Próba wykorzystania katastrofy samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem przez siły polityczne w Polsce podczas kampanii wyborczej może zaprzepaścić szansę na poprawę stosunków polsko-rosyjskich - ocenił w czwartek w Berlinie rosyjski analityk Andriej Zagorski.
"Jeśli ktoś podejmie taką próbę, możemy stracić szansę, za którą zapłacono tak wysoką cenę" - powiedział wykładowca Moskiewskiego Państwowego Instytutu Stosunków Międzynarodowych (MGIMO) w trakcie dyskusji zorganizowanej przez niemiecką Fundację Bertelsmanna.
W jego ocenie bardzo emocjonalna reakcja wielu Rosjan oraz rosyjskich przywódców na tragedię pod Smoleńskiem 10 kwietnia wpłynęła na zmianę wzajemnego postrzegania się obu narodów.
"Wielu Polaków ujrzało w całkowicie innym świetle przywódców Rosji, po których nigdy nie spodziewałoby się niczego dobrego - dodał. - Wierzę i mam nadzieję, że to fundamentalnie zmieni relacje Polski i Rosji. Nie można przegapić okna możliwości, jakie się otworzyło".
Zdaniem polskiego eksperta Eugeniusza Smolara z Centrum Stosunków Międzynarodowych perspektywy poprawy stosunków polsko-rosyjskich otworzyły się już na wiele miesięcy przed katastrofą.
Sygnałami tego były - w jego ocenie - obecność premiera Rosji Władimira Putina na obchodach 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Gdańsku 1 września 2009 r., uroczystości w związku z 70. rocznicą zbrodni katyńskiej 7 kwietnia, a także zaproszenie prezydenta Lecha Kaczyńskiego na obchody 65. rocznicy zakończenia II wojny światowej 9 maja w Moskwie.
Za przesłanki tej poprawy Smolar uznał m.in. wzrost gospodarczy w Polsce oraz wzrost znaczenia Polski jako członka Unii Europejskiej. "To te czynniki zdecydowały o otwarciu nowych perspektyw w stosunkach Polski i Rosji" - powiedział Smolar.
W jego ocenie zamieszczenie przez Federalną Służbę Archiwalną Rosji (Rosarchiw) dokumentów dotyczących zbrodni katyńskiej to "przejaw dobrej woli", lecz ważniejsza jest zapowiedź prezydenta Dmitrija Miedwiediewa o przekazaniu Polsce kolejnych dokumentów w sprawie Katynia.
"Dałoby to rodzinom pomordowanych poczucie, że wiedzą tyle, ile można się dowiedzieć na temat okoliczności śmierci polskich oficerów" - powiedział PAP Smolar.
"Będzie to również istotnym elementem procesu, w którym rzeczy postępują - może zbyt wolno, jak na naszą niecierpliwość - ale w dobrym kierunku. Ten proces jest bardzo ważny. Musi postępować w sposób maksymalnie przejrzysty i otwarty" - ocenił.
Miedwiediew poinformował w środę, że istnieją dokumenty dotyczące Katynia, które jeszcze nie zostały przekazane Polsce. Dodał, że polecił już przeprowadzenie stosownych procedur i przekazanie tych materiałów stronie polskiej.
Anna Widzyk (PAP)
awi/ mc/ gma/
