Wybitny historyk, jeden najbardziej znanych w świecie badaczy losów polskich Żydów i stosunków polsko-żydowskich prof. Antony Polonsky otrzymał w piątek tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego.
"Antony Polonsky jest niekwestionowanym międzynarodowym autorytetem w dziedzinie historii Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej" - mówił w laudacji promotor dorobku naukowego Polonsky'ego, prof. Jerzy Tomaszewski z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Antony Polonsky urodził się w 1940 r. w Johannesburgu w Republice Południowej Afryki, w rodzinie żydowskiej, której przodkowie w XIX wieku wyemigrowali do Afryki z terenów dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Studiował na południowoafrykańskim Uniwersytecie Witwatersrand, gdzie w 1960 r. uzyskał licencjat z historii i politologii.
Następnie dzięki stypendium Rhodesa rozpoczął studia na Uniwersytecie w Oxfordzie w Wielkiej Brytanii. Tam zainteresował się historią Polski. W 1964 r. Polonsky skorzystał z możliwości wyjazdu do Polski, w ramach stypendium British Council, gdzie miał zbierać materiały do pracy na temat konfliktu Józefa Piłsudskiego z parlamentem. W trakcie tego pobytu prowadził jednak głównie badania dotyczące polskich Żydów w okresie Zagłady.
W latach następnych Polonsky uzyskał w Oxfordzie doktorat z historii nowożytnej, a następnie został zatrudniony w London School of Economics and Political Science, gdzie przyznano mu stopień profesora; w latach 1992-1999 pracował na Uniwersytecie Brandeis w Waltham/Boston w Massachusetts w Stanach Zjednoczonych.
Polonsky jest założycielem m.in. Instytutu Studiów Polsko-Żydowskich w Oxfordzie, wiceprezesem Amerykańskiego Stowarzyszenia Studiów Polsko-Amerykańskich oraz członkiem Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Prof. Antony Polonsky jest też autorem kilkunastu książek oraz licznych publikacji ogłoszonych w czasopismach historycznych. Jednak jednym z największych dokonań jest wydawnictwo "Polin. Jurnal of Polish-Jewish Studies", które redaguje i wydaje nieprzerwanie od ponad 20 lat począwszy od 1986 r.; dotychczas ukazały się 22 tomy, jesienią ma pojawić się tom 23. W pierwszych tomach "Polin" Polonsky zamieszczał m.in. prace polskich badaczy, które ze względu na panującą wówczas cenzurę, nie mogły zostać opublikowane w kraju.
Jak podkreślają znawcy tematyki, m.in. prof. Feliks Tych, żaden z nie-polskich historyków nie przyczynił się w tak szerokim zakresie, jak Antony Polonsky, do dostarczenia anglojęzycznemu czytelnikowi tak bogatej, rzetelnej wiedzy o Polsce, a także o zamieszkujących ją Żydach oraz stosunkach polsko-żydowskich.
W 1999 r. Polonsky został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP.
"Ponad 45 lat temu pewnego szarego grudniowego dnia przybyłem do Polski" - tak swój wykład rozpoczął Polonsky. Wspominał kontakty, jakie wówczas nawiązał z polskimi historykami, a także późniejsze kolejne przyjazdy.
Jak zaznaczył, jeśli udało mu się poprzez swoje badania i publikacje przyczynić do zbliżenia między Polakami a Żydami, do nowego spojrzenia na stosunki polsko-żydowskie, to nauczyły się tego na tej właśnie uczelni - na Uniwersytecie Warszawskim? "To moja Alma Master, uczelnia matka" - mówił wzruszonym głosem. (PAP)
dsr/ ls/ gma/
