Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Prof. Stec: reforma samorządowa się udała, ale dziś potrzeba zmian

0
Podziel się:

Wzmocnienie powiatów, zmiana zasad finansowania samorządów i przegląd ich
kompetencji, oraz stworzenie mechanizmów aktywizacji obywateli - to, po 20 latach od reformy
samorządowej, najważniejsze kwestie na przyszłość - uważa prof. Mirosław Stec z UJ.

Wzmocnienie powiatów, zmiana zasad finansowania samorządów i przegląd ich kompetencji, oraz stworzenie mechanizmów aktywizacji obywateli - to, po 20 latach od reformy samorządowej, najważniejsze kwestie na przyszłość - uważa prof. Mirosław Stec z UJ.

Prof. Stec z wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego uważa, że 20 lat funkcjonowania reformy samorządowej pokazało, iż determinacja jej twórców - począwszy od obrad Okrągłego Stołu a potem w czasie pierwszych miesięcy działania Sejmu kontraktowego - do stworzenia jak najszybciej ustroju opartego na samorządzie terytorialnym była działaniem uzasadnionym i skutecznym.

Jego zdaniem "reforma samorządowa była udana a bez niej nie zaszlibyśmy tak daleko w kształtowaniu lokalnego środowiska, jak jesteśmy obecnie".

"Od samego początku, czyli od utworzenia gmin w 1990 roku a później kolejnych stopni samorządu - powiatów i 16 województw - zbudowaliśmy autentyczny kościec struktur władzy publicznej na szczeblu lokalnym i regionalnym, który stworzył zupełnie inne warunki naszego życia" - powiedział prof. Stec.

Jak ocenił, większość gmin - choć nie wszystkie - wykorzystało tę nową sytuację i zaczęły się dynamicznie rozwijać. "Były gminy, które szybko poszły do przodu, bo wybrano świetnych ludzi, ale w populacji 2,5 tys. gmin znalazły się i takie, które były na końcu, bo przy władzy znaleźli się ludzie przypadkowi" - ocenił.

Prof. Stec zaznaczył, że "gminy od samego początku uzyskały taki pułap środków finansowych, że pozwoliło im to uruchomić projekty - głównie infrastrukturalne i oświatowe - które całkowicie zmieniły ich obraz".

W jego ocenie "słabszym rozwiązaniem" w obrębie reformy samorządowej był powiat. Zaznaczył, że jest to konieczny szczebel samorządu, który nie został jednak do końca przemyślany. "Jego pozycja oraz zadania i środki finansowe, jakimi dysponuje, są niewspółmierne do tego, co powinno być" - uważa prof. Stec. Jego zdaniem powiatów nie należy jednak likwidować, ale je wzmocnić.

W opinii prof. Steca elementem systemu samorządowego, który wymaga kompleksowego unormowania jest system finansów. "To jest rzecz, którą wciągu najbliższych lat trzeba ukształtować w sposób jednoznaczny. Obecnie mamy dość chaotyczny system finansów komunalnych. Konieczne są rozwiązania porządkujące" - ocenił.

W jego opinii znacząco ograniczona powinna zostać liczba zadań zleconych gmin i powiatów, czyli zadań z zakresu administracji rządowej, które realizuje samorząd i na wykonanie których otrzymuje od rządu dotacje. Jak ocenił, na przykład sfera świadczeń - m.in. pomoc społeczna - powinna przestać należeć do zadań zleconych.

Ponadto - jego zdaniem - obecnie zbyt wysoki jest poziom finansowania zadań własnych samorządów w drodze dotacji z budżetu państwa. W opinii prof. Steca należałoby raczej zwiększyć możliwość uzyskiwania przez samorządy dochodów własnych. "Mógłby to być udział w podatkach ogólnych, nie musiałby to być własny podatek samorządów" - dodał.

W opinii profesora przeglądu wymaga również sfera zadań i kompetencji samorządów. Po takim przeglądzie - dodał Stec - wiele kompetencji mogłoby zostać "przeniesionych w dół, bliżej obywatela".

Jak zauważył, obecnie na przykład dokumenty komunikacyjne - prawo jazdy, dowód rejestracyjny - są wydawane w powiecie. "12 lat temu było to konieczne, bo nie każda gmina miała komputer i bezpieczne łącze internetowe. Dziś w większości mają, więc mogłyby się tym zająć" - ocenił profesor.

Kolejną - według niego - kwestią jest konieczność stworzenia nowych instrumentów, które aktywizowałyby społeczności lokalne. W jego ocenie dobrym rozwiązaniem byłoby na przykład wprowadzenie instytucji wysłuchania publicznego w gminie czy powiecie.

Jak powiedział, "dziś projekt uchwały przygotowuje wójt, kilkuosobowa komisja go opiniuje a potem rada gminy w składzie kilkunastu osób go uchwala". "Nie ma żadnego instrumentu konsultacji - chyba, że wójt ma ochotę i zorganizuje zebranie otwarte - konsultacji z mieszkańcami" - dodał.

Według prof. Steca przyszły rok powinien stać się czasem spokojnej, rzeczowej dyskusji na temat przyszłości samorządu. Jak powiedział, bardzo go cieszy inicjatywa w tym zakresie prezydenta Bronisław Komorowskiego, który zainicjował Forum Debaty Publicznej.

Odnosząc się do pojawiających się propozycji zmiany ordynacji wyborczej, prof. Stec zaznaczył, że dyskutując o wprowadzeniu okręgów jednomandatowych w wyborach samorządowych należy rozróżnić samorząd lokalny - gminy i powiaty - oraz regionalny, czyli województwa.

Jego zdaniem dobrym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie okręgów jednomandatowych w wyborach do rad gmin i powiatów, jak również bezpośredniego wyboru starosty. "Nie jestem natomiast zwolennikiem okręgów jednomandatowych, jeżeli chodzi o wybory regionalne, bo to są już wybory polityczne. Tego już nie zmienimy, tak jest w całej Europie. Wybory regionalne to zawsze przygrywka do wyborów parlamentarnych" - powiedział prof. Stec. (PAP)

mzk/ mok/ jra/

wiadomości
pap
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
PAP
KOMENTARZE
(0)