Parlament Europejski stanął we wtorek w obronie europosła mniejszości polskiej na Litwie Waldemara Tomaszewskiego skrytykowanego przez litewską Główną Komisję Etyki Służbowej (GKES) i zaapelował do KE o reakcję na złamanie przez Litwę unijnego prawa w jego sprawie.
PE uznał, że GKES złamała zasady wolności i niezależności eurodeputowanego, gdy w styczniu br. ogłosiła, że "zachowanie i forma działania Waldemara Tomaszewskiego są sprzeczne z zasadą poszanowania państwa i obywateli, niezgodne z zasadą bezstronności i nie zwiększają zaufania do Państwa ani do jego instytucji". Chodziło o pytanie na temat ochrony poszanowania praw mniejszości narodowych, w tym Polaków, na Litwie - zadane przez Tomaszewskiego przewodniczącemu Komisji Europejskiej Jose Barroso.
"Zarówno przedmiotowa decyzja jak i przepisy Republiki Litewskiej, na których decyzja ta się opiera, pociągają za sobą naruszenie prawa UE" - uznali eurodeputowani. W przyjętym raporcie wezwali Komisję Europejską, by wpłynęła na władze w Wilnie w celu zagwarantowania niezależności eurodeputowanego (zapisanej w statucie posła do PE, czyli unijnym prawie), a w razie konieczności otworzyła nawet postępowanie o naruszenie przepisów UE. Tak, by GKES nie miała dłużej uprawnień kontrolnych wobec działalności eurodeputowanych litewskich i nie mogła wydawać adresowanych do nich "publicznych upomnień", jak do Tomaszewskiego.
W PE Tomaszewski zasiada jako jedyny poseł z Litwy we frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów - tej samej, która skupia eurodeputowanych PiS. Jako eurodeputowanego chroni go immunitet, który może być uchylony jedynie przez Parlament Europejski. Regulamin PE stanowi, że za wystąpienia na forum europarlamentu deputowany nie może być w żaden sposób pociągnięty do odpowiedzialności. Po decyzji GKES poseł zwrócił się o ochronę swojego immunitetu do PE. Stając całkowicie po jego stronie, eurodeputowani uznali jednak, że w aspekcie immunitetu sprawa jest bezprzedmiotowa, bowiem przeciwko Tomaszewskiemu nie jest prowadzone dochodzenie sądowe.
Litewska Główna Komisja Etyki Służbowej to organ polityczny powołany w 2008 r., który ma gwarantować przestrzeganie "Kodeksu postępowania polityków szczebla państwowego" uchwalonego w 2006 r. Ma on również zastosowanie do eurodeputowanych wybranych na Litwie.
Michał Kot (PAP)
kot/ ro/
