Dziewięć sal ekspozycyjnych z ponad 30 interaktywnymi stanowiskami powstało w XIX-wiecznej fortecy na terenie Centrum Hewelianum w Gdańsku. W obiekcie, który oddano w czwartek do użytku na potrzeby uczniów i studentów, jest pierwsza w Polsce dyfuzyjna komora mgłowa.
"Urządzenie to służy obserwacji cząstek promieniowania kosmicznego. To są takie najmniejsze cegiełki, elementarne struktury, z których zbudowany jest wszechświat" - powiedziała dziennikarzom fizyk z Centrum Hewelianum Agnieszka Józefowicz.
Nowa pracownia naukowa-dydaktyczna Centrum Hewelianum nazwana została Galerią Ruchu. Zajmuje powierzchnię 400 metrów kwadratowych. Zgodnie ze swoją nazwą wystawa prezentuje wszystkie zjawiska związane w sposób pośredni i bezpośredni z ruchem. Sale zostały podzielone w sposób tematyczny na: kinematykę i dynamikę ruchu, ruch wody i w wodzie, ruch gazów i w gazach, ruch w kosmosie, ruch w mechanice, ruch zdalnie sterowany, ruch w biologii, ruch chaotyczny oraz zarządzanie ruchem.
W Galerii Ruchu zobaczyć można kolekcję 12 meteorytów: księżycowe, marsjańskie oraz rzadkie okazy składające się głównie z żelaza. Wśród nich jeden został znaleziony w Polsce k. Poznania w 1914 r. i należy do typu meteorytów kamiennych.
Wśród innych eksponatów w Galerii Ruchu umieszczono również m.in. ramię robota, lidar (doświadczenie polegające na wykorzystaniu promieniu lasera do badania kształtu powierzchni metodą skanowania) oraz szklany klosz pokazujący wpływ próżni na słyszalność dźwięku.
Z Galerii Ruchu mają korzystać uczniowie gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych oraz studenci. W każdym roku kalendarzowym w nowej placówce Centrum Hewelianum odbywać się będą zajęcia dla ponad dwóch tysięcy studentów z Politechniki Gdańskiej.
Galeria Ruchu powstała w budynku zabytkowej Galerii Strzeleckiej. Jest jednokondygnacyjny, ceglany pruski obiekt militarny z lat 1867-69, należący do jednego z najstarszych obiektów zespołu fortyfikacyjnego na Górze Gradowej w Gdańsku. Był przeznaczony do obrony fortu na wypadek ataku nieprzyjaciela ze strony miasta.
Dostosowanie Galerii Strzeleckiej do potrzeb nowoczesnej wystawy trwało od 2010 r. Projekt pn. "Adaptacja Centrum Hewelianum w Gdańsku na potrzeby naukowo-dydaktyczne pomorskich szkół wyższych" kosztował ponad 7 mln zł, z czego 75 proc. pochodziło z dotacji Unii Europejskiej, a pozostałą kwotę pokrył budżet miasta Gdańska.
Centrum Hewelianum działa od listopada 2008 r. przy Parku Kulturowym Fortyfikacji Miejskich "Twierdza Gdańsk", jednostce budżetowej Gminy Miasta Gdańska. Położone jest na tyłach głównego dworca kolejowego i autobusowego. Na tym, liczącym 27 hektarów pagórkowatym terenie rozlokowanych jest kilkadziesiąt różnego rodzaju murowanych obiektów - schronów, kaponier, składnic amunicji itp., powstałych głównie w XIX wieku, a służących niegdyś obronie miasta.
W Centrum Hewelianum funkcjonuje m.in. wystawa prezentująca historię samych fortów, a w największym z nich - tzw. Kaponierze Południowej - urządzono ekspozycje poświęcone fizyce i astronomii. Ich częścią jest m.in. kilkadziesiąt interaktywnych stanowisk, na których zwiedzający mogą samodzielnie wykonywać różnego rodzaju doświadczenia, np. zbadać, w jaki sposób fale produkują energię elektryczną, jak powstaje dźwięk. Na stanowiskach astronomicznych zwiedzający mogą obejrzeć Słońce w trójwymiarowej projekcji, zapoznać się z dawnymi i obecnymi poglądami na temat budowy Układu Słonecznego i Drogi Mlecznej, a także bardziej odległych stref kosmosu. (PAP)
rop/ abe/
