Projekt uchwały w sprawie uczczenia przez Sejm RP przypadającej w tym roku 110 rocznicy urodzin Władysława Sebyły - międzywojennego poety i malarza - przedstawiono na środowym posiedzeniu sejmowej komisji Kultury i Środków Przekazu.
"W roku obchodów 110. rocznicy urodzin Władysława Sebyły, poety okresu międzywojennego, malarza, muzyka oraz żołnierza kampanii wrześniowej 1939r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci Jego pamięć i wyraża uznanie dla Jego postawy i dorobku twórczego. (...) Ironią historii było to, że tragiczna śmierć w Katyniu stała się przyczyną niemal wymazania go z dziejów literatury" - napisano w projekcie uchwały przygotowanym przez posłankę Krystynę Ozgę (PSL).
Władysław Sebyła urodził się 6 lutego 1902 r. w Kłobucku koło Częstochowy, ale rodzina wkrótce przeniosła się do Sosnowca, gdzie przyszły poeta się wychowywał. Szczęśliwe dzieciństwo przerwała śmierć matki. Ojciec ożenił się po raz drugi, ale stosunki Władysława i jego brata z macochą okazały się bardzo trudne. Młodszy z braci opuścił rodzinny dom już w wieku 14 lat, Władysław zrobił to dopiero po maturze. Z usposobienia wrażliwy i introwertyczny Sebyła zaczął pisać wiersze jako ośmiolatek. Był wszechstronnie uzdolniony, malował, grał na skrzypcach i fortepianie, komponował.
Sebyła - zdeklarowany pacyfista - trzy razy zakładał mundur i walczył. Po raz pierwszy jako nastolatek, w 1919 roku, kiedy wspólnie z większością kolegów ze swojej klasy wziął udział w pierwszym powstaniu śląskim. Aby walczyć sfałszođwał świadectwo urodzenia, dodając sobie dwa lata. W 1920 r. wziął udział jako ochotnik w wojnie z bolszewicką Rosją. Maturę zdał dopiero w 1921 r., potem rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warđszawskiej, ale po roku przeniósł się na polonistykę na UW. Podczas studiów zarabiał jako urzędnik Pocztowej Kasy Oszczędności.
Sebyła jako poeta zadebiutował stosunkowo późno, a jego kariera zamknęła się w okresie ledwie jednej dekady. Rozgłos zdobył tomikami "Pieśń szczurołapa" (1930) i "Koncert egzotyczny" (1934). W 1938 roku ukazały się "Arkusz poetycki nr 6" i "Obrazy myśli", które przyniosły Sebyle miano poety katastroficznego. W tym samym roku Polska Akademia Literatury odznaczyła go Złotym Wawrzynem Akademickim. Od 1924 r. związany z kołem literackim "Złocień", od 1927 r. Sebyła należał do grupy Kwadryga.
Przez pewien czas prowadził również własną audycję w polskim radiu, która budziła spore emocje. Jeden z recenzowanych poetów poczuł się na tyle dotknięty, iż wytoczył Sebyle proces. Sąd skazał pisarza na dwa tygodnie aresztu w zawieszeniu i grzywnę w wysokości 50 tys. złotych. Sebyła przyjaźnił się z Karolem Szymanowskim i Czesławem Miłoszem, w jego domu częstymi gośćmi byli Konstanty Ildefons Gałđczyński, Stanisław Ryszard Dobrowolski i Krzysztof Kamil Baczyński. Sebyła jest jednym z bohaterów powieści "Wspólny pokój" Zbigniewa Uniłowskiego, gdzie występuje jako Brocki.
"Jego poezja miała charakter filozoficzno-mistyczny. Nawiązywała do liryki romantyzmu (głównie do utworów Cypriana Kamila Norwida) oraz symbolizmu. W swojej poezji wyrażał przejaw buntu społecznego i refleksje metafizyczne. Utwory Sebyły są bogate we współczucie dla ludzkiego cierpienia. Autor wykorzystał to do odnalezienia sensu świata i własnej egzystencji. Twórczość Władysława Sebyły stanowiła inspirację dla poety Tadeusza Gajcego. W roku 1938 ukazał się nowy i ostatni tom poezji Władysława Sebyły +Obrazy myśli+ obejmujący oprócz tytułowego poematu cykl wierszy +Ojcze nasz+, +Mity+ oraz +Fraszki+. Poeta żył w ciągłym niepokoju, lękał się nadchodzących złowieszczych czasów, niepokoił o przyszłość kraju, swoją i swojej rodziny. Dał temu wyraz w kilku przejmujących wierszach tego tomu" - napisano w projekcie sejmowej uchwały.
"28 sierpnia 1939 r. Władysław Sebyła został zmobilizowany i wziął udział w kampanii wrześniowej. Bez pożegnania z żoną i synem, odjechał na wojnę, by nigdy już z niej nie wrócić... We wrześniu dostał się do niewoli sowieckiej. Został osadzony w obozie w Starobielsku. W kwietniu 1940 r. razem z innymi więźniami starobielskimi został zamordowany strzałem w tył głowy przez oprawców z NKWD w Piatichatkach pod Charkowem, ale o tym świat dowiedział się oficjalnie dopiero w 1991 roku" - głosi tekst projektu uchwały.
Twórczość Władysława Sebyły w ostatnich dekadach była nieco zapomniana. W zeszłym roku ukazał się pierwszy od lat wybór wierszy tego poety - "Dialog w ciemności". Opublikowało go wrocławskie Biuro Literackie. (PAP)
aszw/ ls/
