Krytyk, publicysta i tłumacz, prof. Michał Paweł Markowski odebrał w środę w Krakowie Nagrodę im. Kazimierza Wyki, "za całokształt dokonań w dziedzinie krytyki oraz eseistyki literackiej i artystycznej".
"Michał Paweł Markowski ma zdolność zaskakiwania kolejną książką. Jego dorobek jest imponujący co do klasy pisarstwa. Jest inspirujący, odznaczający się intelektualną energetycznością. Przekonuje nas skutecznie, że literatura jest czymś niezbędnym do życia" - podkreślił w laudacji prof. Ryszard Nycz.
Laureat z kolei mówił o własnym rozumieniu krytyki oraz oczekiwaniach wobec krytyków. Przekonywał, że rolą krytyka nie jest opisywanie literatury z natury rzeczy lecz wyobrażeń na jej temat. Krytyk zaś, to ktoś rozmiłowany w pisaniu na równi z pisarzem; człowiek pióra, uprawiający zarówno krytykę jak i tworzący literaturę.
"Tak naprawdę, najbardziej interesują mnie ludzie, którzy piszą - ogarnięci, tak jak ja, nieustępliwą namiętnością pisania, bo krytyk to nie ktoś, kto wydaje sąd lub ktoś, kto innym coś uświadamia. Krytyk to przede wszystkim ktoś, kto pisze" - powiedział Markowski. "Interesuje mnie krytyk, jako ktoś kto pisze, bo ten kto pisze, zanurzony jest w życiu po szyję" - dodał.
"Krytyka jest pracą kulturalną, w której nie chodzi o to, jak jest, ale jak się różnym ludziom, z różnych powodów, wydaje. Krytyka w moim rozumieniu to, ani +recenzenctwo+, ani +objaśniactwo+ lecz majstrowanie przy jednostkowym i zbiorowym imaginarium" - wyjaśnił.
Według Markowskiego, krytyka literacka coraz częściej obiera za przedmiot badań samą siebie. I w związku z tym "niedługi jest czas, kiedy to prace doktorskie będzie się pisać z analiz, analiz dzieł literackich".
"Niby żartuję ale jednak nie bardzo. Wszystko się na tym świecie wyczerpuje - ropa naftowa, Małysz, paradygmat romantyczny, poezja Bronisława Maja, więc dlaczego nie miałyby się wyczerpywać języki, jakimi o krytyce mówimy?" - pytał.
Michał M. Markowski urodził się w 1962 r. Krytyk, publicysta i tłumacz, autor i edytor ponad 20 książek poświęconych filozofii literatury i kultury. Jest laureatem szeregu nagród, m.in. Nagrody Fundacji Kościelskich (2000).
Markowski jest profesorem UJ, przewodniczy Radzie Naukowej Centrum Studiów Humanistycznych tej uczelni. Od 2010 r. wykłada na Wydziale Literatur Słowiańskich i Bałtyckich University of Illinois w Chicago. Jest członkiem redakcji amerykańskiego czasopisma "The Slavic Review". Współredaguje "Magazyn Literacki Książki w Tygodniku".
Nagroda im. K. Wyki jest przyznawana od 1980 r. w dziedzinie krytyki literackiej, eseistyki i historii literatury. W ten sposób środowisko literackie Krakowa pragnęło uczcić i zachować w pamięci wybitnego krytyka i eseistę, twórcę własnej metodologii krytyki literackiej, zwanej "szkołą Wyki".
Prof. Markowski jest 27. laureatem tej nagrody. Wcześniej uhonorowano nią m.in. Jana Błońskiego, Jerzego Jarzębskiego, Zbigniewa Herberta, Mieczysława Porębskiego, Marię Janion i Michała Głowińskiego.
Obecnie nagroda, w wysokości 20 tys. zł, jest przyznawana przez marszałka woj. małopolskiego i prezydenta m. Krakowa. Laureata wybiera jury złożone z przedstawicieli środowiska intelektualno-artystycznego, z przewagą krytyków literackich i historyków literatury.
Laureatem specjalnej, honorowej Nagrody im. Wyki został w 2010 r. prof. Henryk Markiewicz - urodzony w 1922 r. krakowski historyk i teoretyk literatury, wychowawca wielu pokoleń polonistów na UJ.
Kazimierz Wyka - wybitny historyk i krytyk literatury, profesor UJ, urodził się w 1910 r. w podkrakowskich Krzeszowicach. Zmarł w 1975 r. w Krakowie. W latach 1928-1932 studiował filologię polską na UJ. W 1948 r. został profesorem na UJ. Jego seminarium literackie stało się zalążkiem tzw. krakowskiej szkoły krytyki. W latach 1963-1965 Wyka był prorektorem UJ. W 1948 r. współtworzył Instytut Badań Literackich, którym kierował w latach 1953-1970. Jako literaturoznawca szczególnie interesował się okresem romantyzmu i Młodej Polski. (PAP)
czo/ ls/
