W wieku 86 lat w wypadku samochodowym nieopodal Lwowa zginął w środę Borys Woźnicki, ukraiński historyk sztuki, wieloletni dyrektor Lwowskiej Galerii Sztuki, znany z ratowania dzieł polskiego i ukraińskiego dziedzictwa kulturowego.
Do wypadku doszło około godziny 8 czasu polskiego w rejonie złoczowskim. Według delegatury MSW Ukrainy w obwodzie lwowskim Woźnicki, który sam prowadził samochód służbowy, zasłabł za kierownicą, po czym jego pojazd wyjechał na przeciwny pas ruchu i zderzył się z nadjeżdżającym z naprzeciwka autobusem.
Lwowskie media podały, że Woźnicki najprawdopodobniej doznał ataku serca.
Według historyków sztuki i muzealników Borys Woźnicki był niekwestionowanym autorytetem w swej dziedzinie na świecie. Przez 50 lat kierował Lwowską Galerią Sztuki, nazywaną do 1998 r. Lwowską Galerią Obrazów. Zorganizował w niej wiele głośnych wystaw, m.in. "Ukrzyżowanie", na której zaprezentował szczątki krucyfiksów zebranych na całej Ukrainie.
W lwowskiej galerii i jej oddziałach znajduje się ok. siedmiu tysięcy obrazów i ponad dwa tysiące rzeźb. W czasie wojny zbiory przetrzebili hitlerowcy (wywożąc m.in. "Autoportret" Rembrandta), a następnie konfiskowali je sowieci. Dzięki działalności Woźnickiego większość tych dzieł odzyskano.
Jedna z najważniejszych części lwowskiej galerii to zbiory polskiego malarstwa (od XVI wieku do II wojny światowej)
. Są wśród nich prace m.in. Jana Matejki, Aleksandra Gierymskiego, Józefa Chełmońskiego, Józefa Mehoffera oraz kolekcja dzieł Jacka Malczewskiego, złożona z 68 obrazów i szkiców oraz 18 rysunków i akwarel.
Zasługą Woźnickiego jest ocalenie tysięcy bezcennych zabytków wspólnego dziedzictwa kulturowego Polski i Ukrainy, dzieł sztuki pochodzących z zamykanych i niszczonych w czasach b. ZSRR cerkwi, kościołów cmentarzy, oraz zamków, pałaców i dworów. Dzięki niemu uratowano m.in. zamek w Olesku, miejsce urodzenia Jana Sobieskiego, a także zamki w Żółkwi, Złoczowie, Podhorcach, basztę w Pietniczanach i kaplicę Boimów we Lwowie.
Uratowane zabytki trafiły m.in. do Lwowskiej Galerii Sztuki oraz utworzonego przez Woźnickiego Muzeum Jana Jerzego Pinzla we Lwowie.
W swej pracy naukowej Woźnicki zajmował się problemami sztuki ukraińskiej i badaniami nad lwowską rzeźbą barokową.
W 2003 r. za swą działalność uhonorowany został Nagrodą Pojednania za "ratowanie - w trudnych warunkach społecznych, a przede wszystkim politycznych - polskiego i ukraińskiego dziedzictwa kulturowego". W 2004 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Woznicki odznaczony był także Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, uhonorowany złotym medalem Zasłużony Kulturze - Gloria Artis, oraz wyróżniony odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej.
Borys Woźnicki urodził się w 1926 roku. Studiował w Lwowskiej Szkole Sztuki Stosowanej, a potem w Leningradzkim Instytucie Malarstwa, Rzeźby i Architektury przy ASP ZSRR, otrzymując z wyróżnieniem dyplom historyka sztuki. Był nauczycielem rysunków i zastępcą dyrektora Lwowskiego Muzeum Sztuki Ukraińskiej. W 1962 roku został dyrektorem Lwowskiej Galerii Obrazów.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ ls/
