Historia Mariana Piekarskiego - żołnierza AK, skazanego po wojnie na śmierć i Mieczysława Smalca - założyciela Tajnego ZHP w Trawnikach w latach 50. zdobyły pierwsze miejsca w I etapie Ogólnopolskiego Projektu Edukacyjnego "Rówieśnicy", zorganizowanego przez Muzeum Historii Polski.
Nagrody i wyróżnienia dla uczestników projektu zostały rozdane we wtorek w Warszawie.
Postać Mariana Piekarskiego opisali uczniowie z gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. Oni też zostali wyróżnieni pierwszą nagrodą w kategorii szkół gimnazjalnych. "Pan Piekarski, był żołnierzem AK, po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie polskie, uratował z więzienia sowieckiego kilku kolegów z konspiracji. Po wojnie został skazany przez na śmierć i stracony" - powiedziała PAP Joanna Lewoc, jedna z nagrodzonych uczennic.
Dramatyczną historię Piekarskiego opowiedziała jej siostra bohaterskiego akowca. "Zależało mi na tym, by poznali ją inni" - wyjaśniła gimnazjalistka. Okazją do tego był projekt "Rówieśnicy".
Pierwsze miejsce w kategorii szkół ponadgimnazjalnych zajęli uczniowie z Zespołu Szkół nr 1 w Lublinie. Zostali wyróżnieni za przypomnienie działalności Mieczysława Smalca ps. Sułtan. Za stworzenie konspiracyjnego harcerstwa i działalność wychowawczą oraz patriotyczną wśród młodzieży został skazany na śmierć. W wyniku amnestii karę zamieniono na długoletnie więzienie. "Mieczysław Smalec przeżył i cieszymy się, że dziś może bez obaw opowiadać nam, młodym ludziom o swoim życiu" - podkreślili Adam Hajduk, Marcin Dutkiewicz i Wojciech Krzyżanowski.
Przewodniczący jury, dokumentalista Maciej Drygas, zapewnił, że prace, które oceniał były nie tylko interesujące, ale i emocjonujące. Jego zdaniem, największa zasługą projektu jest to, że uczniowie mogli pokazać w swoich materiałach ludzi pominiętych przez "poważną" historiografię.
"W opowieściach zaprezentowanych przez młodzież wstrząsającym jest, że ich bohaterowie za tak niewielkie, nieznaczące +przewinienia+ zostali skazani na tak wysokie kary" - dodał Drygas.
Dla dyrektora MHP Roberta Kostro istotą projektu "Rówieśnicy" nie jest to, że jego uczestnicy poznają historię, ale, że dzięki opisywanym przez siebie osobom uczą się, iż najważniejsze jest działanie na rzecz dobra wspólnego: ojczyzny, regionu czy lokalnej społeczności. "Że są wartości, dla których warto poświęcić wiele" - oznajmił. Drugie miejsce w kategorii szkół gimnazjalnych otrzymali uczniowie ze szkoły im. Jana Pawła II w Miastku za pracę o Tajnej Młodzieżowej Partyzantce Krajowej.
Wśród szkół ponadgimnazjalnych przyznano dwie drugie równorzędne nagrody. Otrzymali je uczniowie z II Liceum Ogólnokształcącego w Sandomierzu - za materiał o organizacji "Młode Białe Orły" i LXXXIII LO z Warszawy - za pracę o Waldemarze Kruszyńskim.
Na trzeciej pozycji wśród gimnazjalistów znalazła się szkoła nr 3 z Rybnika. Wyróżniono ją za projekt o Natalii Ponecie Piekarskiej, która protestowała przeciw zmianie nazwy Katowice na Stalinogród.
W projekcie edukacyjnym "Rówieśnicy" uczestniczyło 70 szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Członkowie sześciu zespołów nagrodzonych w I etapie konkursu w lipcu wezmą udział w warsztatach w Łódzkiej Szkole Filmowej. Ich efektem mają być etiudy filmowe o wybranych bohaterach.
Honorowy patronat nad konkursem objęli minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski oraz minister edukacji narodowej Katarzyna Hall.
Patronem medialnym projektu jest m.in. Polska Agencja Prasowa. (PAP)
wka/ ls/
