz, który uczestniczył w spotkaniu szefów państw i rządów zrzeszonych w chadeckiej Europejskiej Partii Ludowej (EPL). Spotkanie odbyło się przed czwartkowo-piątkowym szczytem UE.
Milinkiewicz, jeden z liderów białoruskiej opozycji, szef ruchu "O Wolność", zaapelował o wzmacnianie nastrojów europejskich na Białorusi, solidarność i konkretny plan reform. "Represje, które stosuje władza, są oznaką jej słabości. Władza nie wie, co robić z systemem. Nie ma on perspektyw w sensie ekonomicznym, socjalnym i publicznym. Stosuje represje, żeby powrócił strach. Ale strach maleje, szczególnie wśród młodzieży" - powiedział.
Według Milinkiewicza dzieje się tak z dwóch powodów: po pierwsze "ludzie zmęczyli się bać", po drugie - pogarsza się sytuacja gospodarcza. Gospodarka "nie jest reformowana, jest niekonkurencyjna, 80 proc. przedsiębiorstw należy do państwa", a spokój społeczny jest uzależniony od pomocy finansowej Rosji.
Jak zauważył, Białorusini mają w tej chwili "dobre szanse", ale muszą zdobyć się "na solidarność, na poważnie, tak jak to było w Polsce".
Milinkiewicz nie skrytykował prób ocieplenia stosunków z Mińskiem podejmowanych przez Unię do chwili brutalnego zaatakowania przez reżim prezydenta Alaksandra Łukaszenki opozycji po grudniowych wyborach prezydenckich.
"Dialog (UE z Łukaszenką - PAP) nie dał wszystkiego, co chcieliśmy, ale dał dużo. Nie zapewnił, że Łukaszenka został demokratą, ale ja nie liczyłem nigdy, że dialog wychowa człowieka sowieckiego na demokratę" - powiedział Milinkiewicz. Jego zdaniem, dzięki dialogowi z UE w kraju zaszły duże zmiany. "na Białorusi dzisiaj po wyborach liczba zdeklarowanych proeuropejczyków (...) wzrosła z 37 proc. do 52 proc." - powiedział. "Musimy wzmacniać te nastroje proeuropejskie, żeby ludzie więcej wiedzieli o UE, żeby wiedzieli, dlaczego potrzebna jest ta integracja" - dodał.
Milinkiewicz zauważył, że starania o demokratyzację na Białorusi nie wystarczą bez konkretnego planu reform: "UE zadeklarowała: - wy się demokratyzujcie, a my wam będziemy pomagać. Tak z dyktaturą nie można, ona zawsze będzie próbować robić teatr z demokracji i brać pieniądze. Musi być mapa drogowa. Konkretna. Władza zrobiła krok, wtedy jest pomoc, nie zrobiła - czekamy. I wtedy będą działania, bo trzeba wprowadzać władzę w korytarz zmian liberalizacyjnych".
Podobnie jest z kredytem, o który Białoruś wystąpiła do Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) - uważa Milinkiewicz; musi on wspierać reformy oraz być uzależniony od bezwarunkowego zwolnienia z więzień przedstawicieli opozycji.
Komentując uwięzienie przez władze białoruskie polskiego dziennikarza Andrzeja Poczobuta, Milinkiewicz ocenił, że nie jest to "wyłącznie sprawa mniejszości polskiej". "To jest walka przeciwko ludziom wolnym, ludziom z godnością, ludziom niesowieckim, ludziom walczącym"; samo uwięzienie Poczobuta ma być sygnałem ostrzegawczym wysłanym przez władzę do niezależnych organizacji i dziennikarzy.
Z Brukseli Agata Byczewska (PAP)
aby/ ro/ kot/
