Kolejne posiedzenie Polsko-Rosyjskiej Grupy ds. Trudnych odbędzie się wiosną 2011 roku w Rosji. Grupa chce, by pierwsza jej wspólna publikacja - na temat spraw trudnych w stosunkach obu krajów w minionych 90 latach - trafiła do szkolnych bibliotek.
W poniedziałek w Warszawie odbyło się szóste posiedzenie Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych. Z członkami grupy spotkał się prezydent Bronisław Komorowski. Według komunikatu Kancelarii, współprzewodniczący Grupy - Adam D. Rotfeld i Anatolij W. Torkunow przedstawili prezydentowi wyniki działalności grupy oraz omówili bieżącą i przyszłą tematykę jej prac.
W imieniu ministra spraw zagranicznych z uczestnikami posiedzenia spotkał się podsekretarz stanu w MSZ Henryk Litwin. W komunikacie MSZ przekazanym we wtorek PAP podkreślono, że Adam D. Rotfeld i Anatolij W. Torkunow podsumowali pracę grupy od momentu jej powołania wiosną 2008 roku.
Według komunikatu współprzewodniczący grupy ocenili podczas posiedzenia w Warszawie, że zakończenie pracy nad wspólnym tomem "Białe Plamy - Czarne Plamy. Sprawy trudne w polsko-rosyjskich stosunkach 1918-2008" zamyka pierwszy etap w pracy grupy.
"Równoczesna publikacja stanowiska polskich i rosyjskich uczonych, archiwistów i badaczy o kluczowych problemach w polsko-rosyjskich relacjach na przestrzeni ostatnich 90 lat jest pierwszą tego rodzaju wspólną próbą usystematyzowania naszej wiedzy o przeszłości w polsko-rosyjskich relacjach i zaprezentowania opinii publicznej zróżnicowanych punktów widzenia na sprawy, które kładły się cieniem na wzajemne stosunki między narodami Polski i Rosji" - głosi komunikat MSZ.
Uzgodniono, że Rotfeld i Torkunow zwrócą się do ministrów edukacji i szkolnictwa wyższego obu państw, by zalecili wprowadzenie publikacji do szkolnych bibliotek, jako materiału pomocniczego dla nauczycieli historii. "Odnotowano konieczność podjęcia kroków, które sprzyjałyby zachęcaniu i przygotowaniu do badań stosunków polsko-rosyjskich przedstawicieli młodej generacji uczonych" - głosi komunikat.
O tym, że pierwsza wspólna publikacja jest już gotowa poinformował w miniony czwartek w Paryżu Rotfeld, gdzie razem z prof. Torkunowem brał udział w konferencji nt. polsko-rosyjskiego pojednania. Książka ma się ukazać w Polsce najpóźniej na początku grudnia, a w Rosji nieco wcześniej.
Wg MSZ szczególną uwagę grupa poświęciła wydarzeniom ostatniego roku - po moskiewskiej sesji grupy w listopadzie 2009 r. i spotkaniu Rotfelda oraz Torkunowa z premierami Donaldem Tuskiem i Władimirem Putinem w Smoleńsku 7 kwietnia 2010 r.
"Wstrząsem dla narodów Polski i Rosji była tragiczna katastrofa w Smoleńsku, w której zginął 10 kwietnia 2010 r. Prezydent RP Lech Kaczyński i 95 towarzyszących mu osób - wśród nich wybitni przedstawiciele polskiego życia politycznego i społecznego, najwyżsi dowódcy Wojska Polskiego, ludzie kultury oraz reprezentanci Rodzin Katyńskich" - napisano w komunikacie. Grupa podkreśliła wielki wkład do jej prac wiceszefa MSZ Andrzeja Kremera, sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzeja Przewoźnika oraz prezesa Federacji Rodzin Katyńskich Andrzeja Sariusz-Skąpskiego, którzy zginęli w katastrofie.
"Spontaniczne wyrazy szczerego współczucia i głębokiej sympatii okazywane Polakom przez miliony Rosjan dyktowane odruchem serca były dodatkowym impulsem w procesie zbliżania i porozumienia między naszymi narodami" - czytamy w komunikacie.
Grupa zaznaczyła "potrzebę ustanowienia form i sposobów dalszych badań i docierania do dokumentów o sprawach, które są opinii publicznej mało znane lub nadal pozostają niewyjaśnione". Jak podaje MSZ, polska strona nawiązała do zapowiedzi szefa rosyjskiej dyplomacji Siergieja Ławrowa o ułatwieniu wzajemnego dostępu do archiwów MSZ i postulowała przygotowanie wielotomowego zbioru dokumentów dyplomatycznych o polsko-radzieckich stosunkach w okresie wojny i po wojnie.
Podczas spotkania Grupy rozmawiano też o wymianie archiwaliów o szczególnym znaczeniu dla Polaków i Rosjan, np.o "Archiwum Belwederskim", którym zainteresowane jest powstające Muzeum J.Piłsudskiego.
Według MSZ, strona rosyjska zaproponowała kilka międzynarodowych spotkań naukowych, poświęconych 90. rocznicy Traktatu Ryskiego, umowie Sikorski-Majski z 1941 roku i sprawie polskich Sił Zbrojnych w ZSRR w czasie II wojny światowej.
Z uznaniem - jak informuje MSZ - oceniono realizację decyzji prezydenta Rosji Dmitrija Miedwiediewa o odtajnianiu i przekazywaniu stronie polskiej dokumentów i materiałów dotyczących zbrodni katyńskiej.
Grupa przyjęła do wiadomości informację o postępie prac nad powołaniem, pod auspicjami ministrów kultury, Centrów Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia - na podstawie decyzji premierów, podjętej w Sopocie 1 września 2009 roku i potwierdzonej w Smoleńsku 7 kwietnia 2010 roku. Mandat centrów - głosi komunikat - powinien obejmować badania archiwalne i historyczne, które mogą być sponsorowane przez różne resorty.
Jak podaje MSZ, szczególną uwagę zwrócono na współpracę Rosji z UE w kontekście polskiej prezydencji w roku 2011. Omówiono też inicjatywę organizowania trójstronnych spotkań z udziałem uczonych z Polski, Rosji i Niemiec.
Wg MSZ, nowym obszarem współpracy mogą być wspólne badania nad utrwalonymi w świadomości społecznej obrazami Polaków w Rosji i Rosjan w Polsce. Wyniki mogą być przedmiotem wspólnej polsko-rosyjskiej konferencji z udziałem uczonych i parlamentarzystów.
Grupa podziękowała prezydentowi Bronisławowi Komorowskiemu za wysoką ocenę jej pracy. "Ze szczególną uwagą przyjęto słowa uznania i zachęty do dalszych wysiłków zmierzających do porozumienia i pojednania między narodami Polski i Rosji" - napisano w komunikacie. (PAP)
eaw/ ju/ par/
