Eksperci, z którymi rozmawiała PAP, uważają, że choć jest poza strefą euro, podczas prezydencji Polska jako arbiter może włączyć się w rozwiązywanie problemu kryzysu zadłużenia w krajach wspólnej waluty i działania ratunkowe dla kolejnych po Grecji krajów.
"Fakt, że Polska nie jest członkiem strefy euro, nie jest dyskwalifikujący; co więcej, może sprawić, że w pewnych okolicznościach Polsce będzie łatwiej moderować dyskusję. Ale jeśli chodzi o zaangażowanie finansowe, trudno oczekiwać, że Polska będzie tak samo obciążona jak kraje strefy euro" - powiedział ekspert ds. finansowych brukselskiego think tanku Bruegel, Nicolas Veron.
Jego zdaniem na korzyść przemawia fakt, że na tle innych krajów UE Polska została relatywnie oszczędzona w kryzysie i nie miała recesji. Jako ważny składnik wiarygodności i autorytetu Polski Veron wymienił przyłączenie się do unijnego Paktu Euro Plus, którego celem jest dyscyplinowanie finansów publicznych i wzrost konkurencyjności gospodarek.
Ekspert zwrócił jednocześnie uwagę, że kluczowe decyzje kraje strefy euro podejmują we własnym gronie, pod przewodnictwem premiera Luksemburga Jean-Claude'a Junckera. Minister finansów Jacek Rostowski będzie przewodniczył natomiast pracom Rady ministrów finansów "27" zwanej Ecofinem.
Zdaniem eksperta ds. europejskich z brukselskiego Centrum Studiów nad Polityką Europejską Piotra Macieja Kaczyńskiego, Polska podczas swojej prezydencji w Radzie UE powinna aktywnie włączyć się w działania zmierzające do ustabilizowania sytuacji w strefie euro.
"Współodpowiedzialność za przyszłość UE wiąże się także ze współodpowiedzialnością za przyszłość strefy euro" - powiedział. Jednak zaznaczył, że rolą Polski nie będzie jednak przedstawianie propozycji adresowanych do borykających się z problemami państw strefy euro, ale szukanie porozumienia.
Kaczyński zwrócił uwagę, że ponieważ Polski nie ma w strefie euro, problemy związane z finansami Grecji, Portugalii, Irlandii czy Hiszpanii będą rozwiązywane na poziomie eurogrupy.
"Ponieważ mamy obecnie do czynienia z dużym napięciem między krajami takimi jak Grecja z jednej strony, a Holandia, czy Niemcy z drugiej, Polska może odegrać rolę arbitra. Ale ten arbiter nie będzie jednak rozstrzygał, kto ma rację, ale wsłuchiwał się argumenty wszystkich stron i próbował doprowadzić do konsensusu" - uważa Kaczyński.
"Polska jest trochę z boku. Może być kreatorem pewnych rozwiązań, ale musimy sobie zdawać sprawę, że możliwość ich przyjęcia jest ograniczona" - dodał.
Ekspert uważa, że Polska podczas przewodnictwa w Radzie UE powinna "wsłuchać się w głos zapomnianych", państw strefy euro z drugiego szeregu, które mają ciekawe pomysły, ale nie mogą się z nimi przebić. Wymienił m.in. Finlandię, Austrię, Holandię, Belgię oraz Cypr, Maltę i Estonię.
Rzeczniczka prasowa resortu finansów Małgorzata Brzoza zapewniła PAP, że Polska podczas prezydencji będzie aktywnie działać na rzecz stabilizacji strefy euro.
"Dla Polski, pomimo że nie należymy do strefy euro, stabilność strefy euro ma zasadnicze znaczenie. Dlatego Polska od początku kryzysu strefy euro jest aktywnie włączona w te dyskusje i działania podejmowane przez Unię Europejską. Zaangażowanie to będzie kontynuowane również w momencie przejęcia Przewodnictwa w Radzie" - powiedziała.
Wyjaśniła, że aktualne plany Ministerstwa Finansów dotyczące agendy prac w czasie Prezydencji w dotyczą głównie elementów mających przełożenie na stabilność finansową. Zaznaczyła, że chodzi zarówno o wzmocnienie i wdrażanie Paktu Stabilności i Wzrostu, jak i zwiększenie bezpieczeństwa sektora finansowego, działania regulacyjne, a także decyzje dotyczące ustanawiania i realizacji programów pomocowych.
Stanowisko w sprawie rozwiązania kryzysu związanego z nadmiernym zadłużeniem m.in. Grecji, Hiszpanii, Portugalii, czy Irlandii, Polska przedstawia podczas spotkań Rady Ecofin, czy organów ją wspomagających, takich jak Komitet Ekonomiczno-Finansowy. Brzoza podkreśliła, że bieżąca sytuacja jest złożona, z tego powodu nie można wskazać jednej, konkretnej propozycji Polski w tym zakresie.
Zdaniem rzeczniczki MF dotychczasowe doświadczenia pokazują, że głos polskiego Ministra Finansów jest brany pod uwagę, pomimo, że Polska pozostaje poza strefą euro i nie uczestniczy w decyzjach i konsultacjach prowadzonych w tym gronie.
"To dzięki zabiegom Polski nastąpiło rozszerzenie formatu niektórych posiedzeń dotychczas zarezerwowanych wyłącznie dla państw strefy euro na państwa nie mające wspólnej waluty. Polska uczestniczy także, jako państwo członkowskie UE, w Europejskim Mechanizmie Stabilizacji Finansowej, tym samym pośrednio udzielając gwarancji tym państwom, które są wspomagane tym mechanizmem, Irlandii i Portugalii" - dodała.
Marcin Musiał (PAP)
mmu/ kot/
