Szesnastoletnia Pakistanka Malala Yousafzai, która przeżyła atak talibów, białoruscy więźniowie polityczni oraz Edward Snowden - to finaliści tegorocznej Nagrody Sacharowa, przyznawanej przez europarlament za zasługi w walce o prawa człowieka.
Finalistów spośród siedmiu kandydatów wybrali podczas poniedziałkowego głosowania eurodeputowani. Tegoroczny laureat zostanie wyłoniony 10 października przez konferencję przewodniczących PE, a nagroda w wysokości 50 tys. euro zostanie wręczona 20 listopada podczas uroczystości na sesji plenarnej w Strasburgu.
Kandydatura Malali Yousafzai została zgłoszona przez największe frakcje polityczne w PE: chadecką Europejską Partię Ludową (EPL), Socjalistów i Demokratów, a także przez Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE) oraz Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR).
Pakistańska nastolatka stała się symbolem walki o prawa dzieci i prawo kobiet do edukacji w krajach islamskich. Malala zasłynęła jako autorka bloga prowadzonego dla BBC, w którym krytycznie wypowiadała się o próbie ustanowienia przez talibów szariatu w dolinie Swat, gdzie mieszkała.
W październiku 2012 roku nastolatka została zaatakowana przez talibów w drodze powrotnej ze szkoły. Przeżyła postrzały w głowę i szyję, po intensywnej rehabilitacji w Anglii kontynuuje tam edukację.
Szansę na zdobycie Nagrody Sacharowa mają też białoruscy więźniowie polityczni. W imieniu ich wszystkich wyróżnieni mieliby zostać: szef Centrum Praw Człowieka "Wiasna" Aleś Bialacki, skazany na 4,5 roku kolonii karnej, były kandydat opozycji na prezydenta Mikoła Statkiewicz, odbywający wyrok 6 lat kolonii karnej oraz działacz Młodego Frontu Eduard Łobau, skazany na 4 lata pozbawienia wolności. Zostali oni nominowani z inicjatywy polskich europosłów: Marka Migalskiego (PJN), Jacka Protasiewicza (PO) oraz Filipa Kaczmarka (PO).
Kolejnym finalistą jest Amerykanin Edward Snowden, którego nominowali Zieloni i Zjednoczona Lewica Europejska - Nordycka Zielona Lewica. Ten były współpracownik CIA i Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (NSA) przekazał mediom informacje na temat elektronicznej inwigilacji prowadzonej przez służby specjalne USA i krajów europejskich. Jest on ścigany przez władze amerykańskie, które oskarżają go o szpiegostwo, kradzież i bezprawne użycie mienia państwowego. 1 sierpnia Snowden otrzymał tymczasowy azyl polityczny w Rosji.
W poprzednich latach laureatami nagrody, przyznawanej przez PE od 1988 roku i nazwanej imieniem słynnego radzieckiego dysydenta i fizyka Andrieja Sacharowa, byli m.in. uczestnicy arabskiej wiosny, były prezydent RPA i przywódca walki z apartheidem Nelson Mandela, lider opozycyjnego białoruskiego ruchu "O Wolność" Alaksandr Milinkiewicz i były sekretarz generalny ONZ Kofi Annan.
W listopadzie nagroda zostanie wręczona już po raz 25.(PAP)
jhp/ mc/
