355 postępowań prowadził Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć OLAF na koniec zeszłego roku w związku z nieprawidłowościami wykorzystania unijnych funduszy zgłoszonymi przez państwa członkowskie - wynika z opublikowanego we wtorek raportu.
Spośród tych spraw 12 dotyczyło Polski, a siedem z nich otwarto w 2007 roku.
Badane przez OLAF sprawy w różny sposób narażają na szwank interesy finansowe UE. Często niedociągnięcia są natury administracyjnej, ale w najpoważniejszych przypadkach chodzi np. o oszustwa podatkowe i celne, które zmniejszają wpływy do unijnej kasy, o wyłudzanie dopłat rolnych, defraudację funduszy na rozwój regionów przez podwykonawców.
OLAF ściga także unijnych urzędników, głównie z Komisji Europejskiej (KE), np. za rozstrzyganie przetargów po znajomości, kradzieże czy wyłudzanie emerytur.
Szacunkowy całkowity wpływ finansowy nieprawidłowości zgłoszonych w zeszłym roku wynosi 1,425 mld euro. Z tego 320 milionów to szacunkowy wymiar finansowy domniemanych przypadków nadużyć - czyli według definicji OLAF "nieprawidłowości popełnionych celowo i stanowiących przestępstwo, które mogą zostać ocenione jako takie wyłącznie przez sąd". Rzeczywisty wpływ finansowy nadużyć będzie można określić dopiero po zamknięciu postępowań sądowych w indywidualnych sprawach.
Szacowana skala przypadków podejrzeń o nadużycie utrzymuje się na stałym poziomie w obszarze wydatków i lekko obniżyła się w porównaniu z rokiem 2006, jeśli chodzi o zasoby własne.
To do krajów członkowskich należy ocena, które spośród zgłoszonych nieprawidłowości stanowią potencjalne nadużycia. Do nich też należy obowiązek zgłaszania wszystkich nieprawidłowości. Wywiązują się z niego w różnym stopniu i to - zdaniem KE - jest głównym problemem w zwalczaniu nadużyć.
"Dwie najważniejsze zasady zarządzania środkami wspólnotowymi to, moim zdaniem, przejrzystość i odpowiedzialność. Nieprawidłowości i podejrzenia o nadużycia muszą być zgłaszane szybko i we właściwy sposób, a następnie rygorystycznie i skutecznie ścigane" - powiedział komisarz UE ds. administracji, audytu i zwalczania nadużyć finansowych Siim Kallas.
W Polsce trzy sprawy dotyczą przemytu papierosów; tyle samo - wykorzystania unijnych środków na pomoc zewnętrzną; po dwa - VAT (wpływy z tego podatku zasilają budżet UE) i funduszy strukturalnych; po jednym - dopłat rolnych i ceł.
Istniejący od 1999 roku OLAF prowadzi swoje dochodzenia we współpracy z władzami (policją, administracją) krajów członkowskich. Działa w sposób niezależny od Komisji Europejskiej, która nie ma uprawnień śledczych.
Michał Kot (PAP)
kot/ icz/ ap/