70 proc. pytanych przez CBOS uznało, że Polska jest dziś krajem, w którym żyje się bezpiecznie; 28 proc. był przeciwnego zdania. Respondenci dostrzegli zagrożenia m.in. w biedzie i starzeniu się społeczeństwa.
Badając opinie o bezpieczeństwie narodowym CBOS uwzględniło "Białą księgę bezpieczeństwa narodowego RP" opublikowaną w ubiegłym roku przez BBN, a także wyniki sondażu z 2011 roku, przeprowadzonego na zlecenie Biura Bezpieczeństwa Narodowego.
Porównując najnowsze dane z wynikami wcześniejszymi, CBOS zwraca uwagę, że poziom poczucia bezpieczeństwa należy do najwyższych w całym okresie III RP. Najgorsze oceny ośrodek notował w 2001 roku, gdy cztery piąte (81 proc.) badanych nie miało poczucia bezpieczeństwa. Od tamtej pory oceny stanu bezpieczeństwa się poprawiały. W 2007 r. po raz pierwszy większość zyskali respondenci pozytywnie oceniający stan bezpieczeństwa.
Przekonanie, że Polska jest krajem bezpiecznym, przeważa we wszystkich grupach społeczno-demograficznych. Najniższe poczucie bezpieczeństwa CBOS odnotował wśród osób oceniających swoje warunki materialne jako złe.
Zdaniem blisko trzech czwartych - 74 proc. - respondentów, niepodległość Polski nie jest obecnie zagrożona. Na takie zagrożenie wskazało 16 proc. uczestników sondażu.
Zagrożenia dla bezpieczeństwa respondenci najczęściej dostrzegali w sytuacji społecznej - narastającej biedzie i złych warunkach życia (61 proc.) oraz starzeniu się społeczeństwa i zapaści demograficznej (60 proc.). Blisko połowa - 47 proc. - obawia się niepokojów i protestów społecznych, a 44 proc. wzrostu przestępczości.
Ankietowani dostrzegali też ryzyko cyberprzestępczości wymierzonej w instytucje państwowe, przedsiębiorstwa i banki (40 proc.), ponad jedna trzecia - 36 proc. - jako źródło niepokoju wskazała możliwy wzrost przestępczości mafijnej.
Mniej niż trzecia część badanych - 31 proc. - za realne uznało zagrożenie poważnymi konfliktami między grupami społecznymi w Polsce. Ponad jedna czwarta - 28 proc. - za prawdopodobny uznała rozwój organizacji politycznych głoszących skrajne poglądy.
Tyle samo respondentów wskazało na możliwe bankructwo Polski i niezdolność do spłaty zobowiązań oraz trwałe zahamowanie wzrostu gospodarczego. 27 proc. wyraziło obawę przed zagrożeniami energetycznymi - brakami w dostawach energii elektrycznej i paliw. Zdaniem 26 proc. należy się liczyć z upadkiem rządu i chaosem politycznym.
Pytani o zagrożenia z zewnątrz ankietowani najczęściej wymieniali umocnienie wpływów Rosji w krajach dawnego ZSRR - 36 proc. oraz kryzys finansowy w Europie i na świecie - 35 procent. 28 proc. badanych za realne zagrożenie uznało konflikt zbrojny poza Polską, którego skutki mogłyby jej dotknąć.
Na możliwą katastrofę ekologiczną wskazało 23 proc. ankietowanych, rozprzestrzenienie się groźnej choroby zakaźnej lub wybuch epidemii za realne uznało 17 proc. respondentów.
Mniej prawdopodobne wydały się: rozpad UE i konflikty między krajami europejskimi (16 proc.), atak terrorystyczny (14 proc.) rozpad NATO (11 proc.), utrata niepodległości przez Polskę (10 proc.), atak wojskowy (9 proc.) i nuklearny na Polskę (7 proc.).
CBOS wskazuje, że większość wymienionych zagrożeń znalazła się w badaniu BBN z 2011 roku. Porównując wyniki obu sondaży CBOS wskazuje, że zmalało poczucie zagrożenia kryzysem finansowym i gospodarczym w Europie, zmalały obawy o bezpieczeństwo energetyczne i przed skrajnymi ruchami politycznymi; bardziej realne wydają się natomiast upadek rządu i utrata suwerenności przez Polskę.
W powszechnym odczuciu respondentów filarami bezpieczeństwa kraju są nowoczesna armia - 83 proc. i członkostwo w NATO - 81 proc. badanych. 79 proc. dostrzega także związek między bezpieczeństwem kraju a poziomem rozwoju gospodarczego.
Umacnianiu bezpieczeństwa sprzyja także zaufanie obywateli do władzy - oceniło 67 proc. ankietowanych, zaufanie władzy do obywateli (64 proc.) i silne państwo obywatelskie (66 procent). Ponad połowa badanych - 55 proc. - dostrzega związek między poziomem bezpieczeństwa a istnieniem systemu demokratycznego.
Do czynników obniżających bezpieczeństwo 78 proc. pytanych zaliczyło występowanie silnych konfliktów społecznych, zdaniem połowy respondentów niekorzystnie na stan bezpieczeństwa wpływa istnienie wielokulturowego, etnicznie zróżnicowanego społeczeństwa.
Badanie z cyklu "Aktualne problemy i wydarzenia" Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło 5-12 grudnia 2013 na reprezentatywnej losowej próbie 910 dorosłych mieszkańców Polski. (PAP)
brw/ bos/ gma/
