W 52. rocznicę budowy muru berlińskiego kanclerz Niemiec Angela Merkel weszła w rolę nauczycielki historii, dyskutując we wtorek z uczniami gimnazjum w dzielnicy Berlina Prenzlauer Berg o tragicznych skutkach podziału miasta dla jego mieszkańców.
"Jestem bardzo stremowana" - powiedziała Merkel przed rozpoczęciem lekcji w 12. klasie gimnazjum im. Heinricha Schliemanna. Jak dodała, nigdy przedtem nie próbowała swoich sił jako nauczycielka.
W imieniu władz centralnych minister stanu ds. kultury Bernd Neumann złożył wieniec w miejscu pamięci o ofiarach podziału Berlina na ulicy Bernauer Strasse. Towarzyszył mu burmistrz Berlina Klaus Wowereit. Obaj zaapelowali do mieszkańców stolicy Niemiec, by nie zapominali o ofiarach wschodnioniemieckiej dyktatury. Do otwarcia granicy w listopadzie 1989 roku podczas prób ucieczki ze wschodniej części Berlina, będącej stolicą NRD, do Berlina Zachodniego zginęło co najmniej 136 osób.
W nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 roku - z soboty na niedzielę - NRD-owskie formacje zbrojne rozpoczęły operację "Róża". Zablokowały otwartą dotąd granicę z Berlinem Zachodnim, a na całej jej ponad 150-kilometrowej długości rozpoczęto budowę umocnień, początkowo z drutu kolczastego, potem z cegieł, betonowych płyt i pustaków. W czerwcu 1962 roku gotowy był także biegnący równolegle drugi mur. Enerdowscy strażnicy mieli rozkaz strzelania do wszystkich osób próbujących sforsować urządzenia graniczne.
Merkel urodziła się w 1954 roku w zachodnioniemieckim Hamburgu, jednak wkrótce potem przeniosła się z całą rodziną do Brandenburgii w NRD, gdzie jej ojciec Horst Kasner podjął pracę jako ewangelicki pastor. Zezwolenie na podróż na Zachód przyszła szefowa rządu dostała po raz pierwszy dopiero w 1986 roku. W politykę zaangażowała się pod koniec 1989 roku na fali demokratycznych przemian w Europie Środkowej i Wschodniej, która ogarnęła także NRD. Krytycy Merkel zarzucają jej, że była bardziej uwikłana w system komunistyczny niż początkowo sądzono, działając jako sekretarz ds. agitacji i propagandy FDJ w instytucie naukowym w Berlinie.
W stolicy zjednoczonych Niemiec do dziś pozostały nieliczne fragmenty muru, stanowiąc miejsca pamięci o ofiarach reżimu, a także atrakcję turystyczną, jak Galeria East Side w okolicy berlińskiego Dworca Wschodniego (Ostbahnhof).
Z Berlina Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ mc/
