Żądania uczelni niepublicznych w Polsce, m.in. wprowadzenie zasady rzeczywistej konkurencji w szkolnictwie wyższym, usunięcie patologii na uczelniach publicznych, a także zmiany ustawowe zapobiegające marnotrawstwu środków z budżetu państwa - przedstawili rektorzy niepublicznych szkół wyższych, którzy w środę w tej sprawie spotkali się z premierem Donaldem Tuskiem.
Do czasu spełnienia tych żądań - jak poinformował PAP prezes Stowarzyszenia Rektorów i Założycieli Uczelni Niepaństwowych, rektor Akademii Finansów w Warszawie prof. Mirosław Zdanowski - uczelnie niepubliczne nie będą uczestniczyły "w pracach organów działających w strukturze i wokół Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego".
"Najważniejsze żądanie dotyczy uczciwej konkurencji na rynku edukacyjnym w obszarze studiów płatnych. Uczelnie niepubliczne muszą konkurować z jednostkami sprywatyzowanymi, które podejmują w ramach uczelni państwowych działalność komercyjną i posługują się na przykład marką tych szacownych uczelni, ich infrastrukturą, czy też kadrą. To jest nieuczciwe" - tłumaczył Zdanowski.
Minister nauki i szkolnictwa wyższego Barbara Kudrycka, która uczestniczyła w spotkaniu rektorów z premierem, powiedziała PAP, że w ciągu najbliższych 10 dni zostanie zorganizowane kolejne spotkanie z rektorami. Jego celem będzie ustalenie "realnych możliwości spełnienia żądań". "Chodzi o podjęcie takich rozwiązań, które są możliwe bez zmian legislacyjnych; wszystkie żądania rektorów musimy teraz przeanalizować i zastanowić się, czy ich spełnienie jest możliwe" - dodała.
Kudrycka podkreśliła, że ze zrozumieniem przyjęła stanowisko rektorów, według których niepubliczne szkolnictwo wyższe przeżywa trudności w okresie niżu demograficznego i kryzysu gospodarczego. Dodała jednak, że "dobre uczelnie niepubliczne nadal znakomicie się rozwijają".
Rektorzy żądają m.in. zaprzestania dyskryminacji uczelni niepublicznych, np. poprzez wypowiedzi "funkcjonariuszy publicznych o rzekomej niskiej jakości kształcenia w uczelniach niepublicznych, naruszaniu praw studenta i zaniechaniach w zakresie prowadzenia działalności naukowej".
W zakresie finansowania studiów rektorzy domagają się m.in. zrównania praw studentów uczelni niepublicznych z prawami studentów uczelni publicznych, a także stworzenia jednolitych zasad prowadzenia i nadzoru nad płatnymi studiami na wszystkich uczelniach. Rektorzy uważają także, że Najwyższa Izba Kontroli powinna przeprowadzić inspekcję "organizacji i finansowania studiów płatnych w uczelniach publicznych".
Według nich, patologiczna jest sytuacja, w której państwo finansuje tworzenie nowych kierunków studiów, filii i zamiejscowych ośrodków edukacyjnych uczelni publicznych tworzonych w celu konkurowania z uczelniami niepublicznymi. Jako przykład podają aktualnie powstający kierunek pielęgniarstwo i ratownictwo medyczne na Politechnice Radomskiej.
W ramach "zmian ustawowych, prawnych i organizacyjnych" rektorzy domagają się takich zapisów, które uniemożliwią proces nieformalnej prywatyzacji uczelni państwowych. Rektorzy uważają także, że rząd powinien wzmóc nadzór nad uczelniami publicznymi, aby zapobiegać tworzenia się "kartelu", który obecnie - ich zdaniem - kontroluje rozwój kadr nauczycieli akademickich i pracowników naukowych.
Zdaniem rektorów uczelni niepublicznych, w związku z nadchodzącym niżem demograficznym, liczba tych uczelni może spaść z ponad 300 do ok. 100. Według nich, zmiany są konieczne, ponieważ już od października 2009 r. studia rozpocznie pierwszy rok z niżu demograficznego. W ciągu kolejnych lat - jak przewidują - liczba kandydatów na studia będzie systematycznie spadać.
Według posła PO Jarosława Gowina, który uczestniczył w spotkaniu, premier otwarcie odniósł się do propozycji rektorów, które mają być omawiane na kolejnym spotkaniu. "Jednocześnie premier Tusk jasno zadeklarował, że uczelnie niepubliczne nie mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe" - podkreślił.
Gowin zwrócił uwagę, że obecnie w Polsce 40 proc. studentów ma bezpłatną naukę, a pozostałe 60 proc. musi za nią płacić. Jego zdaniem, "za swoje studia przede wszystkim płaci niezamożna młodzież z małych ośrodków, czyli biedni są bici dwa razy, muszą płacić za swoje studia i równocześnie z ich podatków czy podatków ich rodziców są finansowane studia tych, których byłoby na to stać" - mówił.
W Polsce działa 326 uczelni niepublicznych, które kształcą ponad 500 tys. studentów. Uczelnie niepubliczne działają na podstawie ustawy "prawo o szkolnictwie wyższym".(PAP)
nno/ abe/ woj/
