"Spektakularnym sukcesem" kończącego się przewodnictwa Portugalii w Unii Europejskiej nazwał były minister ds. europejskich Jarosław Pietras podpisanie w Lizbonie Traktatu Reformującego UE.
1 stycznia 2008 roku Portugalia przekaże przewodnictwo we Wspólnocie Słowenii, która będzie je sprawować jako pierwsze z nowych państw członkowskich UE. W lipcu przewodnictwo przejmie od niej Francja.
"Prezydencja portugalska ma oczywiście jeden spektakularny sukces, bardzo wyraźny i zasłużony - jest to Traktat Lizboński" - powiedział PAP Pietras. "I to zostanie im na długo, długo, bo też w nazwie traktatu" - zauważył.
Przedstawiciele 27 państw Unii Europejskiej podpisali 13 grudnia w Lizbonie Traktat Reformujący UE, który jest odtąd nazywany Traktatem Lizbońskim. Po trzech miesiącach trudnych negocjacji, zastąpił on projekt konstytucji unijnej, odrzucony przez Francję i Holandię w 2005 roku.
Były minister zaznaczył, że w przygotowaniu traktatu UE kraj przewodniczący Wspólnocie odgrywa ogromna rolę, bo - jak wyjaśniał - to właśnie prezydencja musi uzgodnić taki tekst, pod którym podpiszą się przywódcy wszystkich krajów członkowskich. "Doprowadzenie do porozumienia z tyloma państwami wymaga bardzo dużego wysiłku" - podkreślił.
"Było cały szereg dość skomplikowanych, chociaż może małych kwestii, ale oni to poskładali" - dodał.
Pytany o największe osiągnięcia Portugalii w czasie półrocznego kierowania pracami Unii Europejskiej, Pietras wymienił również rozszerzenie strefy Schengen oraz kolejny krok Unii w sprawie lepszego wykorzystania energii odnawialnej i przeciwdziałania niekorzystnym zmianom klimatycznym.
Zwrócił też uwagę na mniej widoczne sukcesy Portugalii, takie jak jej wkład w unijną politykę migracyjną i przygotowania do przeglądu budżetu UE, który ma się rozpocząć w przyszłym roku.
Pietras zauważył również, że Portugalii nie udało się zintensyfikować wysiłków na rzecz Strategii Lizbońskiej, choć wstępnie miała taki zamiar.
Celów przyjętej w 2000 r. Strategii Lizbońskiej wciąż nie udaje się osiągnąć. Już wiadomo, że UE nie stanie się, jak planowano, najbardziej konkurencyjną gospodarką na świecie do 2010 roku. Aby zapewnić lepszą realizację strategii, państwa UE zobowiązały się w 2005 roku do przygotowania narodowych programów; w Polsce jest to Krajowy Program Reform.
Były szef UKIE dodał, że Portugalii nie udało się również doprowadzić do porozumienia dotyczącego dyrektywy w sprawie czasu pracy, mimo nowego pomysłu na rozwiązanie problemu, z którym nie poradziło sobie kilka krajów poprzednio sprawujących unijne przewodnictwo.
Żeby pogodzić zwolenników rozwiązań liberalnych z Wielką Brytanią na czele (do których zalicza się także Polska) i obozu "socjalnego" z Francją, Belgią, Szwecją i Luksemburgiem, Portugalia zaproponowała, by - tak jak chcą Brytyjczycy i Polska - pozwolić na tydzień pracy dłuższy niż 48 godz. (maksymalnie 60 godz.), czyniąc jednocześnie ustępstwa na rzecz Francji w zapisach dyrektywy o agencjach pracy tymczasowej: chodzi o maksymalne zrównanie praw pracowników tymczasowych z zatrudnionymi na stałe.
Jednak ideologiczne podziały między obozem krajów "liberalnych" i "socjalnych" okazały się zbyt głębokie.
Pietras zwrócił też uwagę, że przewodnictwo Portugalii było drugim z kolei w cyklu prac trzech prezydencji. "Plan pracy został ustalony na początku 2007 roku dla prezydencji niemieckiej, portugalskiej i słoweńskiej" - wyjaśniał. Podkreślił, że ten plan "bardzo porządnie" przygotowali Niemcy rozstrzygając zasadnicze kwestie, a Portugalczycy "sprawnie wywiązali się" ze swojej części.
Niemcy, przejmując kierowanie pracami UE z początkiem 2007 roku, rozpoczęły pierwszy cykl, nieformalnego jeszcze, grupowego przewodnictwa w UE. Od lipca ich pracę kontynuowała Portugalia, a Słowenia jest ostatnim krajem z pionierskiej trójki.(PAP)
bba/ ura/ jra/
