Pamiątki po warmińskiej poetce Marii Zientarze - Malewskiej, w tym rękopisy wierszy, list autorstwa kompozytora Feliksa Nowowiejskiego oraz pełnomocnictwo do organizacji polskich szkół na Warmii i Mazurach w 1945 roku, otrzymało w darze Muzeum Warmii i Mazur.
Pamiątki przekazała Maria Surynowicz - bratanica Zientary - Malewskiej.
Według muzealników to cenne zabytki związane z historią Warmii i Mazur, jego kulturą, tradycją i tożsamością regionalną. Będą wystawione w jednym z oddziałów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie - w "Domu Gazety Olsztyńskiej".
Maria Zientara - Malewska urodzona w 1894 roku w podolsztyńskim Brąswałdzie była nauczycielką i działaczką warmińską, ale przede wszystkim znaną poetką, pisarką i pasjonatką folkloru warmińskiego. W swych wierszach opisywała warmińskie zwyczaje, przyrodę ale także trud ludzi pracujących na wsi. Spisywała także warmińskie legendy i baśnie takie jak "Kamienna Pani z Brąswałdu", "Jak powstały źródła Łyny" czy "Baśń o zbójcach nad jeziorem Skanda".
Jak powiedziała PAP Małgorzata Strzyżewska z "Domu Gazety Olsztyńskiej", spośród 21 pamiątek przekazanych przez Marię Surynowicz do najciekawszych należą zeszyty zawierające rękopisy wierszy Marii Zientarówny z lat 1920-23. Jest także list z 1933 roku pisany do poetki przez Feliksa Nowowiejskiego, w którym kompozytor wspomina o wydaniu drukiem "Warmińskiej kolędy". Słowa do muzyki Nowowiejskiego napisała właśnie Zientarówna. Jest także zapis nutowy tej kolędy z 1924 roku. Wśród dokumentów na uwagę zasługuje także pełnomocnictwo z kwietnia 1945 roku, jakiego udzielił rząd polski Marii Zientarze do organizacji w Prusach Wschodnich szkół polskich. Są także osobiste pamiątki poetki, takie jak różaniec, modlitewnik czy haftowana serweta.
Urodzona 4 września 1894 r. w Brąswałdzie Maria Zientarówna ukończyła miejscową szkołę, następnie była słuchaczką lekcji języka polskiego u ks. Walentego Barczewskiego. Skończyła Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Krakowie a potem pracowała w Polsko-Katolickim Towarzystwie Szkolnym na Warmii, organizowała przedszkola w Gietrzwałdzie, Unieszewie, Nowej Kaletce i Chaberkowie. Była nauczycielką szkoły polskiej w Chaberkowie i Wielkim Buczku. Pracowała w Berlinie w Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech a od 1933 roku została nauczycielką szkół polskich w Złotowie oraz Nowym Kramsku.
We wrześniu 1939 roku została aresztowana i uwięziona w obozie koncentracyjnym w Ravensbrueck; zwolniona z obozu przebywała do końca wojny pod nadzorem policji w Brąswałdzie. W 1947 roku wzięła ślub kościelny, (potwierdzony w Urzędzie Stanu Cywilnego w 1948 roku) z Ottonem Malewskim. W 1950 roku zwolniona z pracy w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie, zajęła się zbieraniem warmińskiego folkloru. W 1952 roku nawiązała długoletnią współpracę z dodatkiem "Słowa Powszechnego" - "Słowo na Warmii i Mazurach".
Zmarła 2 października 1984 roku w Olsztynie. (PAP)
ali/ ls/
