*Prawica Rzeczypospolitej wystosowała w czwartek list otwarty do premiera Donalda Tuska, w którym domaga się powołania rządowo-sejmowej komisji do zbadania realizacji postanowień traktatu polsko-litewskiego wobec mniejszości polskiej na Litwie. *
Lider PR Marek Jurek powiedział w czwartek na konferencji prasowej, że - jego zdaniem - Litwa nie wywiązuje się z założeń traktatu i łamane są prawa polskiej mniejszości, m.in. w sferze edukacji oraz oryginalnej pisowni nazwisk polskich.
"Nie rozumiem, dlaczego Polacy na Litwie nie mogą się podpisywać tak jak się nazywają" - powiedział Jurek. W Polsce - dodał - każdy ma pełne prawo do stosowania oryginalnej pisowni swego nazwiska.
Według Jurka postulowana przez jego ugrupowanie rządowo-sejmowa komisja miałaby wskazać te obszary, gdzie naruszane są prawa mniejszości polskiej na Litwie i poinformować o tym stronę litewską oraz polską i międzynarodową opinię publiczną. Lider Prawicy dodał, że w skład komisji powinny wejść także organizacje pozarządowe m.in. Federacja Organizacji Kresowych oraz stowarzyszenie Wspólnota Polska.
Jurek podkreślił, że Prawica Rzeczypospolitej opowiada się za dobrymi stosunkami z Litwą. "Przyszłość Polski to polityka środkowoeuropejska. Umacnianie niepodległości tych państw, które odzyskały niepodległość albo powstały po upadku Związku Radzieckiego" - zaznaczył.
Wiceprezes ugrupowania Krzysztof Kawęcki poinformował, że Prawica Rzeczypospolitej zorganizuje w sobotę manifestację przed ambasadą litewską w Warszawie przeciw łamaniu praw mniejszości polskiej na Litwie.
Polsko-litewski traktat "O przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy" został podpisany 26 kwietnia 1994 r. podczas spotkania prezydentów: Lecha Wałęsy i Algirdasa Brazauskasa w Wilnie. Traktat zobowiązuje m.in. do poszanowania międzynarodowych zasad i standardów dotyczących ochrony praw mniejszości narodowych, w szczególności zawartych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Od lat problemem we wzajemnych relacjach są kwestie pisowni nazwisk polskich na Litwie oraz dwujęzycznych tablic ulic i miejscowości na Wileńszczyźnie, gdzie Polacy stanowią większość. Ostatnio głównym powodem napięć w stosunkach dwustronnych jest sprawa ustawy oświatowej, przeciwko której protestują Polacy na Litwie.
Zgodnie z nowym prawem od roku 2013 w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Obecnie program nauczania litewskiego w szkołach litewskich i nielitewskich na Litwie różni się. W szkołach litewskich język ten jest wykładany, jako język ojczysty, a więc w szerszym wymiarze, natomiast w szkołach mniejszości - jako język państwowy, w wymiarze ograniczonym.
Od 1 września 2011 roku w szkołach mniejszości narodowych lekcje historii i geografii Litwy oraz wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy są prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku wykładany jest przedmiot o nazwie "podstawy wychowania patriotycznego". (PAP)
pż/ mok/ jra/
