43 działaczy opozycji antykomunistycznej zostało w czwartek w Warszawie odznaczonych Krzyżami Wolności i Solidarności przyznanymi przez prezydenta na wniosek Instytutu Pamięci Narodowej. Uroczystość odbyła się w 31. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.
Wśród 43 uhonorowanych działaczy opozycji demokratycznej byli m.in. Zygmunt Błaż, po 13 grudnia 1981 r. prowadzący charytatywną działalność na Podkarpaciu, działacz krakowskiego ugrupowania niepodległościowego "Zamek", organizator akcji "Katyń... pamiętamy"; Stanisław Deja, który dzień po wprowadzeniu stanu wojennego zorganizował w kopalni "Janina" w Libiążu protest przeciwko zatrzymaniu przez milicjantów jednego z członków Solidarności; Leszek Lisiecki, zaangażowany w druk i kolportaż nielegalnych wydawnictw, przewodniczący Tajnej Komisji Międzyzakładowej w gdańskiej stoczni; Stanisław Krzysztof Wajsberger, prawnik udzielający od 1980 r. porad uczestnikom strajku okupacyjnego w Pomorskich Zakładach okrętowych "Warma" w Grudziądzu; oraz Włodzimierz Andrzej Zatorski, obecnie benedyktyn z opactwa w Tyńcu, w latach 70. działacz duszpasterstwa akademickiego przy kościele św. Michała w Gliwicach.
Prezes IPN Łukasz Kamiński powiedział, że poprzez wręczenie Krzyży Wolności i Solidarności Rzeczpospolita dziękuje opozycjonistom za ich zaangażowanie w walkę z komunizmem. "To odznaczenie ma głęboką symbolikę i piękną historię. Nawiązuje do Krzyża Niepodległości przyznawanego w czasach II RP wszystkim tym, którzy przyczynili się odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r., a potem walczyli o kształt jej granic" - mówił Kamiński.
Dyrektor Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN Rafał Leśkiewicz przypomniał, że inicjatorem powołania wręczonych odznaczeń był Krakowski Komitet Solidarności. Jak wyjaśnił, Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony uchwałą sejmową z 24 czerwca 2010 r., w celu "uhonorowania bohaterów walki z reżimem komunistycznym z lat 1956-1989".
"Ustanowienie tego odznaczenia było związane z 30. rocznicą powstania NSZZ +Solidarność+ (...) Jest ono wręczane wszystkim tym, którzy dla odzyskania niepodległości i suwerenności państwa polskiego byli gotowi z własnej woli ryzykować utratę życia, zdrowia i wolności" - podsumował Leśkiewicz.
Ceremonia wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności odbyła się w stołecznym Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki.
Po uroczystości wyświetlono film "Próba generalna. Strajk w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej Listopad-grudzień 1981". Jest to dokument, który przybliża okoliczności trwającego tydzień strajku w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej w Warszawie, opowiada o motywacjach jego uczestników oraz przedstawia szczegóły zdławienia protestu 2 grudnia 1981 r. (PAP)
wmk/ ls/ jbr/
