Przedstawiciele niemieckiego rządu i parlamentu oddali w środę hołd ofiarom powstania robotniczego w dawnym NRD z 17 czerwca 1953 r. Krwawe stłumione strajki i demonstracje były pierwszym wstrząsem w byłym bloku komunistycznym.
"Rocznica powstania 1953 r. w d. NRD jest częścią pamięci o europejskiej historii wolności i jedności" - powiedział przewodniczący Bundestagu Norbert Lammert podczas uroczystości w niemieckim parlamencie.
Jak dodał, choć wystąpienia te zostały brutalnie stłumione, to - patrząc wstecz - stanowiły początek walki o wolność, która ostatecznie zakończyła się zwycięstwem w 1989 r.
W uroczystości w Bundestagu udział wzięli przedstawiciele polskiego Sejmu z marszałkiem Bronisławem Komorowskim; w środę w Berlinie odbyło się wspólne posiedzenie prezydiów Sejmu i Bundestagu.
Lammert podkreślił w swym przemówieniu także zasługi Polski dla obalenia komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej oraz zjednoczenia Niemiec.
17 czerwca 1953 roku robotnicy z ponad 600 zakładów na terenie całej Niemieckiej Republiki Demokratycznej przystąpili do strajków i protestów przeciwko podwyższeniu norm wydajności pracy i głodowym płacom.
Żądania strajkujących, dla których impulsem stała się zorganizowana dzień wcześniej - 16 czerwca 1953 roku - wielotysięczna manifestacja w Berlinie, szybko nabrały politycznego charakteru. Domagali się wolnych wyborów i dymisji rządu.
Jeszcze tego samego dnia demonstracje zostały stłumione przez radzieckie wojska, które wysłały przeciwko strajkującym czołgi i wozy opancerzone. Według szacunków historyków w wyniku zajść - w dniu protestów i potem w więzieniach - życie straciło ponad sto osób, a 1600 zostało aresztowanych w kolejnych dniach i skazanych na długoletnie kary więzienia.
Władze komunistyczne mówiły o 25 zabitych; na Zachodzie twierdzono, że zginęło nawet ponad 500 osób.
W dawnej NRD powstanie uznano za "kontrewolucyjny pucz". W państwie zachodnioniemieckim 17 czerwca obchodzono Dzień Jedności Niemiec - aż do zjednoczenia obu państw niemieckich 3 października 1990 roku.
Anna Widzyk (PAP)
awi/ ro/
