Posłowie sejmowej komisji obrony zdecydowali w środę o powołaniu podkomisji, która zajmie się projektem dotyczącym zasad użycia broni na misjach. Regulacja ma stworzyć podstawę prawną, pozwalającą żołnierzom na użycie siły nie tylko w odpowiedzi na atak.
Obecnie podstawą prawną regulującą zasady i warunki użycia siły przez polskich żołnierzy poza granicami państwa są ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz akty prawne wydane przez komórki organizacji międzynarodowych, którym polskie jednostki były podporządkowane w czasie operacji wojskowych (np. NATO)
.
Jeśli projekt zyska aprobatę parlamentarzystów, zasady użycia broni przez polskie siły zbrojne na zagranicznych misjach będą wpisane do ustaw. Zdaniem kierownictwa MON, wzmocni to poczucie bezpieczeństwa prawnego żołnierzy.
Wiceszef MON Czesław Piątas, przedstawiając w środę na posiedzeniu komisji uzasadnienie rządowego projektu podkreślał, że jedną z istotnych zmian jest uprawnienie do wyprzedzającego użycia broni przez żołnierzy. Jak wskazał, ma ono szczególne znaczenie np. przy zwalczaniu zagrożenia wywoływanego przez zamachowców samobójców mających ładunki na sobie lub wykorzystujących do ataków środki transportu.
W myśl nowelizacji żołnierze na zagranicznych misjach mieliby ustawową podstawę do stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia m.in. w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność osoby oraz w celu przeciwdziałania działaniom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu, przeciwko osobie ściganej przez wojsko, niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności osoby, przeciw usiłującemu odebrać żołnierzowi broń, wobec zamachowców, czy aby udaremnić ucieczkę.
Projekt przewiduje, że broni palnej nie używa się wobec kobiet w widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, starców oraz osób o widocznym kalectwie, chyba że okoliczności wskazują na konieczność użycia broni (np. podejrzenie zamachu). Żołnierze uzyskaliby ustawową podstawę do wyprzedzającego użycia broni, innego uzbrojenia oraz wszelkich dozwolonych środków dla zapewnienia samoobrony, ochrony sprzętu i miejsca stacjonowania. Przepisy podkreślają, że użycie broni może nastąpić "tylko na rozkaz dowódcy jako szczególny i ostateczny środek".
"Użycie broni i innego uzbrojenia powinno następować w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę i nie narażać innych osób na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. O ile sytuacja na to pozwala oraz nie wynika to wprost z celu realizacji zadania, użycie broni i innego uzbrojenia przeciwko osobie nie powinno zmierzać do pozbawienia jej życia" - głosi projekt.
Zapisano w nim, że minister obrony narodowej ustala dla każdej operacji zagranicznej z udziałem Sił Zbrojnych RP tzw. ograniczenia narodowe w Polskich Kontyngentach Wojskowych dotyczące m.in. użycia jednostek wojskowych, warunki i sposób stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz użycia broni i innego uzbrojenia. (PAP)
ktl/ wkr/ jra/
