Raport ekspertów, który będzie podstawąnowej koncepcji strategicznej NATO, wskazuje niekonwencjonalne zagrożenia bezpieczeństwa i potwierdza gwarancję wspólnej obrony. W środę raport został zaprezentowany w polskim wydaniu.
Były szef MSZ Adam Daniel Rotfeld, który wchodził w skład zespołu zwanego w mediach "grupą mędrców", podkreślał, że raport nie tyle miał być gotowym dokumentem określającym strategię, co "budulcem" dla sekretarza generalnego, który "otrzymał budulec i wiele części ociosał", przygotowując projekt nowej koncepcji strategicznej.
Rotfeld zastrzegł, że sam jeszcze nie wie, jak będzie wyglądać koncepcja strategiczna, którą sojusz ma przyjąć na listopadowym szczycie w Lizbonie, ponieważ sekretarz generalny Anders Fogh Rasmussen utajnił projekt.
"Dokument jest na razie tajny, chodzi o wykluczenie przecieków na etapie redagowania" - wyjaśnił ambasador Adam Kobieracki. "Raport odzwierciedla potrzebę strategicznego podsumowania tego, co sojusz robił w ostatnich latach; kończy okres poszukiwań, odpowiedzi na pytanie, co ma robić, by nadal być istotną instytucją bezpieczeństwa międzynarodowego" - powiedział Kobieracki.
Ocenił, że "wieje z niego starym, dobrym duchem traktatu waszyngtońskiego", ponieważ raport podkreśla zasadę wspólnej obrony w razie ataku na jednego z sojuszników.
Kobieracki nie krył zadowolenia, że "zaangażowanie w misję ISAF w Afganistanie - powód najczęstszej krytyki NATO w ostatnich latach - nie przyćmiło całości prac nad raportem". Także Rotfeld podkreślał, że "Afganistan to zadanie, a nie test dla sojuszu".
"Przed 1989 rokiem rolą wszystkich dokumentów koncepcyjnych NATO było określenie, w jaki sposób sojusz ma działać wobec zagrożenia, jakim był Związek Radziecki. Po 1989, gdy wspólne zagrożenie znikło, koncepcja ma zdefiniować zagrożenia, pokazać, po co sojusz istnieje" - scharakteryzował raport analityk Centrum Europejskiego Natolin Olaf Osica.
Przygotowany na zlecenie sekretarza generalnego i ukończony w maju bieżącego roku raport w wydaniu Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych nosi tytuł "NATO 2020. Zapewnione bezpieczeństwo. Dynamiczne zaangażowanie".
Raport określa NATO jako "główne źródło stabilności w niepewnym i nieprzewidywalnym świecie". Wskazuje na nowe zagrożenia, m.in. zakłócenia dostaw energii, ataki cybernetyczne, klęski wynikające z zaniedbań w ochronie środowiska, terroryzm i piractwo. Raport potwierdza podstawowe zobowiązanie do zbiorowej obrony, odnosząc je także do zagrożeń niekonwencjonalnych.
Określa wytyczne dla operacji sojuszu poza obszarem państw członkowskich, stwierdzając, że "NATO w żadnym wypadku nie stanowi jedynej odpowiedzi na każdy problem", nie jest organizacją globalną, lecz regionalną. Potwierdza także politykę "otwartych drzwi".
Wskazuje konieczność "kompleksowego podejścia cywilno-wojskowego" w Afganistanie.
Raport odnosi się też do stosunków z Rosją i konstatuje, że Rada NATO-Rosja - "platforma nie zawsze odpowiednio wykorzystywana" - pozostaje głównym forum wzajemnych kontaktów. "Chociaż sojusz nie stanowi wojskowego zagrożenia dla Rosji ani nie uważa, że stwarza ona takie zagrożenie dla NATO, to po obu stronach utrzymują się wątpliwości co do wzajemnych intencji i polityki" - stwierdzają autorzy. Za pożądaną uznaje współpracę z Rosją przy budowie systemu obrony przeciwrakietowej.
Do zespołu ekspertów, pracujących pod przewodnictwem byłej sekretarz stanu USA Madeleine Albright, należeli eksperci, negocjatorzy, byli ministrowie spraw zagranicznych i obrony z 12 państw członkowskich. Sporządzona na podstawie raportu koncepcja strategiczna ma się stać punktem wyjścia bardziej szczegółowych dokumentów, dotyczących np. zdolności sojuszu i prowadzenia operacji.
Jakub Borowski (PAP)
brw/ itm/
