Najwięcej pieniędzy na renowację opolskich zabytków pochodzi z unijnych dotacji. W latach 2007-2013 tylko z Regionalnego Programu Operacyjnego przeznaczono na zabytki w regionie ok. 120 mln zł. Roczny budżet opolskiego konserwatora zabytków to zaledwie 250-300 tys. zł.
Departament Koordynacji Programów Operacyjnych opolskiego urzędu marszałkowskiego podsumował, że z Regionalnego Programu Operacyjnego w latach 2007-2013 dofinansowano około 50 inwestycji. Ich łączna wartość przekroczyła 220 mln zł, a unijne dotacje wyniosły 120 mln zł.
Największą z nich ma być nierozpoczęty jeszcze projekt utworzenia w zamku w Mosznej Regionalnego Ośrodka Turystyki Rekreacyjnej i Kulturowej. Koszt projektu to ponad 42 mln zł, dotacja unijna ma wynieść ponad 17 mln zł. Wśród dużych już zakończonych inwestycji współfinansowanych z programu operacyjnego jest m.in. przebudowa XIX-wiecznej rezydencji fabrykanta Hermanna Frankla w Prudniku. Koszt - ponad 9 mln zł, z czego unijna dotacja to 7,2 mln zł.
Zastępca dyrektora Departamentu Koordynacji Programów Operacyjnych Agnieszka Okupniak wyjaśniła, że tak duże projekty realizowane są przez kilka lat. Trudno więc wyliczyć, ile pieniędzy z programu zostanie przeznaczone w tym roku na renowację zabytków.
Dodatkowo wsie i miasta do 5 tys. mieszkańców mogą się starać o dofinansowanie restauracji zabytków z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dotacje z tego programu wynoszą od kilku tysięcy do pół miliona złotych. "Dotychczas wpłynęło ok. 100 wniosków na łączną kwotę kilkunastu milionów złotych" - poinformowała Okupniak.
Dla porównania opolski wojewódzki konserwator zabytków ma w rocznym budżecie zaledwie 250-300 tys. zł na pomoc w odnawianiu zabytków. "To kropla w morzu potrzeb" - oceniła wojewódzka konserwator Iwona Solisz. "Jeden projekt to koszt zazwyczaj od 100 do 300 tys. zł, a takich projektów z prośbą o wsparcie wpływa do biura konserwatora około 70 rocznie" - zaznaczyła.
Dotacje opolskiego konserwatora sięgają więc najczęściej kwot rzędu 10-25 tys. zł. "Ale nawet tak niewielkie kwoty dają szansę wspólnotom mieszkaniowym czy parafiom na rozpoczęcie drobnych, a niezbędnych prac" - podkreśliła wojewódzka konserwator.
Wśród największych realizowanych w roku 2012 rewaloryzacji Solisz wymieniła remont konstrukcji stropu i sztukaterii w pałacu w Ściborzu w pow. nyskim. Ma to kosztować 350 tys. zł, z tego 250 tys. zł dołoży Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Budżet ministra kultury to jedno ze źródeł, w których właściciele i zarządcy szukają pieniędzy na wsparcie inwestycji związanych z odnową zabytków.
W pałacu w Ściborzu prowadzony jest też kolejny etap remontu dachu i systemu odprowadzania wód. Wartość zadania - 50 tys. zł, 25 tys. zł ma dołożyć konserwator.
Z ministerialnych dotacji dofinansowanych ma być w tym roku w opolskim 25 inwestycji, a z budżetu opolskiego konserwatora - 26. Przyszłoroczny budżet konserwatora w Opolu wyniesie też ok. 250 tys. zł. "To mało, jeszcze w 2007 r. rozdzieliliśmy kwotę 840 tys. zł. Niestety zły stan finansów publicznych wpłynął na poziom dofinansowania renowacji zabytków" - skwitowała Solisz.
Pieniądze na remonty zabytków ma też samorząd województwa. Bartłomiej Wiszniewski z Departamentu Kultury, Sportu i Turystyki urzędu marszałkowskiego podał, że na dotacje do prac konserwatorskich w 2011 r. przeznaczono 455 tys. zł na 31 inwestycji, a w roku 2012 - 280 tys. zł na remont 18 obiektów.
Wśród ważniejszych dofinansowanych przez samorząd województwa projektów w roku 2012 Wiszniewski wymienił m.in. prace konserwatorskie i restauratorskie przy polichromiach w kościele św. Bartłomieja w Głogówku czy konserwację elewacji dzwonnicy bazyliki świętych Jakuba i Agnieszki w Nysie, a także prace konserwatorskie przy obiektach architektury drewnianej - renowację drewnianego kościoła św. Marcina w Ochodzach i wymianę gontów i konserwacja wieży drewnianego kościoła w Wędryni.
Dagmara Kostrzewska z urzędu miasta Opola podała, że w budżecie stolicy województwa w ubiegłym roku na restaurację zabytków zarezerwowana była kwota 360 tys. zł, a w tym - 405 tys. zł. Wśród największych inwestycji tego roku Kostrzewska wskazała remont wieży kościoła w Nowej Wsi Królewskiej oraz remont kamienicy wspólnoty Ozimska 67.
O świeżo wyremontowanej za 127 tys. zł kamieniczce w Nysie poinformował rzecznik prasowy tamtejszego magistratu Artur Pieczarka. Kamieniczka Wspólnoty Mieszkaniowej 191 na nyskim rynku położona jest tuż obok odnowionego za 654 tys. zł Domu Wagi Miejskiej. 85 proc. całości kwoty na zakończony w tym roku remont Domu Wagi Miejskiej stanowiły pieniądze unijne. (PAP)
kat/ hes/
