Samorząd województwa kujawsko-pomorskiego zainicjował projekt ochrony i konserwacji historycznych grobowców na polskim cmentarzu w Żytomierzu na Ukrainie. Przeprowadzone zostały już wstępne prace inwentaryzacyjne na terenie nekropolii.
"Nekropolia w Żytomierzu, druga co do wielkości - po cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie - na Ukrainie, na terenie której spoczywa tak wielu Polaków, znajduje się dziś w fatalnym stanie i wymaga naszego wsparcia. Jesteśmy to winni pochowanym tam rodakom oraz polskiej społeczności zamieszkującej obwód żytomierski. Zależy nam na opracowaniu kompleksowego programu renowacji, który pozwoli odrestaurować zniszczone grobowce i nagrobki" - powiedział marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki.
W sprawę włączyli się konserwatorzy z Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Związek Polaków na Ukrainie. Marszałek województwa zamierza poszukać kolejnych partnerów, którzy pomogą w restaurowaniu polskiej nekropolii.
Zespół konserwatorów i studentów toruńskiego uniwersytetu pod kierunkiem prof. Jadwigi W. Łukaszewicz latem przeprowadził w Żytomierzu badania w celu określenia stanu zachowania płyt nagrobnych, pomników i całej nekropolii. Na podstawie ich ustaleń zostanie opracowany plan konserwatorski.
Cmentarz rzymsko-katolicki w Żytomierzu, który powstał w 1800 r., zajmuje ponad 9 hektarów, teren jest pofałdowany i pagórkowaty, w sąsiedztwie płynie rzeczka Kamionka, co powoduje, że południowa część jest podmokła, co sprzyja rośnięciu traw i chwastów.
Nagrobki, często zniszczone, w większości zrobione zostały z kamieni naturalnych, takich jak labradoryt, granit i gabro, a nieliczne zachowane rzeźby wykonano z marmuru lub lekkiego wapnia.
Na cmentarzu w Żytomierzu pochowani zostali m.in. kompozytor i pianista Juliusz Zarębski, pisarz Karol Niedziałkowski, pisarz i biskup łucko-żytomierski Apolinary Wnukowski, rodzice kompozytora, pianisty i polityka Ignacego Jana Paderewskiego.
Województwo kujawsko-pomorskie i obwód żytomierski są regionami partnerskimi od 2004 r. (PAP)
rau/ hes/
