Prokurator Generalny Andrzej Seremet zlecił ocenę konstytucyjności ewentualnego zniesienia lub modyfikacji instytucji stanu spoczynku prokuratorów - w świetle orzecznictwa TK - poinformował w czwartek jego rzecznik. Seremet jest za zachowaniem stanu spoczynku.
Analizy dokonać ma Biuro Spraw Konstytucyjnych Prokuratury Generalnej. Jak podkreśla Seremet, jego polecenie wiąże się z zawartą w expose premiera Donalda Tuska zapowiedzią przedstawienia w połowie przyszłego roku projektu nowej regulacji stanu spoczynku sędziów i prokuratorów. Jak mówił premier, wszystkie zmiany mają na celu przekonanie obywateli, że ciężary i trudy obrony Polski przed kryzysem muszą być rozkładane, jak to tylko możliwe, sprawiedliwie.
"Prokurator Generalny prezentuje stanowisko, że obecne regulacje prawne dotyczące stanu spoczynku powinny zostać zachowane i w tym celu podejmuje i będzie podejmował konieczne działania" - poinformował rzecznik prasowy PG Mateusz Martyniuk.
W sprawie tej Seremet skierował także pismo do wszystkich prokuratorów w kraju. Informuje ich w nim o zleconej analizie prawnej i zapewnia, że według jego wiedzy zapowiedź premiera nie przybrała jeszcze żadnej formy projektu aktu prawnego.
Planowi zniesienia stanu spoczynku sprzeciwiła się niedawno także Krajowa Rada Sądownictwa. "Prawo do stanu spoczynku nie jest przywilejem sędziów, lecz jedną z gwarancji zachowania bezstronności i niezawisłości" - podkreśla KRS w środowym stanowisku. Przepisy dotyczące uposażeń i stanu spoczynku sędziów są tożsame wobec prokuratorów.
Jak przypomina KRS, każdy sędzia - także ten w stanie spoczynku - podlega ograniczeniom, które nie obejmują innych grup zawodowych. "Sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów; sędzia nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia i nie może prowadzić działalności gospodarczej" - zaznaczyła Rada.
"Czas pracy sędziego jest określony wymiarem jego zadań, co oznacza obowiązek świadczenia pracy poza normalnymi godzinami pracy, także w porze nocnej, w niedziele i święta, bez prawa do otrzymania z tego tytułu kompensaty w postaci dodatkowego wynagrodzenia lub w postaci czasu wolnego" - dodała KRS.
Według Rady te wszystkie szczególne obowiązki oraz ograniczenia w pracy sędziego "w pełni uzasadniają pozostawienie bez zmian unormowanej w konstytucji instytucji stanu spoczynku".
Zapisy ustawy zasadniczej głoszą, że "sędziom zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków", zaś "ustawa określa granicę wieku, po osiągnięciu której sędziowie przechodzą w stan spoczynku".
Zgodnie z zapisami Prawa o ustroju sądów powszechnych sędzia przechodzi w stan spoczynku po ukończeniu 65 lat, chyba że nie później niż na pół roku przed tą datą oświadczy ministrowi sprawiedliwości wolę dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego. Sędzia kobieta może przejść - na swój wniosek - w stan spoczynku po ukończeniu 55 lat pod warunkiem przepracowania na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 25 lat; sędzia mężczyzna ma do tego prawo, gdy ukończy 60 lat, przy założeniu, że przepracował na stanowisku nie mniej niż 30 lat.
Specyficzna sytuacja sędziów i prokuratorów polega także na tym, że od ich uposażeń w czasach "czynnego" wykonywania zawodu nie jest odprowadzana składka do ZUS. Uposażenie dla sędziego czy prokuratora w stanie spoczynku nie pochodzi zatem z ZUS, lecz jest formą zabezpieczenia płaconą im przez Skarb Państwa, za wcześniejszą służbę w wymiarze sprawiedliwości.
W drugiej połowie listopada sprzeciw wobec zapowiedzi zmian regulacji odnoszących się do stanu spoczynku wyraziło także Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia". "Po raz kolejny władza wykonawcza pokazuje, że konstytucyjna zasada trójpodziału władzy nie ma dla niej znaczenia; dla doraźnych celów politycznych zapowiada podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do ograniczenia niezawisłości sędziowskiej" - napisało stowarzyszenie.
W lipcu i wrześniu odbyły się już ogólnopolskie protesty sędziów i prokuratorów przeciwko m.in. planowanemu na 2012 r. zamrożeniu ich wynagrodzeń. (PAP)
wkt/ itm/ mag/
