Trzeba pobudzać przedsiębiorczość na wsiach - przekonywali eksperci podczas konferencji nt. rozwoju obszarów wiejskich. Powinny temu służyć odrębne programy pomocowe dla firm powstających na wsiach. Można też wykorzystać do tego program odnowy wsi.
Takiego zdania był m.in. prof. Marek Kłodziński z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Warszawie, jeden z ekspertów, którzy wzięli udział w zorganizowanej w środę w Opolu konferencji.
Prof. Kłodziński przekonywał, że wśród barier stojących na drodze do rozwoju obszarów wiejskich największe znaczenie ma słaby rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Tym bardziej, że - jak podkreślił z kolei prof. Krystian Heffner z Politechniki Opolskiej i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach - zmienia się struktura społeczna wsi. Na obszarach wiejskich mieszka bowiem np. coraz mniej osób związanych z rolnictwem, dlatego dodatkowe miejsca pracy w sektorach pozarolniczych są potrzebne.
Zdaniem prof. Kłodzińskiego firmy na terenach wiejskich działają w gorszych warunkach, niż te w miastach. Mają m.in. utrudniony dostęp do ponadlokalnych rynków zbytu i zaopatrzenia, a do dyspozycji słabiej wykształconą siłę roboczą. To przekłada się na ich kondycję. Dlatego firmy wiejskie stanowią w Polsce zaledwie 25 proc. ogólnej liczby podmiotów gospodarczych.
Zdaniem eksperta należy pobudzać przedsiębiorczość na tych terenach. Przekonywał on, że o sytuacji obszarów wiejskich w przyszłości decydować będą głównie małe, rodzinne firmy. Już teraz mikrofirmy (zatrudniające do 9 osób) stanowią 98 proc. przedsiębiorstw funkcjonujących na wsi.
Jednak - według prof. Kłodzińskiego - firmy w Polsce ogólnie działają w mało przyjaznym otoczeniu prawnym. Podał, że od maja 2004 r. wprowadzono około 12 tys. zmian w przepisach podatkowych w 400 nowelizacjach ustaw, a izby i urzędy skarbowe co roku wydają kilka tysięcy interpretacji przepisów, czasem wzajemnie sprzecznych.
"Duże firmy stać na zatrudnienie księgowych i prawników, dzięki czemu jakoś sobie z tym radzą. Ale małe, również na wsiach, błądzą" - tłumaczył w rozmowie z PAP naukowiec. "Tymczasem małe i średnie firmy wypracowują 48 proc. dochodu narodowego. Przepisy ich dotyczące powinny być bardziej przyjazne" - dodał. Zwrócił uwagę na to, że programy pomocowe dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw nie uwzględniają - a powinny - specyfiki warunków wiejskich, np. poziomu wykształcenia mieszkającej tam ludności.
"Jeśli nie będzie różnicowania metod pobudzania przedsiębiorczości, to pewne programy w niektórych miejscach nie zadziałają. Nie chodzi o przyznawanie dodatkowych pieniędzy dla przedsiębiorstw wiejskich, tylko o inne rozłożenie akcentów w dotychczasowej strukturze ich wydatkowania" - tłumaczył. Zdaniem profesora samorządy na terenach wiejskich powinny także zwrócić większą uwagę na nauczanie przedsiębiorczości. Na wsiach powinni być zatrudniani doradcy, którzy pomagaliby zakładającym firmy na każdym etapie rozwoju ich przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy z obszarów wiejskich, by skuteczniej dbać o swoje interesy, powinni się organizować. Najlepiej, by pomógł im w tym samorząd.
"Ale ten jest często niezainteresowany tworzeniem takich zrzeszeń, np. w obawie przed stworzeniem sobie konkurencji w kolejnych wyborach" - przekonywał prof. Kłodziński. Jego zdaniem przedsiębiorczość na wsi mogłaby być propagowana np. poprzez program odnowy wsi. Zwłaszcza na Opolszczyźnie, gdzie program ten jest realizowany z dużym powodzeniem od ponad 15 lat. Jego zdaniem tak jak dotąd w ramach odnowy "upiększano" miejscowości, tworząc miejsca spotkań czy place zabaw, tak obecnie można byłoby zakładać w nich np. wspólne wiejskie sklepy czy przetwórnie płodów rolnych.
Konferencję "Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójności UE: stare i nowe wyzwania ze szczególnym uwzględnieniem województwa opolskiego" zorganizowały: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Politechnika Opolska, PIN-Instytut Śląski pod patronatem Przewodniczącego Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN. (PAP) kat/ pad/
