Utrzymanie kompozycji z pomnikiem Wdzięczności Armii Czerwonej, wzbogaconej o multimedia, w których będzie przekazywana "niezakłamana historia" - tak ma wyglądać wkrótce Plac im. Xawerego Dunikowskiego w Olsztynie. W piątek rozstrzygnięto konkurs na zagospodarowanie placu.
Na konkurs napłynęło dziewięć prac. Jury przyznało I miejsce i nagrodę 15 tysięcy złotych architektowi pochodzącemu z Olsztyna Radosławowi Guzowskiemu.
Jak oceniło jury "praca ta nawiązuje do historycznej kompozycji, eksponuje pomnik, który jest usytuowany w centralnym punkcie placu i jest zarazem otwarciem na powstający nieopodal Park Centralny nad Łyną". Według jury "autor poprzez nowoczesne w formie elementy czyli lustra wody, oświetlenie oraz instalacje prostych brył uatrakcyjnił dotychczasowy wygląd placu". To miejsce znajdujące się w ścisłym centrum jest zaniedbane; służy jako parking.
Kompozycja zostanie uzupełniona multimedialnymi instalacjami, na których przekazywana będzie "niezakłamana historia o wycofaniu się w 1945 roku wojsk niemieckich i wkroczeniu wojsk sowieckich".
Prezydent Piotr Grzymowicz powiedział, że autor zwycięskiej pracy dostał zaproszenie do wykonania projektu budowlanego Placu im. Xawerego Dunikowskiego. Jak ocenił koszt zagospodarowania placu może wynieść od 3 do 4 mln zł i miasto będzie poszukiwało sposobu sfinansowania projektu także z unijnych dotacji.
Historia placu Xawerego Dunikowskiego sięga 1948 r., kiedy to powstał pomysł wzniesienia Pomnika Wdzięczności dla Armii Czerwonej w Olsztynie. Pierwszy projekt monumentu stworzył rzeźbiarz prof. Stanisław Horno-Popławski. Jednak zaprezentowany w 1949 r. w olsztyńskim zamku model plastyczny "Nike" nie zyskał przychylności ówczesnych władz. O ponowne opracowanie projektu monumentu poproszono profesora Xawerego Dunikowskiego.
Monumentalny granitowy pomnik jego autorstwa, odsłonięty w 1954 roku, to 12 metrowe dwa pylony; na jednym wykuta jest postać radzieckiego żołnierza, trzymającego drzewiec sztandaru a na drugim widnieje 12 płaskorzeźb ukazujących symbolicznie militaria powietrzne, morskie i lądowe oraz rolnictwo i przemysł Związku Radzieckiego. Po 1989 roku istniały nawet plany rozbiórki i przeniesienia pomnika do muzeum mającego zbiory z czasów PRL. Ostatecznie pomnik nadal stoi a plac im. Dunikowskiego został przekształcony w parking. Pomnik został wpisany w 1993 roku do rejestru zabytków. (PAP)
ali/ ls/
