Gałuskinit - taką nazwę będzie nosił minerał odkryty niedawno w skałach nad jeziorem Bajkał. Nazwa została nadana w uznaniu zasług Iriny i Jewgienija Gałuskinów - pochodzących z Rosji mineralogów, pracujących od lat na Uniwersytecie Śląskim.
W środę w Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu zaprezentowano nowy minerał i poinformowano o zarejestrowaniu jego nazwy.
Został on odkryty w 2009 roku w tzw. skałach kontaktowych znad jeziora Bajkał przez naukowców z międzynarodowego zespołu, kierowanego przez wybitnego niemieckiego krystalografa Thomasa Armbrustera z Uniwersytetu w Bernie. Odkrycie zostało zatwierdzone przez Komisję Nowych Minerałów, Nomenklatury i Klasyfikacji przy Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej w lutym 2011 roku, a ostatnio opisane przez odkrywców w "Mineralogical Magazine".
Zespół pod kierownictwem prof. Armbrustera postanowił, że nowy minerał zostanie nazwany na cześć pracowników Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego Iriny i Jewgienija Gałuskinów za ich wkład w mineralogię wysokotemperaturowych skarnów (skał metamorficznych).
Dr hab. Irina Gałuskina i prof. Jewgienij Gałuskin mają na koncie ponad 20 nowych minerałów odkrytych w latach 2007-2011. Dzięki nim w roku 2009 Polska trafiła po raz pierwszy na 4. miejsce wśród krajów, w których odkryto najwięcej nowych minerałów.
"10 dni zastanawialiśmy się z żoną, czy minerał powinien mieć nazwę od naszego nazwiska. Jest wiele innych, bardziej odpowiednich osób, które można było w ten sposób uhonorować. Ponadto mieliśmy dylemat, bo nowy minerał był w naszych próbkach, ale to nie my go znaleźliśmy. W końcu jednak zgodziliśmy się" - powiedział PAP prof. Gałuskin.
Gałuskinit został bowiem znaleziony w takcie badań nad innym nowym minerałem - pavłovskinitem, w które byli zaangażowani także mineralodzy z UŚ. Ostatecznie jednak nowy minerał odkrył zespół kierowany przez naukowca ze szwajcarskiej uczelni.
Wyjątkowość gałuskinitu wynika z faktu, iż jest jednym z największych odkrytych w ostatnim czasie minerałów - większość "nowych" minerałów można oglądać jedynie pod mikroskopem, natomiast gałuskinit jest widoczny gołym okiem bez pomocy przyrządów optycznych. Jego struktura przypomina klocki LEGO.
Ciekawostką jest to, że odkryty przez państwa Gałuskin w 2009 roku w skarnach z Kaukazu Północnego minerał czegemit różni się od gałuskinitu tylko dodatkowym anionem. Ma jednak zupełnie inną strukturę - wyjaśnił prof. Gałuskin.
Nowym minerałom nadaje się nazwy od miejsca, w którym je znaleziono, od ich właściwości lub nazwisk naukowców. Nie można jednak nazwać minerału od własnego nazwiska. W przypadku osób żyjących konieczna jest ich zgoda. Ostateczną decyzję - czy uznać nowy minerał i w sprawie nadania mu nazwy - podejmuje Komisja Nowych Minerałów, Nomenklatury i Klasyfikacji przy Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej.(PAP)
kon/ ls/
