Muzeum Archeologiczne w Gdańsku otrzymało nagrodę Unii Europejskiej "Europa Nostra" 2011 w dziedzinie muzealnictwa. Wyróżnienie przyznano za odrestaurowanie spichlerza "Błękitny Baranek", w którym urządzono muzeum.
O przyznaniu nagrody poinformował we wtorek na konferencji prasowej dyrektor Muzeum Archeologicznego, Henryk Paner. Jak wyjaśnił, uroczysta gala wręczenia wyróżnienia odbędzie się 10 czerwca w Amsterdamie i weźmie w niej udział m.in. przewodniczący federacji "Europa Nostra" Placido Domingo.
Paner dodał, że podległa mu placówka otrzymała nagrodę w dziedzinie "konserwacja" ("Europa Nostra" przyznaje także nagrody za badania, projekty edukacyjne oraz usługi na rzecz dziedzictwa kulturowego).
Położony na gdańskiej Wyspie Spichrzów spichlerz "Błękitny Baranek" jest jedynym tego typu obiektem w mieście, w którym zachowało się oryginalne, XVII-wieczne drewniane belkowanie. Muzeum przejęło budynek w 1995 roku i przez kilkanaście lat - w miarę pozyskiwania środków - restaurowało go.
"Obiekt był w strasznym stanie: niemal wszystkie drewniane elementy były potwornie zawilgocone. Naszym celem było zachowanie jak największej części oryginalnej zabytkowej konstrukcji. Niemal każda belka została dokładnie obejrzana i - jeśli tylko była szansa na uratowanie jej - poddana konserwacji" - wyjaśnił na konferencji Stanisław Drucis z Muzeum Archeologicznego dodając, że podobnym zabiegom poddano ceglaną elewację spichlerza.
Jak wyjaśnił Drucis, dużym wyzwaniem w czasie restauracji obiektu było też wyposażenie spichlerza w windę, tak by mógł on być dostępny dla osób niepełnosprawnych.
Paner powiedział, że w sumie prace przy spichlerzu pochłonęły 4,1 mln zł, które pochodziły ze środków własnych muzeum oraz dotacji pomorskiego samorządu, generalnego konserwatora zabytków i angielskiej Fundacji Headley Trust.
Po zakończeniu prac konserwatorskich w spichlerzu urządzono muzeum poświęcone średniowiecznemu Gdańskowi. W otwartej w 2008 roku placówce można nie tylko obejrzeć znalezione w czasie wykopalisk na terenie miasta zabytki z epoki, ale też posłuchać odgłosów i poczuć zapach średniowiecza. W części obiektu urządzono bowiem tzw. uliczkę hanzeatycką - idąc nią zwiedzający mogą zajrzeć m.in. do warsztatów płatnerza, krawca, bednarza, szewca i bursztynnika oraz pracowni aptekarza i alchemika. Jest też chlewik, gospoda i łaźnia.
W każdej z warsztatów zainstalowano głośniki, dzięki którym zwiedzający mogą usłyszeć dźwięki adekwatne do oglądanych scen: kwik świń, odgłosy pracy płatnerza czy bednarza, gwar karczmy itp. Każda z izb została też wyposażona w dozowniki zapachów: chlewu, drewna, dymu, skóry, szlifowanego bursztynu, ługu (używanego zamiast mydła w średniowiecznej łaźni), świeżego chleba i mięsiwa, itp.
Nagroda "Europa Nostra", czyli Nagroda Unii Europejskiej w Dziedzinie Dziedzictwa Kulturowego, przyznawana jest od 2002 r. To wspólna inicjatywa Komisji Europejskiej i federacji "Europa Nostra", której celem jest promowanie dbałości o dziedzictwo narodowe.
W tym roku o nagrodę ubiegało się 140 różnego rodzaju projektów zgłoszonych przez 31 państw. Tytułem wyróżniono 27, wśród nich dwa z Polski (drugim nagrodzonym - obok gdańskiego Muzeum Archeologicznego - jest Szymon Modrzejewski z Uścia Gorlickiego, który otrzymał nagrodę w dziedzinie "usługi dla dziedzictwa kulturowego"). 10 czerwca w czasie wręczenia wyróżnień organizatorzy ogłoszą zdobywców grand prix "Europa Nostra": tytuł ten otrzyma sześć wybranych spośród 27 projektów. Zdobywcy grand prix oprócz pamiątkowych tablic, które dostaną wszyscy wyróżnieni, otrzymają dodatkowo 10 tys. euro.
Federacja "Europa Nostra" istnieje od 1963 r. Zajmuje się ochroną dziedzictwa kulturalnego i środowiska naturalnego. Skupia ponad 200 pozarządowych organizacji (związanych z działalnością na rzecz dziedzictwa narodowego) z 40 krajów Europy. Jej siedziba mieści się w Hadze. (PAP)
aks/ hes/
