Polska wykorzystała 90 procent środków przeznaczonych na ochronę środowiska z norweskich funduszy na lata 2004-2009. Ponad 100 mln euro wyniosła wartość umów podpisanych do końca września - poinformował w czwartek na konferencji prasowej wiceminister środowiska Stanisław Gawłowski. Polska rozmawia z Norwegią na temat wydłużenia pomocy.
Norwegia jest głównym fundatorem Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EEA) oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2004-2009. Pozostałymi darczyńcami są Islandia i Lichtenstein. Pieniądze są przeznaczone na rozwój społeczno-gospodarczy nowych państw członkowskich UE.
"Na lata 2004-2009 piętnaście nowych państw członkowskich Unii Europejskiej otrzymało do wykorzystania 1,3 mld euro, z których dofinansowano 1250 projektów i funduszy" - powiedział na czwartkowej konferencji Ambasador Królestwa Norwegii w Polsce Enok Nygaard. Z tej kwoty Polska mogła wykorzystać 533,31 mln euro. Jak podkreślił Nygaard, jedna czwarta wszystkich środków była przyznana na ochronę środowiska. Na polskie projekty środowiskowe w ramach funduszy przeznaczono 112 mln euro.
"Łączna liczba projektów realizowanych przez wszystkie kraje uczestniczące w programie wynosi 325, z tego Polska realizuje 163. Darczyńcy uważają Polskę za kraj najlepiej wdrażający granty, a Ministerstwo Środowiska zostało wyróżnione jako najlepsza instytucja pośrednicząca w Polsce" - poinformował Gawłowski. Podkreślił też zaangażowanie samorządów.
"Łącznie dla trzech naborów wartość umów podpisanych do 30 września to 100 mln 408 tys. euro; poziom kontraktacji wynosi 90 proc. Łączna wartość zaakceptowanych wniosków o płatność to 41 mln 676 tyrs euro, czyli 37 proc. dostępnych środków" - wymienił Gawłowski. Najwięcej zatwierdzonych projektów (124) dotyczyło redukcji zanieczyszczeń i wspierania odnawialnych źródeł energii; przyznano im granty o łącznej wartości ok. 61,4 mln euro.
Z kolei ambasador Nygaard zauważył, że nadmierne zużycie energii w budynkach użyteczności publicznej stanowi w Polsce "wielkie obciążenie" dla środowiska i finansów publicznych. "Środki z Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego przeznaczone zostały na termomodernizację i unowocześnienie systemów grzewczych w ponad 300 polskich szkołach i szpitalach" - zaznaczył. Dodał, że oszczędności w zużyciu energii w termoizolowanych budynkach mogą przekroczyć 50 proc.
Gawłowski podkreślił, że norweskie pieniądze nie są jedynym źródłem finansowania tego rodzaju projektów w Polsce. "Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2008 roku ogłosił nabór na dofinansowanie projektów związanych z termomodernizacją obiektów publicznych; wsparcie otrzymało ok. 60 wniosków" - powiedział.
Również tym roku fundusz ogłosił konkurs finansowany z środków unijnego programu Infrastruktura i Środowisko. "Do dyspozycji beneficjenci mieli 166 mln euro; zgłosiło się ich na łączną kwotę 2 mld 300 mln zł" - podał Gawłowski. Zaakceptowanych zostało ok. 30 projektów, a aż 60 jest na liście rezerwowej, dlatego resort środowiska wraz z ministerstwem rozwoju regionalnego i gospodarki zastanawiają się, skąd można przesunąć środki, żeby zrealizować rezerwowe projekty. "Oznaczałoby to, że tylko z tego programu ponad 1000 obiektów publicznych na terenie Polski byłoby poddanych termomodernizacji" - zapowiedział wiceminister.
Środki z norweskich funduszy wsparły też organizacje pozarządowe i projekty badawcze dotyczące bioróżnorodności.
Polska stara się, aby pomoc Norwegii była kontynuowana. "Negocjacje dotyczące nowych okresów udzielania grantów wciąż się toczą. Jesteśmy zainteresowani tym, żeby jak najszybciej je zakończyć" - powiedział norweski ambasador. (PAP)
jzi/ bos/ gma/
