*Wiesław Myśliwski powiedział w środę PAP, że kończy właśnie pracę nad kolejną powieścią o "próbie odnalezienia siebie". Pisarz w poniedziałek odbierze nagrodę Złotego Berła - jego egzemplarz statuetki przyznawanej przez Fundację Kultury Polskiej ma wbudowany kryształ granatu. *
Myśliwski obecny jest w polskiej literaturze od niemal półwiecza. Miłośnicy jego prozy muszą liczyć się z tym, że nowe książki publikuje rzadko, za to premiera każdej z nich jest dużym wydarzeniem w świecie polskiej literatury. Bohaterami utworów Myśliwskiego są najczęściej polscy chłopi, a akcja rozgrywa się na prowincji.
Przez krytyków Myśliwski określany jest często jako twórca tzw. literatury chłopskiej - podejmującej problematykę tożsamości wsi i jej mieszkańców w czasach historycznych przemian. Pisarz w jednym z wywiadów powiedział, że kultura wiejska zawiera w sobie wieczne wartości ludzkiej egzystencji i najbardziej uniwersalne siły pozwalające na kształtowanie własnego losu - uprawianie ziemi, budowanie domu, przekazywanie tradycji rodzinnej.
Na środowej konferencji prasowej Wiesław Myśliwski potwierdził, że kończy właśnie pracę nad kolejną powieścią, a dokładniej - po raz drugi przeprowadza jej redakcję. "Jeżeli uznam, że jest dobra, to na początku roku tekst trafi do wydawnictwa, a jesienią powinna się ukazać" - mówił Myśliwski. Pisarz nie chciał zdradzić tytułu nowej książki, powiedział tylko, że będzie się ona rozgrywała na różnych planach czasowych, choć punkt prowadzenia narracji osadzony będzie we współczesności. "To będzie powieść o życiu człowieka, jego zagubieniu w świecie, próbie odnalezienia samego siebie" - powiedział pisarz.
Nagroda Fundacji Kultury - Złote Berło - została przyznana Myśliwskiemu za "pełną nowatorskich poszukiwań i epickiego rozmachu twórczość pisarską przedstawiającą przemiany oraz przewartościowania postaw Polaków". Zapytany, która z jego książek, jego zdaniem, najlepiej wpisuje się w uzasadnienie jurorów kapituły Złotego Berła, pisarz odpowiedział, że nie umie takiej wskazać. "Może żadna? Może wszystkie?" - zastanawiał się.
Myśliwski jest jedynym, jak dotąd, dwukrotnym laureatem literackiej nagrody Nike - za "Widnokrąg" (1996) i "Traktat o łuskaniu fasoli" (2006). Tegoroczny laureat Nike - Marian Pilot - który uhonorowany został za powieść "Pióropusz", wskazywał właśnie na Myśliwskiego jako na swojego mistrza i mentora.
Myśliwski uważa, że właściwsze byłoby tu określenie "przyjaciel". "Bardzo się cieszę, że nagradzając +Pióropusz+ jury doceniło książkę artystyczną, reprezentującą prawdziwą, a nie pozorowaną literaturę. Przestrzeń polszczyzny, jaką prezentuje Marian Pilot w tej powieści, jest tak wspaniała, że każdy powinien się z nią skonfrontować" - powiedział Myśliwski.
W tym roku nagroda Złotego Berła została przyznana po raz 13. Wśród laureatów nagrody są m.in. Jerzy Giedroyc, Wojciech Kilar, Stanisław Lem, Roman Polański, Sławomir Mrożek, Tadeusz Różewicz, Krzysztof Penderecki. Każdy egzemplarz statuetki Złotego Berła, wykonywanej przez Krzysztofa Nitscha, ma wbudowany jakiś szlachetny kamień. Złote Berło Myśliwskiego zawiera kryształ granatu z regionu Gilgit w północnym Pakistanie. Zdaniem Krzysztofa Nitscha ten kamień koresponduje z datą urodzenia pisarza, który przyszedł na świat 25 marca 1932 roku i powinien przynosić mu szczęście.
Laureat Złotego Berła otrzymuje 110 tys. zł oraz możliwość rozdysponowania 11 tys. zł dla wskazanej przez niego osoby lub instytucji kontynuującej - w szeroko rozumiany sposób - jego dzieło i działalność. Ta mniejsza nagroda, decyzją Wiesława Myśliwskiego, przypadnie w tym roku Gminnej Bibliotece Publicznej w Kijach (województwo świętokrzyskie). Pisarz poznał tę placówkę nieco przypadkiem, gdy podczas pobytu w Busku Zdroju został tam zaproszony na spotkanie autorskie. Biblioteka w Kijach działa już od 60 lat, ma w zbiorach 25 tys. książek, jest skomputeryzowana i zbiera nagrody za swoją działalność. Fundacja ABCXXI uhonorowała ją za najlepiej przeprowadzoną akcję "Cała Polska czyta dzieciom", a pismo "Guliwer" wyróżnił ją Kufrem z Książkami.
Wiesław Myśliwski, jeden z najbardziej cenionych polskich powieściopisarzy, urodził się w Dwikozach koło Sandomierza w Świętokrzyskiem. Po ukończeniu studiów polonistycznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pracował w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. W latach 1975-1990 kierował redakcją kwartalnika "Regiony", redagował także dwutygodnik "Sycyna".
Debiutował w 1967 r. powieścią "Nagi sad", w której opowiedział o swoim ojcu. Konflikt między tożsamością odziedziczoną i pożądaną ukazał w powieści "Pałac" (1970) oraz dramacie "Klucznik" (1978). Najobszerniejszą epopeją chłopskiego losu w wykonaniu pisarza okazała się powieść "Kamień na kamieniu" (1984). Kolejne książki Myśliwskiego to "Widnokrąg" (1996),"Requiem dla gospodyni" (2000) i "Traktat o łuskaniu fasoli" (2006).
Nagroda Złotego Berła jest przyznawana przez Fundację Kultury Polskiej od 1999 za "najpełniej rozumianą twórczość intelektualną pojedynczego człowieka lub zbiorowości, grupy twórców, organizacji społecznej, instytucji artystycznej, ruchu kulturalnego czy naukowego".
Uroczystość wręczenia Złotego Berła Wiesławowi Myśliwskiemu odbędzie się 28 listopada 2011 r. w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. (PAP)
aszw/ hes/
