Jan Kobuszewski, Maja Kleczewska, Marcin Dorociński, Piotr Beczała, Andrzej Franaszek, Goshka Macuga, Jan Gaca, Fundacja Archeologia Fotografii, Anna Bedyńska, Marek Gaszyński i Jan Kulczyk otrzymali we wtorek w Warszawie doroczne nagrody ministra kultury.
Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznawana jest od 1997 roku artystom, twórcom i animatorom kultury w uznaniu całokształtu ich działalności lub za wybitne osiągnięcia w danym roku w reprezentowanej przez nich dziedzinie.
"Rok 2012 był kolejnym bardzo dobrym rokiem w kulturze i w związku z tym wybór tych, którzy są w tym roku nagradzani nie był wcale łatwy. Przyznam się, że kilka lat temu, kiedy zostałem ministrem kultury postarałem się o to, by nie w każdej dziedzinie, była obligatoryjność takiej nagrody, bo zdarzało się, iż w filmie lub teatrze tych nazwisk fantastycznych było bardzo wiele, a w innych nieco mniej. Raczej decydujemy się na to, aby dzisiejszy dzień był podsumowania roku poprzedniego, podziękowaniem dla artystów, dla instytucji artystycznych. Podziękowaniem nie tylko we własnym imieniu, ale też w imieniu publiczności" - mówił szef resortu kultury Bogdan Zdrojewski podczas wtorkowej ceremonii.
Minister za całokształt twórczości nagrodził aktora filmowego, teatralnego i kabaretowego Jana Kobuszewskiego. W 1956 roku ukończył on PWST i zadebiutował na scenie. W 1976 roku zaczął współpracować z Teatrem Kwadrat w Warszawie, gdzie gra do tej pory. Kobuszewski występował m.in. w popularnym "Kabarecie Olgi Lipińskiej" i - wraz z Edwardem Dziewońskim - w Kabarecie "Dudek". Jeden ze znanych skeczy z jego udziałem to "Ucz się Jasiu", w którym Kobuszewski wcielił się w postać hydraulika.
"Pan nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak się cieszymy, że pan jest (...) Bardzo panu dziękujemy za lata obecności w filmie, teatrze, za wspaniałą sylwetkę, postawę w życiu teatralnym i na co dzień" - takimi słowami Zdrojewski zwrócił się do Kobuszewskiego.
"Drogi, szanowny panie ministrze. Drodzy kochani, mili państwo, panu ministrowi dziękuję za to wielkie wyróżnienie, a państwu za to, że wytrzymali państwo ze mną 56 lat mojej pracy scenicznej" - powiedział laureat. "Aktorzy są różni: są tacy, którzy tylko występują na scenie, i są ci, którzy piszą piosenki i poezję, a nawet książki. Ja należę do tych, którzy występują wyłącznie, tylko na scenie, czyli jestem tzw. odtwórcą" - zaznaczył. Dodał, że otrzymaną nagrodę dedykuje kolegom nieżyjącym, żyjącym i tym, którzy po nim przyjdą. Jak mówił, zadaniem aktorów jest uprawianie kultury i przekazywanie jej dalej.
Reżyserka Maja Kleczewska otrzymała nagrodę w kategorii teatr. Jest laureatką Paszportu Polityki 2007 za "malarską wyobraźnię, pozwalającą budować na scenie fascynujące światy". W 2012 roku zrealizowała spektakle: "Burza" w Teatrze Polskim im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, "Oresteja" w Teatrze Narodowym w Warszawie i "Slow Man" Nicholasa Lensa w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu.
W dziedzinie filmu minister kultury nagrodą uhonorował aktora Marcina Dorocińskiego; w 2011 zagrał w "Róży" (reż. Wojciech Smarzowski); w minionym roku aktora można było zobaczyć w m.in. "Miłości" Sławomira Fabickiego, "Obławie" (reż. Marcin Krzyształowicz) i "Jesteś Bogiem" (reż. Leszek Dawid), a w tym roku - w "Drogówce" (reż. Wojciech Smarzowski).
Tenor Piotr Beczała, gwiazdor La Scali, Covent Garden i nowojorskiej Metropolitan, został doceniony w kategorii muzyka. W listopadzie 2012 roku zaśpiewał specjalny recital w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej z okazji 20-lecia pracy artystycznej.
W dziedzinie literatura nagrodzono Andrzeja Franaszka. Krytyk literacki, redaktor działu kultury w "Tygodniku Powszechnym", wielokrotnie nagradzany autor książek takich jak: "Ciemne źródło. Esej o cierpieniu w twórczości Zbigniewa Herberta", "Przepustka z piekła. 44 szkice o literaturze i przygodach duszy" czy "Miłosz. Biografia", za którą otrzymał Nagrodę im. Kazimierza Wyki, a wcześniej - Nagrodę Fundacji im. Kościelskich oraz Nagrodę Nike Czytelników "Gazety Wyborczej".
Artystka Goshka Macuga, której pierwszą indywidualną prezentację w instytucji publicznej w Polsce - wystawę "Bez tytułu" - można było na przełomie 2011/12 oglądać w Zachęcie, otrzymała nagrodę w kategorii sztuki wizualne, a skrzypek Jan Gaca - w dziedzinie twórczości ludowej. Gaca gra od 16. roku życia, najpierw wraz z braćmi, później stał się samodzielnym, cenionym skrzypkiem.
Fundacja Archeologia Fotografii została wyróżniona za ochronę dziedzictwa. Zajmuje się ochroną i prezentacją archiwów pozostałych po czołowych polskich fotografach. Opracowuje archiwum fotografii i dokumentów m.in. po Zbigniewie Dłubaku.
Annę Bedyńską nagrodzono w dziedzinie fotografii. Artystka jest laureatką World Press Photo 2013, nagrodzona została w kategorii portret inscenizowany - za zdjęcie Zuzi, która cierpi na albinizm.
Za upowszechniania kultury uhonorowany został Marek Gaszyński - dziennikarz i prezenter muzyczny, autor tekstów piosenek i książek o tematyce muzycznej, znawca historii polskiej muzyki rozrywkowej.
Nagrodę Ministra Kultury dla Mecenasa Kultury otrzymał biznesmen Jan Kulczyk. W 2012 r. dom inwestycyjny Jana Kulczyka przekazał 20 mln zł na budowę wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich.
W 2012 roku Doroczną Nagrodą Ministra Kultury uhonorowani zostali m.in.: Ewa Demarczyk, Agata Kulesza, Anda Rottenberg, Wojciech Smarzowski, Jan "Ptaszyn" Wróblewski, Paweł Łysak, Stanisław Barańczak, Marek Niedźwiecki, portal legalnakultura.pl.
agz/ dsr/ abe/ jbr/
