Cement romański, płytki piaskowca, robione ręcznie tradycyjną metodą cegły oraz cegły z gliny, słomy i trocin - można zobaczyć na polskich stoiskach na Europejskich Targach Konserwacji i Restauracji Zabytków oraz Renowacji Starych Budowli Denkmal w Lipsku.
Targi, w których bierze udział około 400 wystawców, w tym ponad 20 z Polski, potrwają do soboty. Denkmal uważane są za jedne z najważniejszych targów konserwatorskich w Europie. Odbywają się co dwa lata. Polska jest partnerem narodowym tegorocznej edycji targów.
"Od wielu lat Polska i Niemcy mają doskonałe kontakty w zakresie ochrony zabytków, te kontakty sięgają jeszcze czasów istnienia NRD. Już wtedy polskie grupy konserwatorów pracowały zarówno w Niemczech Federalnych, jak i w DDR. Wielu niemieckich specjalistów podkreśla wręcz, że nie można mówić o konserwacji zabytków w Niemczech pomijając wkład polskiej szkoły konserwacji" - powiedział wiceminister kultury Piotr Żuchowski podczas konferencji prasowej na Targach.
Pytany, jak wielu polskich konserwatorów pracuje obecnie w Niemczech, przyznał, że nie ma takich danych. Zaznaczył, że wydaje mu się, iż chyba trochę mniej niż w przeszłości. "Polscy konserwatorzy, którzy kiedyś bardzo licznie pracowali tutaj - bardzo cenieni za swoje umiejętności, są teraz w całej Europie; pracują we Włoszech, Hiszpanii, Portugalii" - powiedział.
Wiceminister zwrócił uwagę na podjęte już wspólne polsko-niemieckie przedsięwzięcia w dziedzinie konserwacji i ochrony zabytków oraz takie, które mają być podjęte w przyszłości. "Na terenie Polski są obiekty zabytkowe, które ewidentnie należą do niemieckiego dziedzictwa i są dla niego bardzo ważne. Przyszedł czas by otwarcie zacząć o tym mówić" - ocenił Żuchowski. Wymienił Pałac Lendorfów w Sztynorcie w woj. warmińsko-mazurskim i pałac w rodziny von Moltke w Krzyżowej na Dolnym Śląsku.
Z kolei, mówiąc o wspólnych przedsięwzięciach p.o. dyrektor Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków Paulina Florjanowicz wspomniała o założeniu pałacowo-parkowym w Mużakowie, które położone jest po obu stronach granicy polsko-niemieckiej.
Wśród polskich wystawców biorących udział w Targach są zarówno tacy, którzy są obecni już na rynku niemieckim, jak i tacy, którzy dopiero zaczynają; prezentują konkretne produkty i materiały dla budownictwa zabytkowego, a także usługi i technologie.
Na stoisku Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych z Krakowa można np. dowiedzieć się wszystkiego na temat cementu romańskiego. "Cement romański był powszechnie stosowany do dekoracji fasad budynków w okresie europejskiego historyzmu i Art Nouveau w XIX i na początku XX wieku. Do dziś fasady te stanowią o niepowtarzalnym charakterze historycznych centrów większości europejskich miast. Po I wojnie światowej zaprzestano produkcji cementów romańskich, a techniki rzemieślnicze zostały zapomniane. My je odtworzyliśmy" - powiedziała PAP Agata Utrata z Instytutu.
Na stoisku obok można zobaczyć, jak przy użyciu drewnianych form ręcznie formowane są cegły. Używane są one zarówno przy konserwacji starych budowli, jak i w nowopowstających budynkach. "To cegły z charakterem. Dzięki ręcznemu formowaniu nie ma dwóch takich samych. Do końca nie można też przewidzieć, jaki odcień będzie miała cegła" - powiedział Mariusz Osiniak, współwłaściciel Cegielni Hoffmanowskiej. "Stosowany przez nas sposób formowania i suszenia cegieł, przed ich wypaleniem, jest taki sam jak w czasach budowania chińskiego Wielkiego Muru" - dodał.
Na kolejnych stoiskach można poznać ofertę firmy wykonującej renowację starych okien czy zaznajomić się z właściwym sposobem ogrzewania zabytkowych kościołów. "Obecnie niemal połowa zabytkowych kościołów jest ogrzewana, z czego ponad 80 proc. w sposób nieprawidłowy z punktu widzenia konserwatorów. W efekcie złego ogrzewania obiekty zabytkowe w kościołach niszczeją - dochodzi do przesuszeń lub zawilgoceń. Tymczasem można, przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań i technologii, zrobić tak, by ciepło było tylko w tych miejscach w kościele, gdzie przebywają wierni" - powiedział Marcin Kozarzewski z firmy Monument Servis. Firma ta pomogła m.in. rozwiązać problem ogrzewania w zabytkowym bogato wyposażonym kościele pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Skępem.
Europejskie Targi Konserwacji i Restauracji Zabytków oraz Renowacji Starych Budowli Denkmal w Lipsku organizowane są od 1994 r.; od ostatniej edycji w 2008 r. organizowane są pod patronatem UNESCO. Poprzedni Denkmal odwiedziło ponad 11 tys. osób z 38 krajów.
Integralną część Targów Denkmal stanowią Branżowe Targi Budownictwa z Gliny LEHM. Od tej edycji Denkmal w tym samym czasie i miejscu - na terenie Targów Lipskich - odbywać się będą także Międzynarodowe Targi Branżowe Technik Muzealniczych i Wystawienniczych MUTEC. Jak tłumaczą organizatorzy Denkmal i MUTEC, targi te swoją ofertą uzupełniają się wzajemnie, mają też podobnych odbiorców.
Z Lipska Danuta Starzyńska-Rosiecka (PAP)
dsr/ abe/
