Głosowanie korespondencyjne, powołanie instytucji asystenta wyborczego oraz wprowadzenie na karty do głosowania nakładki w alfabecie Braille`a - takie rozwiązania przewiduje projekt ustawy o ułatwieniach wyborczych dla osób niepełnosprawnych. Projekt, przygotowany przez parlamentarny zespół ds. osób niepełnosprawnych, ma zostać złożony do laski marszałkowskiej jeszcze w tym tygodniu.
Ułatwienia mają obowiązywać we wszystkich ordynacjach wyborczych: prezydenckiej, parlamentarnej, samorządowej oraz do Parlamentu Europejskiego. Nowe ułatwienia dla osób niepełnosprawnych miałyby obowiązywać już od przyszłorocznych wyborów prezydenckich i samorządowych.
Projekt ustawy umożliwia tylko osobom niepełnosprawnym oddanie głosu w wyborach drogą korespondencyjną. Wyborca niepełnosprawny, który wyrazi wolę głosowania korespondencyjnego otrzyma pocztą z obwodowej komisji wyborczej przesyłkę z materiałami wyborczymi, tj. dwie koperty, zaświadczenie o uprawnieniu do głosowania korespondencyjnego oraz karty do głosowania, nie później niż 10 dni przed dniem wyborów. Aby głos był ważny, wyborca będzie musiał wysłać pocztą otrzymane materiały do obwodowej komisji wyborczej, najpóźniej w terminie 5 dni przed dniem głosowania.
Projekt ustawy zakłada także powołanie instytucji asystenta wyborczego, którego głównym zadaniem jest udzielenie niepełnosprawnemu wyborcy niezbędnej pomocy w głosowaniu. W szczególności asystent wyborczy będzie mógł pobrać w imieniu wyborcy kartę do głosowania, zaznaczyć według wskazania wyborcy kandydata na karcie do głosowania oraz wrzucić w imieniu osoby niepełnosprawnej kartę do głosowania do urny wyborczej.
Według projektu asystentem wyborczym będzie mogła być każda osoba wskazana przez wyborcę niepełnosprawnego w drodze pisemnego lub ustnego oświadczenia woli, złożonego członkowi obwodowej komisji wyborczej. W szczególności tę funkcję będzie mógł pełnić członek rodziny wyborcy, w tym także osoba nie posiadająca pełnej zdolności do czynności prawnych.
Projekt przewiduje także, że wyborca niepełnosprawny, który nie ustanowił swojego asystenta wyborczego, będzie mógł skorzystać z pomocy asystenta przy obwodowej komisji wyborczej wskazanego przez organizacje zrzeszające lub reprezentujące osoby niepełnosprawne w danym okręgu wyborczym.
Innym rozwiązaniem zapisanym w projekcie ustawy, mającym ułatwić osobom niepełnosprawnym udział w wyborach, jest wprowadzenie nakładki w alfabecie Braille`a na karty do głosowania. Głosowanie przy użyciu tego typu nakładek odbywałoby się jedynie w jednej obwodowej komisji wyborczej wskazanej przez okręgową komisję wyborczą.
Projekt ustawy o ułatwieniach wyborczych dla osób niepełnosprawnych był głównym tematem wtorkowego seminarium zorganizowanego przez parlamentarny zespół ds. osób niepełnosprawnych, w którym wzięli udział m.in. marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, b. rzecznik praw obywatelskich prof. Andrzej Zoll, b. prezes Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień oraz sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej Kazimierz Czaplicki.
Jak podkreślił inicjator projektu ustawy poseł Sławomir Piechota (PO), istotą ustawy jest rozszerzenie katalogu ułatwień wyborczych, które ułatwią, a czasami "wręcz dadzą jedyną możliwość wzięcia udziału w wyborach osobom niepełnosprawnym".
Według Piechoty, nadszedł w Polsce czas, aby wyrwać się z pewnej rutyny i przyzwyczajenia, że osoby niepełnosprawne z racji na swój stan zdrowia nie mogą brać udziału w głosowaniach.
"W miarę pełny zakres tych samych praw, co innym wyborcom daje osobom niewidomym +nakładka wyborcza+, bo przede wszystkim chroni tajność głosowania wyborcy niewidomego, glosującego samodzielnie" - podkreślił Piechota.
Wskazał on także, że wprowadzenie asystenta wyborczego ma jedynie pomóc osobom niepełnosprawnym we wzięciu udziału w akcie wyborczym. Z asystenta będą mogli skorzystać wyborcy z różnymi rodzajami niepełnosprawności w tym szczególnie osoby głuchonieme - wyjaśniał poseł PO.
Marszałek Komorowski zapewnił, że będzie sprzyjał wszelkim inicjatywom legislacyjnym ułatwiającym osobom niepełnosprawnym udział w wyborach.
"To jest +minimum minimorum+, które możemy zrobić, aby mieć czyste sumienie, że coś, co jest ważne dla demokracji, czyli aktywność obywateli w dniu wyborów, nie cierpiała z powodu barier uniemożliwiających i utrudniających uczestnictwo w procedurach demokratycznych osobom niepełnosprawnym" - powiedział marszałek Sejmu.
"Jestem głęboko przekonany, że jest wiele obszarów, w których osoby niepełnosprawne odczuwają, że jest jeszcze za dużo barier i ograniczeń, które utrudniają osobom niepełnosprawnym różne formy aktywności, w tym także aktywność obywatelską" - podkreślił.
Według prof. Zolla, ten projekt jest odpowiedzią na potrzeby osób niepełnosprawnych, bardzo licznej grupy obywateli, którzy w wielu przypadkach nie mogą wziąć udziału w wyborach. "Są to osoby, które w pełni posiadają prawo wyborcze, a z powodu barier nie mogą korzystać z wykonania ich praw. Ta inicjatywa jest zamknięciem procesu budowania prawa wyborczego w Polsce, które daje każdemu uprawnionemu możliwość wzięcia udziału w wyborach" - powiedział Zoll.
"PKW wita z wielką satysfakcją tę inicjatywę, albowiem wpisuje się ona w działania Komisji - w to, aby zasada powszechności wyborów była rzeczywiście zasadą powszechną" - powiedział sekretarz PKW Kazimierz Czaplicki. Dodał, że proponowane w projekcie rozwiązania są konieczne, aby każdy obywatel, w tym wyborca niepełnosprawny, mógł ze swojego obywatelskiego prawa w pełni skorzystać. (PAP)
agy/ la/ jra/
