Ubrania, które lepiej niż krem zabezpieczą przez promieniami UV oraz materiały zabezpieczające budynki przed polem elektromagnetycznym i tkaniny chroniące starodruki - powstają w ramach polskiego projektu naukowego "Envirotex".
Naukowcy z konsorcjum naukowego koordynowanego przez Instytut Włókiennictwa w Łodzi prace nad tymi nowatorskimi materiałami ochronnymi zakończą we wrześniu 2012 roku. Projekt jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
Jak powiedziała PAP koordynator projektu dr Jadwiga Sójka-Ledakowicz, nowe materiały będą chroniły przed polem elektromagnetycznym, promieniowaniem UV i elektrycznością statyczną.
Naukowcy na powierzchnię nośników włókienniczych wprowadzą bardzo cienkie warstwy metali, dzięki którym będzie możliwe tłumienie pola elektromagnetycznego. "Zastosujemy zupełnie nowy sposób nanoszenia bardzo cienkich powłok na włókniny metodą +rozpylania magnetronowego+, którą dotychczas stosowano tylko w mikroelektronice" - wyjaśniła Sójka-Ledakowicz.
Takie wyroby będzie można założyć na budynki, by pole elektromagnetyczne nie oddziaływało na środowisko np. w pobliżu anten telefonii komórkowych. "Taki materiał barierowy łatwo dopasuje się do kształtu budynku" - powiedziała kierownik projektu.
Zapewniła przy tym, że materiały te będą stosunkowo niedrogie i lekkie. W dodatku w procesie ich produkcji nie powstają ścieki zanieczyszczające środowisko.
Specjaliści pracują również nad materiałami, chroniącymi przed promieniowaniem ultrafioletowym emitowanym zarówno przez Słońce, jak i sztuczne źródła światła.
Promieniowanie UV emitowane przez sztuczne źródła światła jest szczególnie groźne dla osób pracujących w pobliżu szpitalnych lamp bakteriobójczych, czy lamp sprawdzających prawdziwość banknotów. "Ten rodzaj światła zawiera promieniowanie UVC, które niezwykle szybko przenika przez skórę i może powodować zmiany nowotworowe" - powiedziała Sójka-Ledakowicz.
Niestety zarówno kremy z filtrami UV, jak i zwykłe ubrania nie chronią wystarczająco przed promieniowaniem. "Większość światła przenika przez wyrób włókienniczy i dochodzi do skóry" - zauważyła naukowiec. "My tak zmodyfikujemy tkaninę lub dzianinę, by światło zostało zaabsorbowane lub odbite i nie docierało do naszej skóry" - dodała.
Polscy badacze w strukturę materiału włókienniczego wprowadzą pochłaniające promieniowanie tzw. absorbery lub odbijające promieniowanie - brokery.
Jednym z brokerów zastosowanych do modyfikacji materiałów włókienniczych jest tlenek cynku. "Stosuje się go np. w maściach, bo ma właściwości antybakteryjne. Jednak, jeśli jego cząstki zmniejszy się do wielkości około 100 nanometrów (jeden nanometr to jedna milionowa milimetra - PAP), zyskuje zupełnie nowe właściwości" - wyjaśniała naukowiec.
Według niej, z nowoczesnych wyrobów włókienniczych będzie można produkować odzież ochronną zarówno dla osób pracujących w szkodliwych warunkach, jak i dla dzieci lub osób, które po prostu chcą się ochronić przed słońcem.
"Takie materiały blokujące promienie UV, mogą być wykorzystywane również w muzeach i archiwach. Przez działanie promieniowania stare dokumenty i druki mogą nie przetrwać kolejnych stuleci. Chcemy opracować takie materiały, które uniemożliwią szkodliwe oddziaływanie promieniowania UV na zbiory muzealne" - zapowiedziała Sójka-Ledakowicz.
W projekcie "Envirotex - barierowe materiały nowej generacji chroniące człowieka przed szkodliwym działaniem środowiska" - poza Instytutem Włókiennictwa - uczestniczą: Politechnika Wrocławska, Instytut Technologii Bezpieczeństwa "Moratex", Politechnika Poznańska, Instytut Medycyny Pracy i Centralny Instytut Ochrony Pracy.(PAP)
ekr/ agt/ jbr/
