Większa skuteczność w ściganiu i karaniu sprawców gwałtów i ochrona ofiar - to główne cele zmian w przepisach, które przygotował resort sprawiedliwości - mówił w czwartek w Sejmie wiceminister tego resortu Grzegorz Wałejko.
Wiceminister odpowiadał na pytanie posła Michała Szczerby (PO) w sprawie zmiany trybu ścigania przestępstwa zgwałcenia.
Przypomniał, że obecnie w Polsce rocznie wszczynanych jest 2,5 tys. postępowań przygotowawczych w sprawach dotyczących gwałtów. Szacuje się, że stanowi to 9-10 proc., czyli ok. 90 proc. tego typu przestępstw nie jest ujawnianych.
Jak powiedział Wałejko, zgodnie z projektem zmian w przepisach, który resort zaprezentował w kwietniu, gwałt ścigany ma być z urzędu, bez konieczności składania wniosku w tej sprawie. Do wszczęcia postępowania będzie wystarczyło złożenie przez ofiarę zawiadomienia na policji o popełnieniu przestępstwa. Wniosek o ściganie będzie konieczny, kiedy zawiadomienie o przestępstwie złoży osoba trzecia. Chodzi o ochronę ofiary przed prowadzeniem postępowania wbrew jej woli. Ofiara ma mieć też prawo do odmowy złożenia zeznań.
Obecnie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa to zgłoszenie go na policję, zaś wniosek jest odrębną decyzją złożoną do protokołu, w której wyrażona jest chęć ścigania tego przestępstwa.
Gwałt ścigany ma być bezwarunkowo, gdy ofiarą będzie osoba małoletnia lub w przypadku, gdy mamy do czynienia ze zbrodnią, czyli np. gwałtem zbiorowym lub ze szczególnym okrucieństwem.
Zmiany mają zapewnić lepszą ochronę ofiar gwałtów podczas postępowania sądowego - przesłuchiwane będą tylko raz, wyłącznie w obecności prokuratora, obrońcy i pełnomocnika osoby pokrzywdzonej, ale bez obecności sprawcy. Wałejko przypomniał, że niezależnie od projektowanych zmian w przepisach, takie zalecenia dotyczące przesłuchiwania ofiar zostały wydane jeszcze w 2009 r.
Ściganie gwałtu z urzędu to ostatni postulat konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet oraz przemocy domowej.(PAP)
akw/ bno/ mow/
