Opadnięcie kącika ust, osłabienie kończyn, zaburzenia mowy lub widzenia - to pierwsze objawy udaru mózgu, które - zdaniem neurologów - każdy powinien umieć rozpoznać i jak najszybciej wezwać pomoc.
Udar mózgu jest główną przyczyną trwałej niepełnosprawności osób dorosłych oraz drugą co do częstości przyczyną zgonów na świecie. W Polsce rocznie odnotowuje się 75-80 tys. nowych zachorowań. Kluczowa dla dalszych rokowań, w tym sprawności chorego, jest szybkość udzielonej pomocy lekarskiej.
Aby zwiększyć świadomość na temat udaru, Górnośląskie Centrum Medyczne w Katowicach zorganizowało konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży. Napłynęło blisko 70 prac z różnych części Polski. W piątek wręczono nagrody laureatom.
"W młodym wieku udar występuje bardzo rzadko, to choroby ludzi w wieku powyżej 65 lat. Chcieliśmy jednak podnieść świadomość społeczną. Dziecko przebywa obok osoby dorosłej, może być tak, że ktoś bliski - rodzic, dziadek - będzie miał takie objawy i trzeba będzie podjąć działania. Czas jest bezcenny, bo dostęp do nowoczesnych leków jest w stanie blisko połowę ludzi uwolnić od inwalidztwa, które wymagałoby opieki osób trzecich. Tak jak edukujemy dzieci, co robić na wypadek pożaru, tak powinny wiedzieć, co robić w razie tego rodzaju dolegliwości. Każdy powinien to wiedzieć" - powiedziała PAP neurolog dr Anetta Lasek-Bal z GCM.
Zwyciężczynią konkursu została 16-letnia Aleksandra Nowak, uczennica Liceum im. A. Mickiewicza w Katowicach. Narysowała głowę z widocznym mózgiem i łatwymi do zapamiętania informacjami, np. "Uśmiechnij się - udar nie pozawala się uśmiechnąć", "Unieś ramiona - unoszenie ramion jest utrudnione".
"Skupiłam się na tym, żeby ta praca przekazywała jakąś wiedzę" - powiedziała PAP. Jej siostra bliźniaczka, Alicja, zajęła II miejsce. W swojej pracy pokazała, co prowadzi do udaru - miażdżyca, nadciśnienie, używki, nadwaga. Siostry przyznały, że przygotowując się do konkursu dużo dowiedziały się o udarze i potrafiłyby teraz prawidłowo się zachować, gdyby w ich obecności ktoś zdradzał pierwsze objawy.
"Zainteresowanie akcją przerosło nasze oczekiwania. Odbieraliśmy nawet telefony z podziękowaniami, a przecież temat nie był łatwy. Nauczyciele podeszli do tematu bardzo poważnie - organizowano lekcje tematyczne, pogadanki, nieraz cała klasa opracowywała koncepcję pracy na konkurs. Myślę, że dzieci dużo się dowiedziały" - podkreśliła Anna Jarząb z działu promocji szpitala.
Jak poinformowała dr Lasek-Bal, ponad 70 proc. udarów powstaje na podłożu niedokrwienia mózgu spowodowanego przez zakrzep lub zator - to tzw. udar niedokrwienny. W pozostałych przypadkach dochodzi do uszkodzenia struktur mózgowych w wyniku wylewu krwi spowodowanego pęknięciem ściany naczyń mózgowych - to udar krwotoczny. Szacuje się, że w Polsce połowa pacjentów umiera w ciągu roku od udaru, natomiast większość pacjentów, którzy przeżyli ma trwałe następstwa choroby.
Objawy udaru mózgu najczęściej pojawiają się nagle. Zwykle dochodzi do asymetrii twarzy, w tym opadnięcia kącika ust, osłabienia siły kończyn, którym mogą towarzyszyć zaburzenia mowy - pacjent nie rozumie treści kierowanych do niego słów, ma problemy z prawidłowym wypowiadaniem się. Inne objawy, które powinny nasunąć podejrzenie udaru mózgu to: zaburzenie widzenia, gwałtowne zawroty głowy z zaburzeniami równowagi, nudnościami, wymiotami, zaburzenia połykania, drętwienia jednostronne ręki i nogi, zaburzenia świadomości.
Podejrzewając u siebie lub innej osoby udar mózgu należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną. Najskuteczniejszą metodą leczenia jest tromboliza, która polega na zastosowaniu leku rozpuszczającego zaskrzep, który spowodował zwężenie lub zamknięcie tętnicy doprowadzającej krew do mózgu. Leczenie może być podjęte do 4,5 godziny od początku udaru mózgu, stąd ważne jest maksymalne skrócenie wszystkich działań poprzedzających, w tym związanych z transportem chorego do szpitala. (PAP)
lun/ agt/ mag/
