# dochodzi wieksza liczba ofiar, nowe okoliczności wypadku, tło #
02.04. Tiumeń (PAP/ITAR-TASS,AFP,Reuters) - 31 osób zginęło, a 12 zostało rannych w poniedziałek w katastrofie samolotu pasażerskiego ATR-72 w pobliżu Tiumenia, na Syberii Zachodniej. Maszyna należała do linii lotniczych UTair Aviation, jednego z największych przewoźników lotniczych w Rosji.
Stan 10 rannych lekarze określają jako bardzo ciężki, a dwóch - jako skrajnie ciężki. Osiem osób poddano operacjom. Wśród zabitych i rannych nie ma cudzoziemców.
Wypadek wydarzył się o godz. 5.35 czasu moskiewskiego (3.35 czasu polskiego). ATR-72 leciał z Tiumenia do Surgutu. Samolot rozbił się dwie minuty po starcie, około 1,5 km od lotniska Roszczyno. Po zderzeniu z ziemią maszyna rozpadła się na trzy części i stanęła w płomieniach.
Według UTair Aviation do katastrofy doszło podczas próby awaryjnego lądowania. Przewoźnik nie podał, dlaczego ATR-72 zawrócił na lotnisko.
Na pokładzie były 43 osoby - 39 pasażerów i czterech członków załogi. Na feralny lot sprzedano 40 biletów. Jeden z pasażerów, 36-letni Dmitrij Grigoriew, biznesmen z Tiumenia, w ostatniej chwili zrezygnował z podróży do Surgutu z powodu zmęczenia.
Większość zabitych i rannych, to mieszkańcy Tiumenia i Surgutu. Spośród załogi nikt wypadku nie przeżył. Kapitanem samolotu był 27-letni Siergiej Anicyn.
Rzecznik Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej Władimir Markin poinformował, że wstępnie rozważane są dwie przyczyny katastrofy - usterka techniczna ATR-72 lub błąd w pilotażu. Markin dodał, że "na podstawie charakteru zniszczeń statku powietrznego" śledczy wykluczają, by wypadek był skutkiem aktu terrorystycznego.
Znaleziono już "czarne skrzynki" z rozbitej maszyny. W ocenie śledczych są one w dobrym stanie. Wkrótce rejestratory pokładowe zostaną przewiezione do siedziby Międzypaństwowego Komitetu Lotniczego (MAK) w Moskwie, który będzie badać katastrofę.
MAK przekazał, że do czynności tych zostaną włączeni eksperci z Francji (kraju-producenta ATR-72), Kanady (kraju-producenta silników) i Wielkiej Brytanii (kraju rejestracji maszyny).
Niezależni eksperci nie wykluczają, że wypadek mógł być konsekwencją oblodzenia. Zwracają uwagę, że ATR-72 startował przy temperaturze powietrza 0 stopni Celsjusza. Przypominają też, że w przeszłości co najmniej trzy samoloty tego typu rozbiły się właśnie z powodu oblodzenia, spowodowanego wadami w konstrukcji.
Niektóre rosyjskie media podają, że piloci przed startem nie zostali poddani wymaganym badaniom lekarskim, w tym na obecność alkoholu w organizmie; jedynie zmierzono im puls.
"Obaj piloci byli w porządku. Wyglądali normalnie. Przed lotem odpoczywali. Po co miałam sprawdzać ich na alkohol? Nie widziałam takiej potrzeby. Nie było ani zapachu, ani innych symptomów. Ciśnienia krwi też nie mierzyłam, bo nie było zewnętrznych danych do tego" - oświadczyła lotniskowa felczer Natalia Gucan, cytowana przez portal Life News.
ATR-72 to maszyna turbośmigłowa średniego zasięgu, przeznaczona do przewozu od 72 do 74 pasażerów. Jest produkowana przez włosko-francuską spółkę lotniczą ATR. Pierwszy lot wykonała 27 października 1988 roku. Łącznie wytworzono 408 takich samolotów. Są one używany na trasach regionalnych, w tym przez polski EuroLOT.
Do 2 kwietnia odnotowano 14 incydentów z ATR-72, w których śmierć poniosło łącznie 159 osób. Pierwsza katastrofa maszyny tego typu wydarzyła się w 1994 roku. Poniedziałkowy wypadek jest pierwszą katastrofą ATR-72 w Rosji. Samolot, który rozbił się pod Tiumeniem, miał 20 lat.
Linie lotnicze UTair Aviation powstały w 2002 roku. Utworzono je na bazie regionalnej spółki Tiumeńawiatrans, która z kolei powstała w 1991 roku w wyniku reorganizacji Zarządu Lotnictwa Cywilnego w Tiumeniu.
UTair Aviation jest trzecim pod względem wielkości przewoźnikiem lotniczym w Rosji. W 2011 roku linie przewiozły 4 mln pasażerów. Eksploatują około 100 maszyn, w tym Boeingi 737, Boeingi 757, Tu-154, Tu-134, CRJ-200, ATR-72, ATR-42, An-24, An-2 i Jak-40. Używają również ponad 150 śmigłowców.
Według nieoficjalnych informacji spółka UTair Aviation jest kontrolowana przez Surgutnieftiegaz, jeden z największych koncernów paliwowych w Rosji.
Lotnisko Roszczyno położone jest 13 km na zachód od Tiumenia. Zostało wybudowane w 1969 roku. Jest przystosowane do obsługi nawet najcięższych samolotów transportowych, w tym An-22. W 1998 roku przeszło rekonstrukcję i otrzymało status portu międzynarodowego. Obsługuje około 1 mln pasażerów rocznie.
Prezydent Dmitrij Miedwiediew z powodu katastrofy pod Tiumeniem zmienił swój harmonogram. Odwołał m.in. zaplanowane na poniedziałek spotkanie z liderami niezarejestrowanych partii politycznych.
Wypadek ten, to najtragiczniejsza katastrofa lotnicza w Rosji od września 2011 roku, gdy pod Jarosławiem rozbił się pasażerski Jak-42. Zginęły wówczas 44 osoby. Samolotem lecieli zawodnicy Lokomotiwu Jarosław, jednego z najlepszych klubów hokejowych Rosji.
Z Moskwy Jerzy Malczyk (PAP)
mal/ kar/
