Do dalszych prac legislacyjnych skierował w piątek Sejm projekty zmian w Kodeksie postępowania cywilnego przewidujące rozszerzenie grupy osób uprawnionych do występowania przed sądami jako pełnomocnicy w sprawach cywilnych. Zgodnie z projektami pełnomocnikiem mógłby być nie tylko profesjonalny adwokat lub radca prawny, ale też osoba, która ukończyła studia prawnicze.
Projekty zmian w tej sprawie - bardzo do siebie zbliżone - zgłosiły sejmowa Komisja Nadzwyczajna "Przyjazne Państwo" oraz posłowie PiS. Obecnie zajmie się nimi sejmowa Komisja Nadzwyczajna ds. Zmian w Kodyfikacjach.
"Lepszy prawnik bez aplikacji, niż żaden prawnik" - mówił uzasadniając poselski projekt Andrzej Dera (PiS). Jak dodał, jedynie 1,5 proc. obywateli uczestniczących w sprawach cywilnych w Polsce korzysta z usług profesjonalnego pełnomocnika. "Projekt likwiduje rażącą niesprawiedliwość, w której bogatego stać na adwokata, a biedny jest zdany na samego siebie i prawnie wykluczony" - mówił.
Podobnie argumentował, prezentując komisyjny projekt, Jacek Żalek (PO). "Projekt można porównać do ustawy o działalności gospodarczej przyjętej w 1988 r. Wówczas wprowadzono swobodę gospodarczą, a projekt zakłada wolny rynek usług prawnych" - mówił.
Zgodnie z projektami poszerzeniu uległby krąg osób uprawnionych do występowania przed sądami cywilnymi oraz przed sądami administracyjnymi. Podstawową kategorią pełnomocników stałyby się osoby, które ukończyły wyższe studia prawnicze i uzyskały tytuł magistra lub ukończyły zagraniczne studia prawnicze uznane w Polsce. Projekty przewidują obowiązkowe ubezpieczenie takich osób od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności pełnomocnika. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego projekty przewidują nadal wyłączność adwokatów i radców prawnych na reprezentowanie stron.
Krytyczne projekty ocenił wiceminister sprawiedliwości Zbigniew Wrona. Jak wskazał, rząd konsekwentnie dąży do zwiększenia dostępności obywateli do usług prawniczych, a przykładem może być zwiększenie i usprawnienie w ostatnim czasie naboru na aplikacje prawnicze. Dodał, że proponowane projekty nie pozwalają na wystarczającą weryfikację gwarancji jakości usług świadczonych przez absolwentów prawa.
"W Polsce jest 30 uczelni publicznych i niepublicznych kształcących prawników, ich poziom jest zróżnicowany" - mówił Wrona.
Wiceminister opowiedział się za dalszymi pracami nad przedstawionymi projektami, jednak, jego zdaniem, powinny być one rozpatrywane łącznie z przygotowywanym w ministerstwie rządowym projektem ustawy o państwowych egzaminach prawniczych zakładającym m.in. wprowadzenie zawodu doradcy prawnego.
Według obecnego zapisu K.p.c. "pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia".(PAP)
mja/ la/ jra/
