# dochodzą kolejne informacje z raportu NBP #
21.10. Warszawa (PAP) - W III kwartale cząstkowe oceny bieżącej kondycji ekonomicznej pozostały na relatywnie dobrych poziomach - wynika z badań koniunktury przeprowadzonych przez NBP. Wyniki badania pokazują jednak narastanie obaw dot. możliwości pogorszenia koniunktury pod koniec roku.
"Cząstkowe oceny bieżącej kondycji ekonomicznej pozostały w III kw. na relatywnie dobrych poziomach. Wyniki badania pokazują jednak narastanie obaw odnośnie możliwości pogorszenia koniunktury pod koniec roku" - napisano w opublikowanym w piątek raporcie.
"Drugi kwartał z rzędu wyraźnie obniżył się optymizm oczekiwań, w tym przede wszystkim w obszarze popytu i produkcji. W efekcie mniej firm podejmie decyzje o zwiększeniu zatrudnienia, niskie pozostało również zainteresowanie rozbudową potencjału wytwórczego. Przedsiębiorstwa rzadziej zamierzają podnosić ceny, przy malejących oczekiwaniach inflacyjnych, choć wolniej niż w poprzednim kwartale" - dodano.
Zdaniem autorów raportu spadek optymizmu w odniesieniu do kierunku zmian w IV kw. br. był widoczny w większości analizowanych klas, poza wyspecjalizowanymi eksporterami i firmami budowlanymi.
"Pogarszające się perspektywy popytu pociągnęły za sobą dalszy spadek optymizmu w odniesieniu do kierunku zmian sytuacji w IV kw. Tego rodzaju obawy widoczne były w większości analizowanych klas. Wyjątek stanowili wyspecjalizowani eksporterzy oraz firmy budowlane" - napisali autorzy raportu.
Według wyników badań koniunktury wśród przedsiębiorców przeważyły plany redukcji liczby etatów.
"Spadek optymizmu prognoz sprzedaży, przy utrzymującej się niepewności w odniesieniu do koniunktury w kraju miały niekorzystny wpływ na popyt na pracę. Wskaźnik prognoz zatrudnienia obniżył się i przyjął niewielką wartość ujemną, a więc przeważyły plany redukcji liczby etatów" - napisano.
"W ślad za zmniejszeniem popytu na pracę, ankietowane przedsiębiorstwa rzadziej planują podnosić płace swoim pracownikom. Jednocześnie nieznacznie wzrosła średnia planowana podwyżka płac. Wzrost przeciętnej podwyżki zaobserwowano głównie w dużych przedsiębiorstwach" - dodano.
SYTUACJA EKONOMICZNA
Trzeci kwartał z rzędu oceny sytuacji w sektorze przedsiębiorstw pozostały na zbliżonym poziomie, oscylując wokół długoterminowej średniej dla tego wskaźnika. Na oceny kondycji z jednej strony miały wpływ rosnące marże, zwłaszcza z działalności eksportowej, z drugiej zaś coraz większe obawy o utrzymanie dobrej koniunktury w przyszłości, w tym zaobserwowany wzrost bariery popytowej. Obawa przed możliwą dekoniunkturą odbiła się na prognozach, które drugi kwartał z rzędu wyraźnie się pogorszyły.
Tak jak w poprzednim kwartale oceniając niepewność w odniesieniu do przyszłej sytuacji ekonomicznej większość przedsiębiorstw w próbie (59 proc.) uznało ją za umiarkowaną. Nieznacznie zwiększył się jednak odsetek firm działających w warunkach bardzo dużej i dużej niepewności - wzrost z 11,5 proc. do 12,3 proc. Niepewność utożsamiano głównie z wahaniami cen surowców, obawami o utrzymanie się koniunktury w kraju oraz z nieprzewidywalnością kursu walutowego. Najmniejsze znaczenie (wśród podanych w zamkniętej liście odpowiedzi czynników) miał dla poczucia niepewności sytuacji stan koniunktury międzynarodowej oraz niestabilność rynków kapitałowych.
POPYT, ZAMÓWIENIA, PRODUKCJA
W III kw. br. odnotowano znaczące osłabienie koniunktury w obszarze zamówień, popytu oraz produkcji. Bariera popytu ponownie stała się najważniejszą barierą rozwoju przedsiębiorstw, a wysokie spadki wskaźników prognostycznych pozwalają spodziewać się w najbliższym okresie wyhamowania dynamiki zamówień, popytu oraz produkcji.
Podobnie jak w przypadku wskaźników prognoz popytu i zamówień, również wskaźnik prognoz produkcji zanotował wyraźny spadek (o 4,1 pp. kw/kw i 1,6 pp. r/r), szczególnie w relacji kwartalnej. Obecnie wskaźnik ten znajduje się o ok. 5 pp. poniżej swojej długookresowej średniej na poziomie zbliżonym do tego, jaki obserwowano w IV kw. 2009 r. Łącznie z wynikami uzyskanymi dla popytu i zamówień, pozwala to oczekiwać w najbliższym okresie osłabienia koniunktury w sektorze przedsiębiorstw.
KURS, EKSPORT, IMPORT
W III kw. konkurencyjność cenowa i opłacalność polskiego eksportu znacząco wzrosła na skutek deprecjacji złotego względem euro i dolara. W konsekwencji spadł odsetek eksporterów informujących o nieopłacalnym eksporcie, a także udział nieopłacalnego eksportu w przychodach eksporterów. Pomimo to odsetek eksporterów w próbie wciąż maleje, a w najbliższym okresie można spodziewać się wyhamowania dynamiki eksportu.
Poziom aktualnie obserwowanych kursów walutowych jest szczególnie korzystny dla eksporterów. Odsetek firm deklarujących kurs walutowy jako barierę rozwoju przedsiębiorstwa znajduje się na jednym z niższych historycznie poziomów i wynosi ok. 10 proc. Równocześnie, analiza jakościowa odpowiedzi otwartych wskazuje, że głównym problemem przedsiębiorstw związanym z kursem jest nie tyle sam poziom kursu wymiany, co jego silne wahania, które wprowadzają niepewność do działalności firmy oraz generują wysokie koszty operacji zabezpieczających.
Malejące wskaźniki nowych umów eksportowych (spadek o 1,3 pp. kw/kw i 1,1 pp. r/r), a także prognoz eksportu (spadek o 2,8 pp. kw/kw i 0,5 pp. r/r) pozwalają spodziewać się w najbliższym okresie wyhamowania dynamiki eksportu, szczególnie w relacji kwartalnej.
ZATRUDNIENIE, PŁACE
W IV kw. prognozy zatrudnienia wyraźnie pogorszyły się kw/kw oraz w relacji r/r. Osłabienie prognoz nastąpiło w większości analizowanych klas. Zwiększać zatrudnienie planują głównie firmy w bardzo dobrej sytuacji, oczekujące wzrostu produkcji, planujące wzrost eksportu bądź rozszerzenie realizowanych inwestycji, a także przedsiębiorstwa największe.
Wzrost płac obejmie mniej przedsiębiorstw oraz mniejszą część ogółu zatrudnionych niż w poprzednim kwartale (dane po korekcie sezonowej). Odsetek przedsiębiorstw zamierzających zwiększyć wynagrodzenia kształtuje się poniżej średniej dla lat 2005-2011. Natomiast średnia wysokość planowanych podwyżek wynagrodzeń będzie na nieco wyższym poziomie niż w poprzednim kwartale.
INWESTYCJE
Odnotowano niewielką poprawę optymizmu inwestorów w relacji do poprzedniego kwartału. Wzrost aktywności inwestycyjnej kw/kw miał miejsce w większości badanych grup przedsiębiorstw (m.in. firmy duże, w tym zwłaszcza bardzo duże przedsiębiorstwa, energetyka). Duży spadek liczby noworozpoczynanych inwestycji nastąpił w budownictwie.
Aktywność inwestycyjna badanych przedsiębiorstw pozostaje jednak nadal niska (poniżej długoletniej średniej). Nadal spora grupa inwestorów wstrzymuje się z inwestycjami. Są ta głównie te firmy, które z dużą niepewnością patrzą w przyszłość. Pozycje wyczekującą obrały głównie przedsiębiorstwa sektora MSP. W firmach dużych, zwłaszcza w firmach energetycznych przypadki wstrzymywania inwestycji są znacznie rzadsze.
CENY
Nastąpiło osłabienie oczekiwań inflacyjnych przedsiębiorstw w odniesieniu do cen surowców i materiałów. Ponadto zmniejszył się problem wysokich kosztów działalności, w tym cen surowców, materiałów i paliw. Spodziewany wzrost cen towarów i usług CPI będzie zbliżony do oczekiwań z poprzedniego kwartału i słabszy niż oczekiwano w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Przedsiębiorstwa rzadziej planują podnosić ceny oferowanych przez siebie produktów i usług. Wzrosły marże na sprzedaży zagranicznej, przy jednoczesnej nieznacznej obniżce wskaźnika zmian marż na sprzedaży krajowej. (PAP)
map/ mac/ asa/ je/
