Do konsultacji trafi niebawem projekt ustawy o ochronie pokrzywdzonego i świadka, który ma wprowadzić uporządkowane standardy takiej ochrony - zapowiedziało w środę Ministerstwo Sprawiedliwości. Zmiany mają stanowić część reformy postępowań i procedur karnych.
Przygotowanie takich uregulowań i zbudowanie "szeroko rozumianego programu wsparcia i ochrony świadka" było jedną z obietnic ministra sprawiedliwości Marka Biernackiego po objęciu przez niego urzędu na początku maja. Biernacki przyznawał, że pomysł przygotowania ustawy narodził się, gdy kierował pracami sejmowej komisji śledczej zajmującej się sprawą porwania i śmierci Krzysztofa Olewnika.
"Obecnie pełny model ochrony poręcza się świadkowi koronnemu, którym jest skruszony przestępca, podczas gdy innym świadkom tudzież pokrzywdzonym nie zabezpiecza się na poziomie ustawowym ich bezpieczeństwa nawet w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia" - wskazuje MS. Zasady ochrony świadków aktualnie określane są na podstawie aktów wewnętrznych komendanta głównego policji i mają charakter niejawny, co - jak podkreśla resort - powoduje niepewność świadków w odniesieniu do wsparcia, jakiego mogą realnie oczekiwać od państwa.
Jak zaznaczył wiceminister sprawiedliwości Michał Królikowski przygotowywany projekt przewiduje dwie grupy środków ochrony. Do pierwszej dostęp miałby każdy świadek i pokrzywdzony w procesie karnym, jeśli przemawiałby za tym charakter przestępstwa. Miałyby to być: stały kontakt z wyznaczonym funkcjonariuszem policji oraz pomoc psychologiczna.
"Celem zapewnienia świadkowi lub pokrzywdzonemu stałego kontaktu z policjantem jest wytworzenie u niego przekonania, że jest konkretna osoba, która zajmuje się jego ochroną i do której w każdym czasie może się on zwrócić" - wyjaśnił resort sprawiedliwości.
Druga grupę środków mają stanowić - jak to określiło MS - "instrumenty ochrony w ścisłym znaczeniu tego słowa, które podobnie jak w przypadku świadka koronnego realizowane mogłyby być wyłącznie w sytuacjach nadzwyczajnych - zagrożenia życia lub zdrowia". Do tych środków zaliczałyby się: ochrona osobista, ochrona na czas czynności procesowej, pomoc w zmianie miejsca pobytu lub zatrudnienia, wydanie dokumentów umożliwiających używanie zmienionych danych osobowych oraz przekroczenie granicy, a także pomoc finansowa.
Projekt przewiduje także wprowadzenie jako zasady poufności danych dotyczących miejsca zamieszkania i zatrudnienia świadka. Ponadto zmiany wprowadzą do polskich przepisów uregulowania dwóch dyrektyw europejskich odnoszących się do wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz tzw. europejskiego nakazu ochrony. Dzięki temu nakazowi ofierze np. przemocy domowej objętej ochroną w jednym państwie UE zapewnia się takie same środki ochrony w pozostałych państwach Unii.
Projektowana ustawa ma wejść w życie w 2015 r. podobnie jak wiele innych zmian reformujących politykę karną. Chodzi o uchwaloną już reformę procedury karnej, a także nową ustawę o prokuraturze, której projekt wkrótce ma trafić na posiedzenie rządu i planowaną nowelizację Kodeksu karnego - także ostatnio kierowaną do konsultacji. (PAP)
mja/ pz/ jbr/
