Państwowa Komisja Wyborcza opowiada się za umożliwieniem głosowania korespondencyjnego każdemu wyborcy, zarówno za granicą, jak i w kraju - to jedna z kilku przedstawionych w poniedziałek przez PKW propozycji zmian w Kodeksie wyborczym.
PKW na konferencji prasowej podsumowała swoją działalność w 2012 roku, a także przedstawiła plany na rok 2013. O propozycjach zmian w obowiązujących przepisach mówił członek Państwowej Komisji Wyborczej Stanisław Zabłocki.
Jak podkreślił, zgodnie z Kodeksem wyborczym, PKW ma obowiązek ewentualnego sygnalizowania potrzebnych zmian ustawodawczych prezydentowi, premierowi, marszałkom Sejmu i Senatu. Takie stanowisko, dodał, zostało przedstawione najwyższym władzom państwowym.
Zabłocki zapewnił, że w swoich propozycjach zmian PKW stara się nie dotykać tych przepisów, które mają "jakiekolwiek konotacje polityczne".
Komisja opowiada się m.in. za wprowadzeniem jednolitego prawa głosowania korespondencyjnego dla każdego wyborcy, zarówno za granicą, jak i na terenie kraju.
Zabłocki przypomniał, że obecnie na terenie Polski głosowanie korespondencyjne dostępne jest tylko dla osób niepełnosprawnych; natomiast korzystać z niego może każdy wyborca poza granicami.
W sierpniu 2011 roku wszedł w życie Kodeks wyborczy, który przyniósł kilka nowych rozwiązań umożliwiających udział w wyborach osobom niepełnosprawnych i starszym. W ostatnich wyborach niepełnosprawni i osoby powyżej 75. roku życia mogły głosować za pośrednictwem pełnomocnika lub korespondencyjnie (tylko osoby niepełnosprawne). Osoby niewidome lub słabowidzące mogły zaś skorzystać z brajlowskiej nakładki na karty do głosowania, o ile zgłosiły to w odpowiednim terminie.
PKW chce, by nakładki do głosowania w alfabecie Braille'a znajdowały się w każdym z lokalu wyborczym. Jak mówił Zabłocki, dotychczas te nakładki znajdowały się wyłącznie w tych lokalach wyborczych, które były przeznaczone dla wyborców niepełnosprawnych. "Proponujemy wyjście na przeciw potrzebom wyborców i wprowadzenie obowiązku posiadania takich nakładek w dniu wyborów przez wszystkie lokale wyborcze" - powiedział.
Kolejna z propozycji PWK związana jest z zapowiadanym zniesieniem obowiązku meldunkowego; ma on zostać zniesiony 1 stycznia 2016 roku. Pociągnie to za sobą likwidację rejestru mieszkańców. Komisja chce, by pozostawić rejestry wyborców w gestii gmin. Miałyby być one prowadzone na podstawie wniosków składanych przez wyborców na piśmie, bądź drogą elektroniczną.
Zabłocki tłumaczył, że wpis do rejestru wyborców w jednej gminie powodowałby automatycznie skreślenie tego wyborcy w dotychczasowym spisie. By gminy mogły między sobą wymieniać informacje, dodał, konieczne będzie stworzenie centralnego rejestru wyborców, który byłby prowadzony w PKW.
PKW opowiada się również za uelastycznieniem "możliwości wykorzystywania, w formie nieodpłatnej, inicjatywy osób fizycznych - sympatyków komitetów wyborczych w zakresie kampanii wyborczej". Jak mówił Zabłocki, obecnie zakazane jest przyjmowanie zarówno wartości pieniężnych, jak i niepieniężnych, a także nieodpłatnych usług. Dopuszczalne jest jedynie korzystanie z nieodpłatnego rozpowszechniania plakatów i ulotek przez osoby fizyczne.
"Proponujemy rozciągnąć to na inne kategorie czynności czysto technicznych, biurowych (...) w komitecie wyborczym. Co de facto prawdopodobnie i w dniu dzisiejszym ma miejsce, tylko nie jest ujawniane" - mówił członek PKW.
Komisja proponuje również wprowadzenie sankcji dla komitetów wyborczych za niedopełnienie obowiązku prowadzenia strony internetowej, na której powinny być umieszczane wykazy kredytów i wpłat przekraczających kwotę minimalnego wynagrodzenia za płacę. "Nierespektowanie tego obowiązku dotąd nie jest w żaden sposób do wyegzekwowania" - ocenił Zabłocki.
PKW chciałaby również zmiany przepisów dotyczących sprawozdań finansowych. Podczas poniedziałkowej konferencji podkreślano, że obecnie przepisy Kodeksu wyborczego powodują niekiedy konieczność odrzucenia sprawozdania z uwagi na przedmiotowo określone uchybienia, niezależnie od tego na jaką kwotę to uchybienie opiewa.
"Niejednokrotnie dochodziło do sytuacji, gdzie przy wielomilionowych wydatkach komitetu wyborczego uchybienie sprowadzało się do naruszenia przepisów na kwotę kilkunastu czy kilkudziesięciu złotych. Takie sprawozdanie trzeba było odrzucić" - mówił Zabłocki.
Dlatego, jak zaznaczył, PKW proponuje, by istniała możliwość uzależnienia odrzucenia takiego sprawozdania od stopnia naruszenia przepisów - byłby on wyrażany procentowo, w stosunku do całości wydatków danego komitetu. "Na przykład nie więcej niż jedna setna procenta w stosunku do całości wydatków" - tłumaczył Zabłocki.
Jak mówił, zasadne jest procentowe, a nie kwotowe określenie tej wartości, ponieważ "czym innym jest nieprawidłowe rozliczenie kilkuset złotych w sytuacji, gdy ogólne wydatki komitetu wynosiły miliony, a czym innym jest nieprawidłowe rozliczenie kilkuset złotych, jeśli w ogóle całe operacje finansowe małego komitetu wyborczego sprowadzały się do kilku tysięcy".
Szef Krajowego Biura Wyborczego Kazimierz Czaplicki poinformował, że w 2012 roku na wybory uzupełniające wydano 1,5 mln zł; w 2013 roku mają one kosztować 2,5 mln zł. Jak mówił, podstawową przyczyną wygaśnięcia mandatów radnych w latach 2011-12 było zrzeczenie się ich.
W wyborach uzupełniających do rad gmin najniższa frekwencja wyniosła 5,6 proc.; a najwyższa - 84,4 proc. Średnia frekwencja w takich wyborach to 23,1 proc. W przedterminowych wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast najniższa frekwencja wyniosła 27,9 proc.; najwyższa - 83 proc. Średnia frekwencja w tych wyborach to 36,9 proc.
Podczas konferencji poinformowano też, że w czwartek przypada Światowy Dzień Wyborów. Z tej okazji w Toruniu odbędzie się m.in. posiedzenie Zarządu Stowarzyszenia Europejskich Urzędników Wyborczych.(PAP)
hgt/ mok/ mow/
