Procedura ustalania stopy kredytu międzybankowego Libor zostanie całkowicie "zresetowana". W przyszłości osoby winne nadużyć staną przed sądem - powiedział BBC autor raportu na ten temat, Martin Wheatley z brytyjskiego regulatora rynku usług finansowych FSA.
Wheatley - dyrektor zarządzający FSA (Financial Services Authority), regulatora brytyjskiego rynku usług finansowych, opublikował w piątek końcowy raport zawierający zalecenia zmian w następstwie głośnego skandalu z czerwca, w którym Barclays Bank został ukarany grzywną w wysokości 290 mln funtów w USA i Wielkiej Brytanii. Brytyjski minister finansów George Osborne zlecił wówczas Wheatley'owi sporządzenie raportu i zalecenie zmian.
"Libor to najważniejszy wskaźnik w międzynarodowych finansach" - zaznaczył Wheatley, wskazując, że nie może być żadnych wątpliwości, że ustalany jest rzetelnie.
Benchmarkowa stopa Libor (London Interbank Offered Rate) jest punktem odniesienia dla pożyczek i finansowych transakcji w świecie. Banki obliczają we własnym zakresie, jakie koszty musiałyby ponieść, pożyczając sobie nawzajem. Na podstawie przedkładanych przez nie wycen kalkulowana jest stopa referencyjna powszechnie stosowana w świecie dla ustalenia oprocentowania pożyczek dla firm i osób prywatnych, m.in. hipotecznych. Dzienne wyceny przedkładane są przez grupę największych londyńskich banków, w oparciu o które firma Thompson Reuters w imieniu Stowarzyszenia Brytyjskich Banków (BBA) kalkuluje stopę Libor i ogłasza ją rynkom finansowym.
W szczytowym okresie kryzysu na finansowych rynkach (2007-08), gdy kondycja finansowa banków była zła, miały one interes w tym, by zaniżać swoje wyceny, ponieważ w przypadku wycen wysokich mogłoby powstać wrażenie, że ich wiarygodność kredytowa jest niska i mają trudności.
"Nie mówimy tu o kilku nieuczciwych jednostkach, lecz o problemie systemowym. W przypadku Barclaysa mieliśmy do czynienia z grupą traderów działającą razem dla manipulowania stopą Libor dla wzajemnych korzyści" - wyjaśnił Wheatley.
"Konflikt interesów od początku był wbudowany w system - banki mogły przedkładać to, co chciały, a gdy premie traderów zależały od oprocentowania Liboru, a żaden z banków w tak transparentnym systemie nie chciał być postrzegany w złym świetle, zbyt wielu ludzi miało swój partykularny interes w tym, by +grać systemem+" - dodał.
Wheatley zaleca odebranie BBA nadzoru nad fixingiem Liboru, ponieważ okazał się nieskuteczny. O przejęcie nadzoru będą mogły ubiegać się inne podmioty, których zadaniem byłoby opracowanie nowych zasad postępowania i regularne przeprowadzanie kontroli finansowej.
Elementem przyszłej struktury regulacyjnej byłaby odpowiedzialność karna dla osób dopuszczających się manipulacji. Inne zalecenia Wheatley'a przewidują m.in. zmianę technicznych parametrów będących punktem wyjścia do kalkulacji Liboru oraz utajnienie na 3 miesiące niektórych danych, by uniemożliwić niewłaściwe posługiwanie się nimi.
"Sens raportu Wheatley'a jest oczywisty - system samoregulacji Liboru nie sprawdził się" - tak raport skomentował wysoko postawiony przedstawiciel ministerstwa finansów Greg Clark. (PAP)
asw/ ana/ pad/
