W dniu zaprzysiężenia nowego prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowycza europarlament zapewnił w przyjętej w czwartek rezolucji, że opowiada się nadal za zacieśnianiem stosunków tego kraju z UE, zarazem domagając się reform i ustabilizowania sceny politycznej.
Zgodnie z polskim postulatem, w rezolucji, której tekst uzgodniły wszystkie frakcje polityczne, eurodeputowani wzywają kraje członkowskie UE do przyjęcia mapy drogowej, której celem będzie wprowadzenie ruchu bezwizowego dla Ukraińców. Zanim do tego dojdzie, proponują zniesienie opłat za wizy Schengen. Opowiadają się za wprowadzeniem w Polsce i Ukrainie ułatwień w podróżowaniu dla kibiców na czas mistrzostw Europy w piłce nożnej Euro 2012.
Ponadto na wniosek największej, chadeckiej frakcji w rezolucji znalazł się zapis krytykujący decyzję poprzedniego prezydenta Wiktora Juszczenki o uznaniu Stepana Bandery, jednego z przywódców Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), za Bohatera Ukrainy. Wskazując, że OUN kolaborowała z nazistowskimi Niemcami, eurodeputowani wzywają Janukowycza do "rozpatrzenia na nowo takich decyzji i potwierdzenia przywiązania do europejskich wartości".
Eurodeputowani podkreślają, że Ukraina dzieli wspólną historię i wspólne wartości z krajami UE, i uznają europejskie aspiracje Ukrainy. Chwalą przebieg "wolnych i sprawiedliwych" wyborów prezydenckich z 17 stycznia i 7 lutego (dwie tury), podkreślając, że stanowiły one "znaczący postęp" w porównaniu z poprzednimi wyborami w 2004 roku. Cieszą się też z pluralizmu wśród kandydatów i wysokiej frekwencji. Zarazem zwracają uwagę, że przepisy wyborcze są niejasne i zostawiają pole do sporów politycznych; ponadto krytykują poprawki wniesione do ordynacji na kilka dni przed głosowaniem na wniosek Partii Regionów Janukowycza. Ubolewają też nad skonfliktowaniem najwyższych przedstawicieli władzy w Kijowie.
"Ukraina niestety straciła ponad pięć lat od pomarańczowej rewolucji, by we właściwy sposób zaradzić głównym konstytucyjnym i instytucjonalnym brakom, w tym zwłaszcza rozwiązać konflikt kompetencyjny między prezydentem a premierem, podczas gdy w konsekwencji ważne projekty reform w sektorze publicznym, gospodarczym i społecznym zostały opóźnione, nie wdrożone wcale albo w niepełnym stopniu" - głosi dalej rezolucja.
Stabilizacji gospodarczej i reform, które jasno rozdzielą kompetencje prezydenta, premiera, rządu i parlamentu europosłowie oczekują teraz od Janukowycza, ocenianego jako prorosyjski.
"Niezależnie od wyniku wyborów prezydenckich, Ukraina musi teraz zacząć wdrażać reformy konstytucyjne w celu ustanowienia działającego i skutecznego systemu równowagi - podkreślają. - Wewnętrzna stabilność na Ukrainie, skupienie się na krajowych reformach jest warunkiem wstępnym dalszego rozwoju stosunków UE-Ukraina".
Eurodeputowani domagają się wzmocnienia rządów prawa, zaprowadzenia społecznej gospodarki rynkowej, lepszych warunków do inwestycji i walki z korupcją. Podkreślają, że szeroko zakrojona i kompleksowa strefa wolnego handlu powinna zapewnić stopniową integrację Ukrainy z rynkiem wewnętrznym. Wzywają do dalszych umów między UE a Ukrainą zabezpieczających dostawy energii dla obu stron, wdrożenia i ratyfikacji Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Energetyczną oraz przyjęcia nowej ustawy gazowej zgodnej z prawodawstwem unijnym.
"PE oczekuje od Ukrainy potwierdzenia determinacji do kontynuowania drogi ku europejskiej integracji, a także mocnej współpracy z UE w obszarze sąsiedzkim poprzez polityki Partnerstwa Wschodniego i Synergię Morza Czarnego" - podkreślają eurodeputowani. Apelują też do krajów sąsiednich Ukrainy - w domyśle do Rosji - o powstrzymanie się od nacisków i ingerencji w demokratyczne polityczne, społeczne czy gospodarcze decyzje Ukrainy.
Na zaprzysiężenie Janukowycza w Kijowie z Brukseli udał się przewodniczący PE Jerzy Buzek i szefowa unijnej dyplomacji Catherine Ashton. Nowy prezydent Ukrainy z pierwszą wizytą zagraniczną ma przyjechać w najbliższy poniedziałek do Brukseli.
Michał Kot PAP)
kot/ awl/ kar/
