Muzeum Auschwitz zakończyło konserwację pięciu drewnianych baraków w były niemieckim obozie Auschwitz II-Birkenau. Prace, finansowane w większości z funduszy UE, trwały trzy lata - poinformował w czwartek Bartosz Bartyzel z biura prasowego placówki.
"Głównym celem projektu było zachowanie autentyzmu baraków świadczących o tragicznej historii Auschwitz. Wybór baraków więźniarskich przeznaczonych do konserwacji podyktowany był przede wszystkim ich stanem zachowania" - powiedział zastępca dyrektora Muzeum Rafał Pióro. Projekt dotyczył dwóch baraków sypialnych, dwóch szpitalnych i sanitarnego, w którym mieściły się latryny i umywalnie.
Zdaniem dyrektora placówki Piotra M.A. Cywińskiego misja zachowania pozostałości Auschwitz, którą rozpoczęli w 1947 roku, gdy powstało muzeum, byli więźniowie, kontynuowana jest przez kolejne pokolenia specjalistów-konserwatorów. "Dzisiaj - po ponad 60 latach - jest jednym z najważniejszych i najtrudniejszych wyzwań stojących przed Miejscem Pamięci" - podkreślił.
Bartosz Bartyzel powiedział, że projekt zaowocował nowymi doświadczeniami, zarówno konserwatorskimi, jak i organizacyjnymi. Zabezpieczenie historycznych baraków wymagało utworzenia interdyscyplinarnego zespołu. Prace wymagały wdrożenia rozwiązań technicznych, które uwzględniały prymat zasad konserwatorskich, przede wszystkim: poszanowanie substancji zabytkowej, minimalnej ingerencji, odwracalności stosowanych metod i środków, a także odróżnialności elementów pierwotnych i wtórnych.
"Rozwiązania wypracowane podczas realizacji projektu to przecieranie szlaków na gruncie wciąż mało rozpoznanej dziedziny, jaką jest konserwacja zabytków martyrologicznych. Doświadczenia zebrane w wyniku realizacji projektu już dzisiaj służą przygotowaniu następnych prac konserwatorskich w Miejscu Pamięci Auschwitz" - dodał Bartyzel.
Po zakończeniu konserwacji baraki mogą być udostępnione odwiedzającym Miejsce Pamięci.
Konserwacja pięciu baraków była pierwszym tak dużym i kompleksowym projektem konserwatorskim przeprowadzonym przez muzeum i finansowanym z funduszy unijnych. Placówka w 2009 roku otrzymała w sumie 19 mln zł z UE na realizację dwóch projektów: konserwacji pięciu baraków, a także dwóch bloków w byłym obozie Auschwitz I. Realizacja tego drugiego również dobiega końca. Kwota stanowiła około 85 proc. planowanych nakładów. Reszta pochodziła z resortu kultury, a także funduszy własnych Muzeum.
Placówka aktualnie realizuje jeszcze jeden projekt finansowany głównie z pieniędzy UE. W latach 2012-2015 z tego źródła napłynie 4 mln euro, czyli 95 proc. kosztów, na m.in. prace konserwatorskie przy dwóch barakach.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.
W 1947 roku, na terenie byłych: Auschwitz I oraz Auschwitz II-Birkenau powstało Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Obejmuje teren o powierzchni blisko 200 ha, na którym znajduje się 155 obiektów i 300 ruin. W ubiegłym roku placówkę odwiedziło ponad 1,4 mln osób.
Obecnie głównym źródłem finansowania prac konserwatorskich jest Fundacja Auschwitz-Birkenau. Jej zadaniem jest zgromadzenie 120 mln euro, z których coroczne odsetki, w wysokości kilku milionów euro, pozwolą na planowe i systematyczne realizowanie niezbędnych prac nad pozostałościami po byłym obozie. Zrealizowane już wpłaty oraz deklaracje sięgnęły niespełna 100 mln euro. Kwota zgromadzona na koncie pozwoliła już na rozpoczęcie przygotowań prac konserwatorskich. Priorytetem jest zabezpieczenie 45 baraków murowanych na terenie byłego obozu Auschwitz II-Birkenau.
Przed rokiem 1989 prace konserwatorskie finansowane były z funduszy polskich. W latach 90. Muzem otrzymało pieniądze na konserwację kilku baraków drewnianych m.in. od Belgii, Grecji i Luksemburga. (PAP)
szf/ mlu/
